Programma 1 | Kernwaarden

Afval

In het vastgestelde Grondstoffenbeleidsplan wordt de strategische koers geschetst  en beleidskeuzes gemaakt voor de periode 2014 tot en met 2021. De einddatum is gelijk aan de einddatum van Landelijk AfvalbeheerPlan 2. De gemeente stelt in het Grondstoffenbeleidsplan de kaders waaraan het toekomstige beleid moet voldoen en doelstellingen die bereikt moeten zijn in respectievelijk 2015 en 2021 op het vlak van afvalscheiding. Voor het bereiken van de doelstellingen zal de gemeente maatregelen moeten nemen. De ambitie is om in 2021 van de totale hoeveelheid afval die vrijkomt uit huishoudens 85 % te recyclen.

Bodem

Eind 2017 beheersen we de locaties met een verspreidingsrisico. Naast de chemische bodemkwaliteit spelen er meer thema’s in de bodem, zoals de ondergrondse opslag en energie opslag. Bij de ontwikkeling van nieuwe ruimtelijke projecten wordt gekeken naar meer aspecten van de bodem dan alleen bodemverontreiniging waardoor integratie van andere beleidsvelden met bodem wordt bevorderd.

Energie en klimaat

Waalwijk moet in 2043 een klimaatneutrale gemeente zijn. Dit is een zeer ambitieuze doelstelling die echter geheel past in de internationale afspraken die zijn vastgelegd in het Parijse klimaatakkoord. De Parijse afspraken zullen worden vertaald in nationale verplichtingen. De noodzaak voor zwaar nationaal klimaatbeleid wordt nog eens extra onderstreept door de zogenaamde ‘Urgenda-uitspraak’ waarin de Nederlandse overheid tot extra inspanningen op klimaatgebied wordt verplicht. De nationale verplichtingen zullen mede op lokaal niveau tot uitvoering moeten gebracht en zullen van alle Nederlandse gemeenten de komende decennia een maximale inspanning vragen.

Externe veiligheid

Waalwijk biedt haar inwoners een veilige woonomgeving. Nieuwe kwetsbare objecten met verminderd zelfredzamen binnen invloedgebieden worden zorgvuldig beoordeeld volgens de criteria in ons externe veiligheidsbeleid. Waalwijk maakt waar mogelijk gebruik van het programma Impuls OmgevingsVeiligheid (IOV)

Geluid

Gestreefd wordt naar het minimaal handhaven van de huidige geluidsniveaus. Waar dat niet mogelijk is wordt er naar gestreefd om het aantal geluid gehinderden per saldo lager te krijgen. Een belangrijk instrument is het toepassen van geluidarmer asfalt. Het uitvoeringsbeleid hiervoor ligt vast in het Mobiliteitsplan.

Luchtkwaliteit en geur

In Waalwijk wordt overal voldaan aan de wettelijke luchtkwaliteitsnormen en wordt - afhankelijk van de beïnvloedingsruimte en financiële mogelijkheden -  gewerkt aan verbetering van de luchtkwaliteit volgens de GGD richtlijnen. Waalwijk beschikt niet over een specifiek beleid voor geur afkomstig van veehouderijen en industrie.

Natuur en stedelijke groen

Waalwijk wil bewoners een aangename en groene leefomgeving bieden. De ambitie is om de komende jaren de kwaliteit en kwantiteit van het groen te verhogen en de biodiversiteit binnen de gemeente te vergroten.

Water

Waalwijk zal de extremen (periodes met hevige neerslag en andere periodes van droogte) in de waterkwantiteit beheersen door het watersysteem in orde te brengen volgens de trits ‘vasthouden-bergen-afvoeren’. In het streven naar een goede waterkwaliteit in de gemeente Waalwijk conformeert de gemeente zich aan de Europese Kader Richtlijn Water (KRW).

Bodem

Voor de actualisatie van de bodemkwaliteitskaart is het nodig dat het bodeminformatiesysteem volledig gevuld is. Door capaciteitsgebrek is dat in 2018 niet gebeurd en kon de bodemkwaliteitskaart niet geactualiseerd worden. Dit wordt in 2019 opgepakt.

