Beleidsveld 5 | Sport, cultuur en recreatie

Sportbeleid 

Sporten en bewegen is van waarde voor iedere inwoner in de gemeente Waalwijk. Het is belangrijk dat iedereen zijn leven lang kan sporten en/of bewegen, binnen de eigen omgeving en eigen capaciteiten. Hierdoor leven mensen gezond(er), het levert een bijdrage aan ieders persoonlijke ontwikkeling, de sociale cohesie en verbetert het welzijn, waardoor de sociale leefbaarheid versterkt. Sport en bewegen draagt op veel manieren bij aan het woon-, leef-, welzijns- en vestigingsklimaat in de gemeente Waalwijk. Beleidsmatige aandacht voor een functioneel en kwalitatief sportkapitaal blijft daarom belangrijk. Het is van belang om mee te bewegen in de behoefte en demografische ontwikkelingen. Een voorbeeld daarvan is de toenemende vraag naar plekken in de openbare ruimte om te sporten en te bewegen. Dit vraagt ook van de sportverenigingen dat zij meebewegen met de tijd.

Om onze doelen op het gebied van sport en bewegen te realiseren werken we samen met onze partners binnen de sectoren sport, onderwijs, kinderopvang, welzijn, zorg en cultuur aan de volgende ambities:

1.    Inclusief sporten en bewegen & vaardig in bewegen
De ambitie is dat iedere inwoner een leven lang plezier kan beleven aan sporten en bewegen. Inclusief sporten en bewegen is vanzelfsprekend. Belemmeringen vanwege leeftijd, fysieke of mentale gezondheid, etnische achtergrond, seksuele geaardheid of sociale positie nemen we weg. Met vaardig in bewegen gaan we ervoor zorgen dat meer kinderen voldoen aan de beweegrichtlijnen en dat de motorische vaardigheden toenemen. Dit is van belang voor het ontwikkelen van een actieve leefstijl. 

2.    Vitale sport- en beweegaanbieders in een positieve sportcultuur
De ambitie is om alle typen aanbieders van sport en bewegen toekomstbestendig te maken zodat sport en bewegen voor iedereen toegankelijk en bereikbaar blijft. Voor een breed, aantrekkelijk en veilig aanbod van sport- en beweegactiviteiten zijn financieel en organisatorisch gezonde aanbieders nodig, die oog hebben voor veranderende behoeften. 

3.    Duurzame sportinfrastructuur 
De ambitie is om Waalwijk te voorzien van een functionele, goede en duurzame sportinfrastructuur. De exploitatie van sportaccommodaties wordt sterk verbeterd, de openbare ruimte wordt beweegvriendelijk ingericht en alle sportaccommodaties zijn straks duurzaam. Dit is ook een onderdeel van het coalitieakkoord.

Taakvelden
Tot het taakveld Sportbeleid behoren de niet-fysieke maatregelen om sporten en bewegen te stimuleren:
Ondersteunen en stimuleren recreatieve sport- en beweegbeoefening ;
Ondersteunen van organisaties die zich met sport bezig houden;
Sport in de buurt en combinatiefuncties.

Sportaccommodaties
Tot het taakveld behoren alle accommodaties voor sportbeoefening: sporthallen, zwembaden, groene velden en kunstvelden en terreinen. 

In 2024 waren we actief waar het gaat om het stimuleren van inclusief en vaardig sporten/bewegen, vitale sportaanbieders en duurzame sportinfrastructuur. De hierna opgenomen activiteiten geven een goed beeld van de belangrijkste, in 2024 uitgevoerde, werkzaamheden om onze doelen te bereiken.

Cultuur verbindt mensen, verhoogt de aantrekkelijkheid van de stad en draagt bij

aan de zelfontplooiing van inwoners. In de ‘Cultuurnota Waalwijk’ staan de thema’s verbinding en welzijn centraal. De gemeente heeft de ambitie om met “De Stad als Podium” iedereen op laagdrempelige wijze met cultuur in aanraking te laten komen, door de stad als podium te gebruiken. Een speerpunt vormt hier de Kunst in de Openbare Ruimte, die de stad kan verlevendigen.

