Toelichting op de balans per 31 december 2018

Hieronder worden alle reserves toegelicht:

912005 Geblokkeerde reserve aandelen Bouwfonds
De gemeente participeert in het stimuleringsfonds volkshuisvesting tot het bedrag van deze reserve. De vermeerdering in 2018 betreft de mutatie stimuleringsfonds. Deze wordt jaarlijks met het opstellen van de jaarrekening bepaald.

912012 Geblokkeerde reserve onderwijs
Lasten (restant- boekwaarde en sloop) en baten (verkoop grond) van oude schoollocaties worden verrekend met deze reserve.
De vermeerdering  in deze reserve  bedraagt € 1.688.000 (raming € 1.176.000) en betreft voornamelijk

• bijdrage GREX ivm sloop Oranjeschool € 62.000 (conform 27^e begrotingswijziging 2017)

• bijdrage vanuit de reserve grondexploitatie € 1.660.000 (conform 11^e  begrotingswijziging)

912019 Geblokkeerde reserve voorbereidingskrediet SLEM
De vermeerdering in deze reserve (vanuit de Algemene reserve) bedraagt € 385.000 (conform 16^e begrotingswijziging) en betreft de aanvulling van de in 2017 ten laste van deze reserve gekomen extra kosten in verband met de exploitatie van het  Schoenenmuseum (€ 158.000) en de kosten in verband met het faillissement van SLEM (€ 227.000).

Geblokkeerde reserves
Alle overige geblokkeerde reserves zijn gevormd om de afschrijvingslasten te dekken van de bijbehorende investeringen. Jaarlijks worden de bedragen onttrokken ter grootte van de afschrijvingslast.

913002  Reserve Bouwfonds
Conform de uitgangspunten is in 2018 een bedrag van € 163.000 ten laste van deze reserve en ten gunste van de exploitatie gebracht. Dit ter dekking van de kapitaallasten die samenhangen met de deelname in het stimuleringsfonds volkshuisvesting.

913004 Reserve ruimtelijke beleidsplannen
De reserve is ingesteld om de middelen voor actualisatie bestemmingsplannen, waarvan de feitelijke besteding achter loopt op het begrotingsjaar, af te zonderen tot aan het moment van besteding. In 2018 zijn er geen uitgaven ten laste van deze reserve gebracht.

913005 Reserve personeelsfeest
Deze reserve is bedoeld om elke 3 jaar een personeelsfeest te kunnen organiseren. Als er voldoende ruimte is op het budget 5973060 Arbeidsvoorwaardenbeleid dan wordt er € 14.000 gestort in deze reserve.

913006 Egalisatiereserve ICT
Stand 31-12-2018 € 245.100. Deze reserve is opgezet om de fluctuerende lasten van ICT te egaliseren. De hoogte van de egalisatiereserve ICT wordt gemaximeerd op € 385.000 (jaarlijks investeringsbedrag). Bij een hogere stand van de egalisatiereserve ultimo boekjaar vindt afstorting plaats naar de AR.  De jaarlijks benodigde budgetten op de hulpkostenplaats Automatisering worden niet meer begrotingstechnisch gedekt door een opname uit de egalisatiereserve ICT. Collegebesluit 24 februari 2015.
Storting is saldo van baten en lasten van de KP automatisering.

913007 Reserve historische publicaties
De resterende middelen uit het project “Canon van Waalwijk” van € 8.913 zijn gestort in deze reserve ten behoeve van het stimuleren van particuliere historische publicaties over de gemeente Waalwijk. Door het college zijn verdeelregels opgesteld. Het geld is mede ingebracht door serviceclubs en de Rabobank met als doel erfgoedpublicaties.

913008 Reserve PC-vergoedingen
Deze reserve betreft een raadsbudget ten behoeve van fluctuerend bedrag aan uitgaven PC-vergoedingen. Het is aan de raad om deze reserve in stand te houden. De jaarlijkse storting is € 3.000 en onttrokken is in 2018 € 16.000.

913010 Reserve inburgering nieuwkomers
Deze reserve is ingesteld om hieruit de uitvoeringskosten van de integratienota te dekken.