Geluid

Het actualiseren van het bestemmingsplan geluidtoedeling is nog niet opgepakt.

Luchtkwaliteit en geur

De beleidsregels geurhinder industriële bedrijven Waalwijk zijn nog niet vastgesteld. Gekeken wordt of hier apart beleid voor opgesteld moet worden met het oog op de Omgevingswet.

De GGD richtlijnen bij ruimtelijke ontwikkelingen worden niet toegepast. Het is onduidelijk hoe de richtlijnen toegepast moeten worden. In het kader van de Omgevingswet is gezondheid een belangrijk aandachtspunt en zullen we hiermee aan de slag gaan.

Energie en klimaat

Door capaciteitsgebrek zijn we niet toegekomen aan het bekijken van de woningvoorraad om een specifieke wijk te kunnen selecteren voor een campagne verduurzaming van je woning. Dit wordt in 2019 opgepakt.

Water

De waterkwaliteit in Waalwijk wordt door waterschap Brabantse Delta gecontroleerd. Zij hebben dat in 2018 niet gedaan en de reden is onbekend. 

Op diverse manieren wordt getracht bewoners te motiveren en zich in te zetten voor hun straat, buurt of wijk.  We zijn succesvol als steeds meer bewoners zich betrokken en medeverantwoordelijk voelen voor hun leefomgeving en samen met andere bewoners ergens de schouders onder willen en kunnen zetten. Dit bevordert de leefbaarheid, veiligheid en sociale samenhang in een wijk. Ook willen we bereiken dat meer mensen oog en zorg hebben voor hun medemens.

We zijn ook succesvol als burgers nog eerder betrokken worden en actief zijn in een gemeentelijk proces. Van belang is dat wij als gemeente kunnen loslaten en het vertrouwen kunnen hebben in de deskundigheid van bewoners en dat zij meestal het beste weten wat er in hun buurt of wijk speelt en wat er eventueel nodig is.

Bij een aantal herinrichtingsplannen hebben we bewoners vanaf de "tekentafel"-fase betrokken. Dat hebben we gedaan in gevallen waar voldoende ruimte was om bewoners ook daadwerkelijk zeggenschap te geven. Alle participatieprojecten hebben in 2018 een doorloop gekend vanuit vorige jaren. Denk daarbij aan buurttop, jongerentop, inwonerspanel, thema-gerichte wijkbijeenkomsten, adoptiegroen, adoptiespeeltuinen, zap-pers etc. We zien daarbij dat steeds meer bewoners betrokken raken omdat ze beseffen dat ze zelf mee moeten denken en doen om zaken in de eigen straat, buurt en wijk te realiseren.

Daarnaast zijn we eind 2018 gestart met de evaluatie van het participatiebeleid. Daarbij worden uitdrukkelijk burgers betrokken. We verwachten de evaluatie voor de zomer van 2019 op te leveren.

Niet van toepassing.

In het integraal veiligheidsbeleidsplan 2015-2018 staat weergegeven voor welke opgaven we staan:

• De inzet op de aanpak van woninginbraken moet intensiever;
• De aanpak van geweldsdelicten;
• Bij de aanpak van criminaliteit moet meer nadruk komen op het doorbreken van groeiende verwevenheid van de onder- en bovenwereld;
• Het continueren van de persoonsgerichte aanpak;
• Blijven zoeken naar nieuwe manieren om de veiligheidsbeleving van bewoners positief te beïnvloeden;
• Veiligheid in de gemeente Waalwijk vraagt om een alerte houding;
• Invulling geven aan verdere regionale samenwerking m.b.t. crisisbeheersing;
• Het vinden van de balans tussen noodzakelijke bescherming en te accepteren risico’s.