 Daarnaast is er het streven om met de ‘Stad als Proeflokaal’ cultuur in te zetten voor de maatschappelijke vraagstukken waar Waalwijk voor staat. De uitdagingen zijn: ‘maatschappelijke activering’, ‘versterken sociale cohesie’ en ‘stimuleren talentontwikkeling’. Daarbij is het uitgangspunt dat betrokkenen actief deelnemen, de activiteiten artistiek uitdagend zijn en ze verandering teweegbrengen.

Met onze evenementen willen we er zijn voor al onze inwoners. Daarnaast willen we met evenementen zorgen voor een aantrekkelijkere stad. Hierbij is het belangrijk dat we de organisatoren van evenementen zo goed mogelijk ondersteunen in de aanvraag voor een evenement en richten we ons op evenementen met een duurzaam karakter.

1.  Kunst in de openbare ruimte. De gemeente wil met Kunst in de openbare ruimte de stad verlevendigen. Waalwijk bezit zo’n 46 kunstwerken in de openbare ruimte, waaronder ook gedenktekens en monumenten. Het streven is deze kunstwerken opnieuw te activeren, door ze onderdeel te laten vormen van een kunstroute.  Niet alle kunstwerken zijn geïnventariseerd, ontsloten, gerestaureerd en/of geplaatst. In een nieuw te vormen  beleidsplan Kunst in de Openbare Ruimte staat deze collectie, en haar toekomst centraal. Hierin wordt onder andere  de identiteit, betekenis en toestand van de collectie als ook het toekomstige verzamel- en ontzamelbeleid geformuleerd. Als onderdeel van dit nieuwe beleid wordt onderzocht of mogelijkheden zijn om, dmv externe financiering, de kunstroute te verlevendigen met een nieuw te vervaardigen werk, en/of een participatie project met primair onderwijs en gemeenschappen uit Waalwijk.
2. De stad als podium. We willen ervoor zorgen dat cultuur voor iedereen bereikbaar is. We brengen cultuur naar de scholen en in de wijken en zetten de stad in als podium. Daarnaast gaan we onderzoeken op welke wijze we kunst, cultuur, recreatie en evenementen samen kunnen laten komen in een vrijetijdsvisie.
3. Samenwerking culturele partner. De samenwerking tussen de culturele partners moet versterkt worden. Daarmee kunnen we zorgen voor een stabiel(er) cultureel veld en kunnen verenigingen elkaar aanvullen waar dat nodig is.
4. Duurzame evenementen. Door te zorgen dat de weg naar het organiseren wordt vergemakkelijkt voor organisatoren zullen er gemakkelijker kleinere evenementen worden georganiseerd. Dat zorgt ervoor dat de levendigheid in alle kernen kan worden vergroot. Daarnaast willen we landelijke evenementen naar het centrum van Waalwijk trekken om Waalwijk landelijk (nog) meer op de kaart te zetten. Tot slot staat duurzaamheid hoog in het vaandel bij gemeente Waalwijk. We faciliteren dan ook in het duurzamer maken van evenementen. Onder andere door bij terugkerende evenementen een scan uit te voeren waar mogelijke verbeterpunten uit komen om evenementen duurzamer te maken.

De hierna volgende acht activiteiten binnen het beleidsveld Cultuur & evenementen gaan in op kunst in de openbare ruimte (beleidsplan en inventarisatie), diverse cultuurprojecten (muziek in de klas, sociale cohesie bevorderen) en evenementen. Deze activiteiten geven een beeld van de belangrijkste werkzaamheden in 2024 op het gebied van cultuur en evenementen.

Recreatie & Toerisme

Recreatie en toerisme zijn voor iedereen belangrijk: de inwoner, de ondernemer maar ook voor de bezoeker. Het zorgt voor ontspanning en vermaak, voor iedereen op hun eigen manier. Zo is voor sommigen een wandeling in de natuur voldoende en voor de ander is dit een bezoek aan een museum of pretpark. Het is een middel dat bijdraagt aan de leefbaarheid en de brede welvaart van de inwoners.

De vrijetijdsvisie is een integraal beleidskader voor de sectoren cultuur, erfgoed, recreatie/toerisme en sport. Dit kader is nodig om deze vier sectoren integraal nog beter samen te laten werken en om elkaars krachten te benutten. Met een vrijetijdsvisie tot en met 2030 sluiten wij aan bij het Vrijetijdskader van de provincie Noord-Brabant: Levendig Brabant 2030.