913012 Reserve onderwijshuisvesting
De reserve heeft als doel het kunnen financieren van toekomstige, te plannen uitbreiding en nieuwbouw van huisvesting Primair- en Voortgezet onderwijs. De raad stelt periodiek het MeerjarenInvesteringsPlan onderwijshuisvesting vast. Het MIP vormt de leidraad voor de  investeringen in het kader van de onderwijshuisvesting. De vermindering van deze reserve  bedraagt € 525.000 (raming € 629.000) en betreft voornamelijk het saldo van de lasten en baten op de producten 406 t/m 410

913014 GOA, gemeentelijk onderwijs achterstandenbeleid
De reserve bestaat uit gemeentelijke middelen en is nodig om het onderwijsachterstandenbeleid te bekostigen zoals de projecten/activiteiten Lokale Educatieve Agenda (Waalwijk Taalrijk). De vermindering van deze reserve  bedraagt € 20.000 (raming € 70.000) enbetreft hogere lasten op producten 411 Lokaal onderwijsbeleid en 402 Leerplicht (RMC).

913017 Egalisatiereserve baggerplan
Deze reserve is bedoeld om de baten en lasten van het product afwatering en waterlossingen etc. te egaliseren. In het kader van de Waterwet artikel 5.23 is de gemeente ontvangst- en afvoerplichtig van vrijkomend afal uit de waterpartijen. Het waterschap is de beheerder van de waterlopen.  Op basis van het uitvoeringsplan van het waterschap zijn de kosten voor de komende periode 2011/2020 uitgewerkt. In 2018 is een bedrag van € 4.000 gestort.

913018 Reserve gemeentelijke monumenten
De reserve is bedoeld om toekomstige uitgaven op het terrein van monumenten en archeologie te kunnen dekken. Eind 2016 is het nieuwe erfgoedkader vastgesteld. Het restant van het instandhoudingsbudget wordt aan het einde van het jaar toegevoegd aan de reserve monumenten. In 2018 is conform de begroting een bedrag van € 10.100 aan de reserve toegevoegd en daarnaast is het restant (€ 65.000) van de geraamde instandhoudingsbijdrage aan de reserve toegevoegd.

913019 Reserve sociale woningbouw
De reserve is bedoeld voor het realiseren van (sociale) woningbouwprojecten in binnenstedelijke gebieden en Landgoed Driessen. In 2018 is met betrekking tot de formatie Wonen een bedrag van € 65.000 onttrokken.

913020 Reserve energiebesparende maatregelen huursector
De reserve is in 2009 gevormd (begrotingswijziging 2009/22) naar aanleiding van de geactualiseerde visie op het woonbeleid. De reserve is bedoeld als extra financiële stimulans voor de woningcorporaties en is gevormd ten laste van de reserve sociale woningbouw. Conform de begroting is de reserve verlaagd met een bedrag van € 60.000.

913024 Reserve leefbaarheid WOP/DOP
Deze reserve heeft in hoofdzaak als doel de kapitaallasten van het Handboek Zanddonk en de kosten en de kapitaallasten van de wijk- en dorpsontwikkelingsplannen te dekken.  Conform begroting is er een bedrag gestort van 252.000. Ten behoeve van de dekking van de kapitaallasten en kosten zoals hierboven genoemd, is er een bedrag van 235.000 onttrokken. Daarnaast zijn er nog bedragen onttrokken ten behoeve van wijkbudgetten,  kinderboerderij Waspik en het behouden van de wijkkranten van resp. € 50.000, € 11.000 en € 14.000. 

913026 Reserve haven Waalwijk
Deze reserve is met ingang van 2013 gevormd conform begrotingswijziging 2013/11. De ontvangen DUB subsidie in het kader van het project havenontwikkeling is hierin gestort. Ter dekking van de uitgaven op het uitvoeringskrediet voor de insteekhaven is in totaal een bedrag van € 1.032.000 ten laste van de reserve gebracht.

913027 Reserve Kerkvaartse haven
De oostelijk waterkering van de Kerkvaartse Haven is al langere tijd door het waterschap afgekeurd. Op dit moment zijn er diverse ontwikkelingen gaande die het herstellen van deze kering mogelijk lijken te gaan maken. Het is daarom wenselijk at de reserve voor deze waterkering beschikbaar blijft.

913028 Reserve milieusubsidies
Jaarlijks wordt in deze reserve een ontvangen bedrag voor het verleende recht van opstal van de biomassacentrale gestort. Voor het project doorontwikkeling windenergie is in 2018 een bedrag van € 48.000 onttrokken (begrotingswijziging 2017/21). Daarnaast is conform de begroting een bedrag van € 26.000 gestort. Dit betreft de jaarlijkse opbrengst voor verleend recht van opstal voor de biomassacentrale.

913029 Risicoreserve transities
In de raadsvergadering van 11 december 2014 heeft de raad besloten om deze risicoreserve te vormen voor de Jeugdhulp en de nieuwe WMO-taken. De vermindering van deze reserve bedraagt € 1.982.000 (raming € 2.005.000) en betreft het saldo van de lasten en baten op de producten WMO 2015 en Jeugd.