In 2018 heeft de gemeente onverminderd inhoud gegeven aan de strijd tegen criminele activiteiten. Samen met haar partners, zowel privaat als publiek, heeft de gemeente het gehele criminele proces in kaart gebracht. Per onderdeel is vastgesteld wie een mogelijkheid heeft om in te grijpen. De gemeente heeft hierin een regisserende rol gevoerd en heeft de verantwoordelijkheid gelegd waar die hoort. De gemeente heeft daartoe de partners betrokken die een bijdrage leveren.

De gemeente heeft in 2018 wederom nadrukkelijk aandacht besteed aan het gebruik van middelen als whatsappgroepen, burgernet, Meld Misdaad Anoniem om informatie te delen. Op die manier vergroot de gemeente de betrokkenheid van de inwoners zelf. Daarnaast heeft de gemeente ook samenwerking gezocht op het gebied van samen-toezien in de vorm van buurtpreventieteams, een buurttoezichtteam, Waaks-initiatieven (alerte hondenbezitters), jongerenwerk, scholen enzovoort. Iedere uiting van de gemeente is er op gericht om het aantal meldingen uit de gemeenschap toe te laten nemen: onze inwoners zijn de ogen en oren van de wijken en met hun informatie kan de gemeente acties ondernemen.

De Wet op de Veiligheidsregio’s heeft de zorg voor de bevolking in geval van crises nadrukkelijk bij de gemeenten neergelegd.  Ook in 2018 heeft de gemeente Waalwijk hier invulling aan gegeven. De gemeentelijke functionarissen die zijn aangewezen voor deze taak zijn opgeleid, getraind en geoefend. De gemeente Waalwijk werkt samen met 9 andere gemeenten in districtelijk verband (Hart van Brabant) met elkaar samen, deze samenwerking is nadrukkelijk meegenomen in de opleidingscyclus. 

Wij willen goed voorbereid zijn op een eventuele ramp of zwaar ongeval. Daarom hebben wij ook in 2018 de deelplannen crisisbeheersing en invulling van de crisisbeheersingsorganisatie actueel gehouden. de grootste risico's zijn in beeld door middel van risico-inventarisaties.

Alle onderdelen zijn in 2018 uitgevoerd.

Strategische visie

In september 2017 is de strategische visie ‘Samen werken aan de toekomst’ in de raad vastgesteld. De insteek is om te gaan sturen vanuit urgenties (wat zijn de zwakke delen die onderuit dreigen te gaan) en vanuit  potenties (wat is kansrijk). We benoemen daarvoor Waalwijk tot 2025 tot ‘levend L.A.B.’: een laboratorium om te vernieuwen en daarmee zo snel mogelijk resultaten te boeken op thema’s die er voor onze aantrekkelijkheid toe doen. Juist als middelgrote gemeente met een aanpakkersmentaliteit hebben we de kracht resultaten te bereiken.

Er zijn drie pijlers in het Waalwijkse levende L.A.B. waarin de urgenties en potenties terugkomen:

1. Leefklimaat:

• Voorzieningen (o.a. binnenstad)
• Sociale veerkracht (o.a. zorg)
• Veiligheid

1. Arbeidsmarkt: vraag en aanbod in balans
2. Bereikbaarheid: overal makkelijk kunnen komen

Hoe doen we dat? We kiezen voor een rode en groene draad door het L.A.B. De rode draad is voor ons samenwerken. Samen met inwoners, ondernemers, maatschappelijke organisaties en andere overheden werken we aan een aantrekkelijk Waalwijk in 2025. En Waalwijk werkt ‘groen’, dus duurzaam.

Intergemeentelijke samenwerking

We zien kansen in samenwerking, zowel op het gebied van strategie en beleid als in de bedrijfsvoering. Vooral met het doel om het bestaande voorzieningenniveau te kunnen blijven aanbieden aan onze inwoners en om de lokale economie te stimuleren en faciliteren.

Waalwijk is een (bestuurs)krachtige gemeente. Samenwerking is voor ons dus geen oplossing voor vermeende bestuurskrachtproblematiek maar we onderkennen dat voor bepaalde taken en/of doelstellingen alleen via samenwerking het gewenste resultaat kan worden bereikt.

