Beleidsveld 0 | Bestuur en ondersteuning

In 2024 hebben we op verschillende manier bijgedragen aan het goed besturen van Waalwijk. Er is ook dit jaar gewerkt aan de ambities en activiteiten uit het Coalitieakkoord 2022-2026. Daarnaast hebben we een flinke slag gemaakt met het ontwikkelen van een toekomstvisie voor onze gemeente. Daarin hebben we de trajecten voor de strategische visie, de omgevingsvisie, de transformatie van het sociaal domein en de economische verkenning met elkaar verbonden. Daarbij hebben we de samenleving uitgebreid betrokken. Tegelijkertijd is in de organisatie een stevige structuur neergezet en heeft de directie richting gegeven aan de ontwikkelopgave voor onze organisatie met een organisatiekoers. Daarmee is er ook samenhang gecreëerd tussen de inhoudelijke visies en wat er nodig is vanuit de organisatie om deze te realiseren. Samen met de griffie is er geïnvesteerd in de kwaliteit van stukken en processen. Dit alles tegen de achtergrond van een financieel onzekere toekomst. Daarin hebben we flinke stappen gezet met het traject "robuust financieel perspectief". Ook in 2024 heeft het college een balans gevonden tussen ambities, middelen en capaciteit zoals verwerkt in de kadernota 2025.   

We kijken terug op een jaar waarin we onze regionale positie hebben versterkt. Zowel via het VNG-bestuur, de M50 en MidStad Brabant hebben we ingezet op het belang van en de goede randvoorwaarden voor middelgrote gemeenten. Waalwijk is zowel bestuurlijk als ambtelijk trekker van de MidStad-samenwerking. In 2024 hebben we in dat verband twee ontmoetingen met het college van GS georganiseerd. We zitten stevig aan tafel en hebben de onderlinge  samenwerking op een aantal thema's geïntensiveerd. Zowel binnen de stedelijke regio’s als binnen Hart van Brabant en Midpoint hebben we een sterke positie en leveren we ook een flinke bijdrage. In Langstraat-verband hebben we twee inspiratiebijeenkomsten gehad om onze samenwerkingskansen verder te verkennen.

Alle gemeenten in Nederland kregen in 2024 te maken met de reisdocumentenpiek. In 2014 is de geldigheidsduur van reisdocumenten verlengd van 5 jaar naar 10 jaar. Hierdoor wordt het bij de Publieksbalies in Nederland extra druk in de jaren 2024-2028. Door een goede communicatie hierover en extra aandacht voor de bezetting hebben we in Waalwijk de wachttijden kunnen minimaleren. 

Waalwijk heeft inmiddels 5 campussen met internationale medewerkers. Binnen het team merken we dat naast de veelvuldige in- en uitschrijving in de BRP van deze internationale medewerkers er ook extra werkzaamheden moeten worden opgepakt. Voorbeelden hiervan zijn meer adresonderzoeken als er vergeten wordt zich uit te schrijven uit de BRP bij verhuizen naar het buitenland. Maar ook werkzaamheden voortkomen uit de diverse mijlpalen in het leven van een mens. Huwelijken, erkenningen, geboortes zijn hier voorbeelden van. Door de hoeveelheid van nationaliteiten vragen dit soort gebeurtenissen in 2024 en de komende jaren meer onderzoek en maatwerk dan in het verleden. Dit valt samen met de krapte op de arbeidsmarkt voor mensen met kennis op het vakgebied. Door een goede inzet van het team en ondersteuning van inhuurkrachten zijn er bij de afhandeling van deze werkzaamheden in 2024 geen problemen ontstaan.

In 2024 hebben we te maken gehad met capaciteitstekort binnen het team. Om die reden is er in 2024 geen ruimte geweest om actief aan de slag te gaan met de klanttevredenheid. 

De gemeentelijke organisatie wil zich verder door ontwikkelen naar een coöperatieve, compacte en servicegerichte organisatie. In het coalitieakkoord 2024-2026 is hier in de paragraaf "Uitvoeringskracht ambtelijke organisatie" ook nadrukkelijk aandacht voor. De belangrijkste punten zijn:

• De komende periode staat het organiseren van uitvoeringskracht centraal. De ambities en plannen liggen grotendeels klaar;
• De vraag voor de ambtelijke organisatie is groter (nieuwe taken en ambities) en soms ook anders (meer publiek-private samenwerking, het binnenhalen van (co-) financiering bij provincie, Rijk en in Brussel). We zoeken de verbinding met onderwijsinstellingen, hebben inbreng op strategische overlegtafels en willen onderwerpen meer integraal verbinden;
• In deze tijd van krapte op de arbeidsmarkt is het hebben van de gewenste kwantiteit en kwaliteit van capaciteit een forse uitdaging. Het betekent in ieder geval het koesteren van het aanwezige talent. En het versterken van de arbeidsmarktpositie van de gemeente als werkgever, bij het aantrekken van nieuwe medewerkers;
• We zijn terughoudend met externe inhuur, maar beseffen dat de huidige arbeidsmarkt en tijdelijke budgetten dat soms noodzakelijk maken.

In 2024 hebben we de organisatie omgevormd van 14 zelfsturende teams naar een organisatie in 3 domeinen met daaronder 12 afdelingen. Deze structuuraanpassing is de katalysator onder een breder organisatieontwikkeltraject. Dit traject is gestart vanuit de volgende constatering dat, onze opgaven zijn toegenomen, de arbeidsmarkt en taken sterk veranderd zijn en sturing op integraliteit en op het verbeteren van ondersteunende (bedrijfsvoerings)taken deels ontbrak. Juist in een context waarin de wereld snel verandert en alles verband houdt met elkaar; beter integraal werken is dan ook onvermijdelijk. Om die reden is ook het formuleren van een strategische organisatiekoers opgepakt in 2024 en wordt afgerond aan het begin van 2025. Centraal daarin zal staan dat we onze basis verbeteren, beter samenwerken als één team en transparanter zijn naar inwoners, politiek en bestuur. Verder is ingezet op een stabieler team en hebben we in 2024 ingezet om het aantal inhuurkrachten te verminderen, met name ook in ons management. In 2025 werken we zo toe naar de situatie dat het volledige MT in vaste dienst is. De ontwikkeling van onze organisatie vervolgen we vanzelfsprekend in 2025.

Vooruitlopend op de organisatieontwikkeling is de kadernota in 2024 voor het eerst domeingericht voorbereid en opgesteld. Per domein is een integraal voorstel voorgelegd met nieuwe voorstellen en dekkingsvoorstellen. Deze lijn willen we in 2025 voortzetten. Na het vaststellen van de kadernota 2025 is in voorbereiding op de kadernota 2026 een onderzoek uitgevoerd naar mogelijke ombuigingen. Dat leidde tot een aantal concrete voorstellen. Na vaststelling in de raad zijn deze voorstellen verder uitgewerkt, in voorbereiding op de besluitvorming in de kadernota 2026. Een en ander moet leiden tot een structureel sluitende meerjarenbegroting 2026.

Verder is er in 2024 nagedacht over een verdere verbetering van de P&C cyclus. Er zijn al voorstellen besproken in het auditcomité en er volgen er nog meer. We willen daarmee de strategische opgave van de gemeente vertalen in de P&C documenten.

Na de afronding van het project iFinanciën zijn we gestart met het verder optimaliseren van de interne financiële rapportering. We willen de budgethouders nog beter ondersteunen met inzichtelijke financiële rapportages. Dit zal verder zijn beslag krijgen in 2025.