913030 Reserve maatregelen klimaatbeleid
In deze reserve zijn de middelen gestort die eerder vanuit de BANS/SLOK regelingen beschikbaar zijn gesteld. In het najaarsbericht 2015 is besloten om deze reserve te vormen. In 2018 hebben er geen mutaties plaatsgevonden. Per eind 2018 bedraagt het saldo van deze reserve € 12.000.

913031 Reserve externe milieutaken
Doordat de subsidieregeling voor het uitvoeren van taken in verband met de externe veiligheid wetgeving kwam te vervallen zijn de eerder ontvangen middelen voor externe veiligheidstaken in deze reserve gestort. In het najaarsbericht 2015 is besloten om deze reserve te vormen. In 2018 is een bedrag van € 50.000 onttrokken voor het project doorontwikkeling windenergie (begrotingswijziging 2017/21). Per eind 2018 bedraagt het saldo van deze reserve € 8.000.

913032 Reserve Regio werkt
In het najaarsbericht 2015 is besloten om de middelen die eerder beschikbaar waren gesteld voor het SET (Sociaal Economisch Team) beschikbaar te houden en in deze reserve te storten. In 2018 is een bedrag van € 45.000 onttrokken ten behoeve van het stimuleringsfonds arbeidsmarkt Hart van Brabant. Per eind 2018 bedraagt het saldo van deze reserve € 22.000.

913033 Reserve ISV
In januari 2016 is de raad middels een raadsinformatiebrief geïnformeerd over de stand van zaken met betrekking tot de besteding en bestemming van de resterende ISV gelden. Deze resterende middelen zijn gestort in deze reserve. In 2018 heeft een onttrekkingen plaatsgevonden voor een bedrag van ongeveer € 31.000 voor de kosten van bodem en geluid (inclusief deel apparaatskosten) en de kosten van E-laadpalen.

913034 Reserve drie programma's
Met het vaststellen van begrotingswijziging 2016/17 is ten laste van de algemene reserve een bedrag van € 1.000.000 beschikbaar gesteld voor de programma’s binnenstad, veiligheid en economie. Dit bedrag is gestort in deze reserve. In 2018 is een bedrag van € 63.000 onttrokken ten behoeve van de uitgaven voor het programma binnenstad, een bedrag van € 197.000 voor het programma economie en een bedrag van € 68.000 voor het programma veiligheid.

913035 Reserve huur Balade
In 2016 is een gedeelte van het perceel waar voorheen kinderdagverblijf ’t Wollukje was gevestigd verkocht. Bij de bestemming van het rekeningresultaat 2016 is door de raad besloten om deze middelen (€ 210.000) te storten in deze reserve ter dekking van de kosten die voortvloeien uit de huurovereenkomst voor BaLaDe.

913050 Reserve bouwgrondexploitatie
De reserve bouwgrondexploitatie is noodzakelijk om tegenvallers en risico’s bij de gemeentelijke grondexploitaties te kunnen opvangen. Bij de vaststelling van de kadernota 2011 is door de raad bepaald dat deze reserve minimaal € 5 miljoen moet bedragen. Een saldo beneden het minimum behoeft direct aanvulling. De hoogte van de reserve wordt jaarlijks in het kader van de nota grondexploitatie heroverwogen.

De volgende onttrekkingen hebben plaatsgevonden in 2018:

Conform begrotingswijziging 2018/11 - ten behoeve van storting in de reserve onderwijs (€ 1.660.424) en de algemene reserve (€ 6.515.317) – totaal bedrag € 8.175.741
Vennootschapsbelasting grondexploitatie  € 308.000.
Bijdrage plankosten Hooisteeg € 69.495
Taxandriaweg 3, vml politiebureau € 20.693
Kosten puin Krophollerpark € 16.773
Emmastraat/Nassaustraat € 261
Verliesvoorziening complex 20 Olympiaweg € 6.688
Verliesvoorziening oude brandweerkazerne € 104.541
Verliesvoorziening voormalig Mollercollege € 4.708

De volgende stortingen hebben plaatsgevonden in 2018:

Antoniusstraat, voormalige C1000 € 7.103
Winst complex 68 Vrijhoeve € 23.338
Winst complex 36 Haven Zeven € 718.831
Winst complex 38 Afbouw Haven 1 t/m 6 € 3.949.413
Winst complex 39 Haven 8 West € 1.282.149
Winst complex 250 Achter de Hoven € 28.873
Winst complex 124 Landgoed Driessen € 14.602