Passend bij inhoud en omvang van de taak of opdracht, zoeken we de samenwerking, vooral met andere gemeenten in de regio maar ook steeds meer met andere partners, zoals ondernemers, maatschappelijke- en onderwijsinstellingen.

We gaan pragmatisch om met ambtelijke samenwerking. De criteria voor ambtelijke samenwerking zijn de 4K’s: verminderen van Kosten, verhogen van Kwaliteit, verminderen van Kwetsbaarheid en waarborgen van de Kontinuïteit.  Zowel op korte als lange termijn. Als er efficiencyvoordelen aanwezig lijken, dan zetten we er bij voorkeur een financiële doelstelling op.

Onze ambitie rond regionale samenwerking zit in (1) het beter aanpakken van (gemeente)grensoverschrijdende vraagstukken, (2) slimmer (en dus goedkoper) werken en (3) het zo dicht mogelijk bij huis organiseren, dicht bij onze inwoners. We beseffen dat we voor een succesvolle samenwerking ook afhankelijk zijn van onze partners.

In het coalitieakkoord hebben we opgenomen dat de huidige beleidslijn van ‘een stevige Langstraatsamenwerking binnen het Hart van Brabant’ continuering verdient. De provincie deelt onze mening dat de samenwerkende gemeenten in Langstraatverband een belangrijk scharnierpunt vormen tussen Midden- en Noordoost Brabant.

We kiezen er daarom bewust voor om in beide verbanden (De Langstraat en Midden-Brabant) te acteren. Daarnaast is aandacht nodig voor de politieke en ambtelijke ‘mindset’ dat beide ambities (De Langstraat én Hart van Brabant) tegelijkertijd inhoud verdienen en elkaar versterken.

Als laatste verdient de samenwerking in gemeenschappelijke regelingen onze aandacht. Los van de bestuurlijke drukte die het oplevert, beseffen we dat de democratische legitimatie en daarbij de betrokkenheid van de deelnemende raden een lastige zaak blijft. Dit geeft een spanningsveld. Bij het aangaan van nieuwe samenwerkingsverbanden ligt onze voorkeur dan ook niet bij het oprichten van nieuwe gemeenschappelijke regelingen maar meer in flexibele dienstverleningsovereenkomsten.

De 25 belangrijkste doelstellingen in de pijlers Leefklimaat, Arbeidsmarkt, Bereikbaarheid, Samenwerking en Duurzaamheid zijn verdeeld en geborgd binnen de vaste structuur van programma's en teams. In een dynamisch werkdocument geven de teams voor meerdere jaren aan op welke manier zij werken aan de realisatie van de strategische visie. Zodra de activiteiten en benodigde middelen concreet zijn, wordt de informatie opgenomen in de programmabegroting en het jaarverslag zodat de uitvoering van de strategische visie ook wordt geborgd in de gemeentelijke planning en control cyclus.

Twee keer per jaar wordt het bestuur en de Waalwijkse samenleving geïnformeerd over de stand van zaken in de uitvoering van de strategische visie via de VISIEWIJS en de visual www.waalwijk2025.nl. In augustus 2018 is de eerste VISIEWIJS verschenen.

Ook met inwoners, ondernemers en organisaties werken we aan de uitvoering van de 25 doelstellingen  Hiervoor organiseren wij o.a. de Waalwijkse LABS waarin we samen een thema nader onderzoeken, brainstormen over kansen, mogelijkheden en de aanpak bepalen. In 2018 zijn er vijf thema’s onderzocht in een LAB. Namelijk Armoede, Arbeidsmigranten, Zorgzaam Waalwijk, Gezond en Bewegen en Groen en Natuur. De LABS zijn allemaal goed bezocht met ongeveer 25 deelnemers ( het maximum). Alle LABS kennen ook een vervolg. Dit betekent dat een aantal deelnemers zelf actief aan de slag gaat met de door hen benoemde punten. Zo is het Armoede LAB inmiddels vier keer bij elkaar geweest, het Arbeidsmigranten LAB en het Zorgzaam Waalwijk LAB twee keer en het Gezond en Beweeg LAB en het Groen en Natuur LAB één keer. Alle verslagen en agenda’s zijn te vinden op waalwijk.nl/lab.