Erfgoed

Cultureel erfgoed is overal in onze samenleving aanwezig. In onze musea, historische binnensteden en in het landelijk gebied. Maar ook in de bodem en onder water. En als immaterieel erfgoed in onze tradities, rituelen en verhalen. Het vertelt over waar we vandaan komen, wie wij zijn en hoe we ons ontwikkelen. De overheid let erop dat er goed voor dit erfgoed wordt gezorgd. Dit doet de overheid door cultureel erfgoed te beschermen, maar ook door nieuwe ontwikkelingen mogelijk te maken. Cultureel erfgoed staat middenin de samenleving, biedt kansen en verbindt mensen.

Vrijetijdseconomie

Vrijetijdseconomie geeft kansen om aantrekkelijker te worden voor recreanten maar ook voor onze eigen inwoners en de verbetering van het vestigingsklimaat. In een  vrijetijdsvisie beschrijven we die kansen. Met een vrijetijdsvisie tot en met 2030 sluiten wij aan bij het Vrijetijdskader van de provincie Noord-Brabant: Levendig Brabant 2030.

In 2024 hebben we op verschillende vlakken gewerkt aan recreatie en toerisme in de gemeente Waalwijk. De gemeente Waalwijk en de Langstraat zijn beter op de kaart gezet, waardoor het bereik groter is geworden. We hebben geïnvesteerd in recreatieve routes en beleefbare informatieborden. Bovendien zijn stappen gezet met betrekking tot de ontwikkeling van de surfvijver en stadsstrand. Daar kunnen we in 2025 mee verder.  
De startnotitie voor het beleidskader Vrijetijd is gereed. De startnotitie zal medio 2025 door de raad worden besproken. 
In 2024 zijn we ook aan de slag gegaan met de bouwsteen erfgoed voor de omgevingsvisie. Daarnaast hebben we de archeologische en de cultuurhistorische kaart geactualiseerd.

Binnen beleidsveld 5 wordt ook de (her)ontwikkeling en het onderhoud openbaar groen verantwoord. Daarnaast willen we vanuit duurzaamheid toewerken naar een klimaatrobuuste en biodiverse gemeente.

In 2024 hebben we vanuit groen reguliere werkzaamheden voortgezet zoals de uitvoering van de OOR-bestekken (integraal Onderhoud Openbare Ruimte) en het bermen- en waterlopenbestek. Daarnaast hebben we op ongeveer 200 plekken het plantsoen opgeknapt omdat deze verouderd was of omdat inwoners daar een groen initiatief voor hebben ingediend, waarbij bijvoorbeeld bestrating plaats heeft gemaakt voor beplanting. We zijn ermee begonnen om een vijftal grasvelden (kort gras) in woonwijken te gaan beheren als kruidenrijk (hoog) gras, voor meer biodiversiteit. Dit concept willen we steeds verder over de gemeente gaan uitspreiden.

14 bosplantsoenen hebben een grote onderhoudsbeurt gekregen. Onze buitendienst heeft de jaarlijkse Boomveiligheidscontrole uitgevoerd en daarbij 9.768 bomen geïnspecteerd (31% van ons totale areaal). Ook hebben we weer een boomfeestdag georganiseerd met de scholen, waarbij 25 nieuwe bomen zijn geplant door de kinderen en de kinderen bewust zijn gemaakt van het belang van bomen. 3.337 m2 grond rondom bestaande bomen in de Burgemeester Smeelelaan hebben wij zogenoemd “geploft”, om hun conditie te verbeteren. We nemen deel aan het project “Tuinrangers” van stichting Steenbreek, waarbij inwoners worden gestimuleerd tot- en hulp krijgen bij vergroening van hun tuin.

Het groen areaal is helemaal geïnspecteerd en mutaties zijn in ons beheersysteem doorgevoerd, zodat we onze areaalgegevens weer helemaal up to date hebben. Ook hebben we de bermhoogtes in het buitengebied laten inmeten, zodat we de komende jaren waar nodig de bermen kunnen verlagen of ophogen, ten behoeve van de verkeersveiligheid.

Het overige groenbudget is ingezet voor diverse werkzaamheden zoals oplossen klachten, herstel wortelopdruk, water geven, vervangen duiker, bestrijding eikenprocessierups en Japanse duizendknoop, licentiekosten, inspectie, advies- en ingenieursdiensten.