913052 Reserve cultuur
De reserve is gevormd door diverse ontwikkellocaties een bijdrage te laten doen teneinde de gelegenheid te hebben om invulling te kunnen geven aan kunst. Door de gewijzigde voorschriften van de commissie BBV mogen geen stortingen meer plaatsvinden naar reserves vanuit complexen van het grondbedrijf, omdat dit gezien wordt als voortijdige winstafroming. Besloten is om de reserve in stand te houden voor de bekostiging van kunstobjecten. 
In 2018 werd  het kunstwerk Koffyhuis met name hieruit bekostigd.

913053 Reserve Parkmanagement
Tegenover deze reserve staat de deelneming van de gemeente Waalwijk in Parkmanagement BV. In 2018 hebben er geen mutaties plaatsgevonden.

913054 Reserve ruimtelijke kwaliteit
Vanuit de structuurvisie is deze reserve ontstaan. De bedoeling is dat door inbreiding middels een anterieure overeenkomst wordt bijgedragen aan deze reserve teneinde de ruimtelijke ontwikkelingen bij te laten dragen aan de ruimtelijke kwaliteit op de locatie, in de directe omgeving of middels een storting in deze reserve. Bij de vaststelling van de structuurvisie is aangegeven dat de reserve groen wordt overgeheveld naar deze reserve. De reserve groen is destijds gevormd door diverse ontwikkellocaties een bijdrage te laten leveren om rood voor groen te laten betalen. In 2018 is een ontvangen bedrag van € 45.000 van de Tuinbouwontwikkelingsmaatschappij in verband met een ruimtelijke ontwikkeling gestort in deze reserve (begrotingswijziging 2018/14). Per eind 2018 bedraagt het saldo van deze reserve € 190.000.

913055 Reserve revitalisering Haven I - VI
Doel van deze reserve is het financieren van projecten die leiden tot revitalisering van delen van het bedrijventerrein Haven I-VI, waarbij het gaat om projecten waarbij een directe meerwaarde ontstaat indien betrokken bedrijven en gemeente gezamenlijk bijdragen aan het opstellen en uitvoeren van de plannen. In 2018 hebben er geen mutaties plaatsgevonden.

913057 Reserve mobiliteitsfonds
De reserve mobiliteitsfonds is in 2013 gevormd, zoals hieronder toegelicht.
Gedurende 40 jaar dient over de reserve jaarlijks voor een bedrag van € 168.000 beschikt te worden. 

913060 Reserve stimuleringsfonds centrum Waalwijk
Met begrotingswijziging 2016/01 is ten laste van de reserve bovenwijkse voorzieningen een bedrag van € 100.000 beschikbaar gesteld voor het centrum van Waalwijk. Dit bedrag is gestort in deze reserve. Daarnaast heeft met begrotingswijziging 2018/002 ten laste van de algemene reserve nogmaals een storting plaatsgevonden voor een bedrag van € 100.000. In 2018 is er conform begrotingswijziging 2018/14 een bedrag van € 25.000 ten laste van de reserve gebracht in verband met projectondersteuning centrummanagement voor het invoeren van een Bedrijven Investeringszone (BIZ).

913061 Reserve herstructurering
Met het vaststellen van de nota grondexploitatie 2016 is ten laste van de reserve grondexploitatie een bedrag van € 1.000.000 in deze reserve gestort in verband met eerder aangegane verplichtingen met de BOM. Conform begrotingswijziging 2018/19 heeft een onttrekking plaatsgevonden voor een bedrag van € 162.526. Dit betreft de bijdrage aan de BOM in verband met de afwikkeling van de herstructurering van de WBC-kavel. De ontvangen bijdrage van de BOM was destijds in deze reserve gestort.

913062 Res bovenwijkse voorzieningen faciliterend grondbedrijf
Tot 2016 werd de reserve bovenwijkse voorzieningen gevoed vanuit de actieve grondexploitaties door een storting per m2 en vanuit het faciliterend grondbeleid doordat de ontwikkelende partij via een anterieure overeenkomst een bedrag betaalde. In 2016 heeft de raad besloten om de reserve bovenwijkse voorzieningen toe te voegen aan de algemene reserve. Omdat vanuit het faciliterend grondbeleid via anterieure overeenkomsten een bijdrage wordt gevraagd voor bovenwijkse voorzieningen is met ingang van 2016 de reserve bovenwijkse voorzieningen faciliterend gevormd. In 2018 is voor de locatie Samarja een bedrag ontvangen van € 38.000 en gestort in deze reserve. Per eind 2018 bedraagt het saldo van deze reserve € 70.000.