Met de LABS werken we ook aan een open bestuursstijl waarin proactief de samenwerking wordt gezocht met inwoners, ondernemers en organisaties en waarin de deelnemers zelf bepalen waarmee zij aan de slag willen gaan. Een andere manier waarop de open bestuursstijl vorm krijgt, is het onderzoek naar een goede aanpak Burgerbegroting dat eind 2018 is gestart. Dit onderzoek wordt in samenwerking met inwoners, de raad en het college gedaan.

In het samenwerkingsverband Platform Middelgrote Gemeenten is de gemeente Waalwijk sinds medio 2018 één van de officiële kartrekkers (met de gemeente Zeist). Samen met de andere gemeenten werken we aan een nieuwe strategische agenda op basis waarvan de lobby voor Middelgrote Gemeenten vorm kan krijgen.

De samenwerking met Midsize Brabant in relatie tot het werkdocument ‘Potenties en Proeftuinen’ loopt. Op de thema’s binnenstad, logistiek, mobiliteit en nieuwe economie komen de gemeenten regelmatig bij elkaar. De samenwerking op het vijfde thema ‘sociale veerkracht’ krijgt een nieuwe impuls. Richtpunt is dat Midsize wordt geagendeerd als onderwerp voor de provinciale verkiezingen en het bestuursakkoord in 2019. Daarnaast werken we met de Provincie en de andere Midsize gemeenten in Brabant aan complexe binnenstedelijke transformatieopgaven. Waalwijk heeft hiervoor twee gebieden aangemeld, namelijk de Gedempte Haven en de Eerste Zeine. Met de provincie wordt gekeken hoe zij kunnen helpen om deze gebieden te transformeren naar nieuw gebruik met o.a. bijvoorbeeld woningen voor starters of woningen waar werken en wonen gecombineerd kan worden.

In de Langstraat zijn de contacten met Loon op Zand en Heusden intensief. In deze collegeperiode kiezen we er voor om twee Langstraatmeetings per jaar te houden, de eerste was in december 2018 in Waalwijk. Er is een zekere ontspanning en realisme  in de relatie gekomen tussen de drie gemeenten. Als er kansen zijn om samen op te trekken doen we dat, bijvoorbeeld in Hart van Brabant. Daar trokken we als Langstraat gezamenlijk op bij de actualisatie van de Strategische Meerjaren Agenda.

In de regionale samenwerking Hart van Brabant werken de negen gemeenten aan een geactualiseerde Strategische Meerjaren Agenda (SMA). Waalwijk zit in op een beperkte agenda met ambitie en focus vanuit het principe 'Coalition of the Willing', elke gemeente maakt bij nieuwe samenwerkingsinitiatieven een zelfstandige afweging om aan te sluiten of (nog) niet. De economische samenwerking via Hart van Brabant en Midpoint Brabant is voor Waalwijk een belangrijke prioriteit, waarbij de regionale samenwerking een duidelijke meerwaarde kan hebben. De regio Hart van Brabant is compact waardoor snelle afspraken mogelijk zijn. Tegelijkertijd is er een disbalans in schaalgrootte en belangen tussen Tilburg en enkele kleine gemeenten enerzijds en Waalwijk als middelgrote stad anderzijds.

Met onze partnerstad Unna hebben we in december  2018 een Letter of Intent getekend. Daarmee wil Waalwijk een 50 jarige samenwerking van nieuwe impulsen voorzien. Speerpunten voor onze relatie met Unna zijn de cross overs tussen de pijlers (1) jongeren, (2) ondernemerschap en (3) innovatie. Unna en Waalwijk hebben zich voorgenomen om in 2019 deze speerpunten om te zetten in een programma en zoeken daarbij naar een derde partnerstad op projectbasis.

Niet van toepassing.