913063 Reserve ontsluiting bedrijventerrein haven
Deze reserve is bestemd voor de aanleg van de noordelijke randweg. In 2018 zijn er geen mutaties geweest.

De voorzieningen t.b.v. de exploitatieverliezen grondexploitatie zijn niet opgenomen onder de voorzieningen, maar in  mindering gebracht op de boekwaarde van de complexen. Zie hiervoor (en voor een specificatie van de voorzieningen) de debetzijde van de balans, onder 'voorraden'. 
Hetzelfde geldt mutatis mutandis voor de voorziening wegens oninbaarheid van debiteuren. Deze is in mindering gebracht op de uitzettingen met een rentetypische looptijd korter dan één jaar.

Hieronder zijn  de aard en reden de van voorzieningen toegelicht, alsmede de belangrijkste mutaties. 

921004 Voorziening wethouders pensioenen APPA
Op grond van gewijzigde regelgeving is in 2015 een pensioenvoorziening voor wethouders gevormd. Bij circulaire van 21 december 2015 is door het Rijk aangegeven op welke wijze de voorziening moet worden bepaald. Jaarlijks dient de gemeente een herberekening op basis van de dan geldende parameters (voor rente en overlijdensstaffels) uit te laten voeren.
In 2018 zijn diverse pensioenuitkeringen gedaan. Tevens zijn na de verkiezingen twee nieuwe wethouders aangetreden. Op basis van de actuele gegevens  heeft Proambt een actualisatie berekend van de voor de pensioenen benodigde voorziening. Een en ander betekent dat aan de voorziening per saldo € 250.000 extra moet worden toegevoegd. Wil de gemeente in de toekomst aan haar verplichtingen kunnen voldoen is een geactualiseerde voorziening wethouders-pensioenen benodigd van € 1.741.000.

921011 Voorziening monitoring sanering Unnaplein
In 2010 is deze voorziening ontstaan vanuit het saneringskrediet Unnaplein. Omdat de saneringswerkzaamheden waren afgerond en men het krediet wilde afsluiten is er een voorziening gevormd voor de nog uit te voeren monitoring van het grondwater. Deze monitoring zou over een periode van 10 jaar periodiek plaatsvinden. De monitoring vindt plaats door Oranjewoud. In 2019 zal, zo het zich laat aanzien, de laatste monitoring plaatsvinden en kan de voorziening afgesloten worden.

922002 Voorziening BBS, groot onderhoud
Opheffing voorziening groot onderhoud bijzonder basisonderwijs € 74.000 (raming € 0).

922004 Voorziening riolering
De voorziening riolering is ingesteld op basis van de nieuwe BBV regelgeving.  In 2018 is € 506.200 gestort, zijnde het verschil tussen de werkelijke baten en lasten van het product riolering en de opbrengst rioolrechten.
Saldo per 31-12-2018 is € 1.294.500.

922005 Voorziening openbare verlichting
In 2018 is er een bedrag van € 133.900 gestort, en een bedrag van € 652.300 onttrokken. Het saldo is € 0. Hiermee is deze voorziening opgeheven.

922006 Voorziening onderhoud gebouwen
De voorziening is ingesteld om het beheer en onderhoud aan gemeentelijke gebouwen op een voldoende niveau te kunnen uitvoeren, en de kosten daarvan te spreiden over meerdere jaren. Het saldo vanuit 2017 was € 436.200. De storting van € 1.112.900 is conform begroting 2018. Hieraan ligt een uitgebreide inventarisatie ten grondslag die uitkomt op een onderhoudsverplichting van afgerond € 10.000.000 voor de komende 10 jaar. Eerder is al aangegeven dat de onderhoudsverplichting sterk is toegenomen door met name het nieuwe stadhuis (€ 1.000.000 ofwel € 100.000 per jaar) en het nieuwe overdekt zwembad (€ 1.820.000 ofwel € 182.000 per jaar). De onttrekkingen voor een totaalbedrag van € 958.700 betreffen de werkelijke onderhoudslasten. Het saldo is per 31-12-2018 € 590.400.

922007 Voorziening afvalstoffenheffing
De voorziening afvalstoffenheffing is ingesteld op basis van de regelgeving van de BBV. Voor 2018 is per saldo € 66.700 onttrokken, zijnde het verschil tussen de werkelijke baten en lasten. Het saldo is per 31-12-2018 € 1.958.700.