Uitgaven

4,55%
€ 9.813
x €1.000
4,55% Complete

Inkomsten

1,08%
€ -2.345
x €1.000
1,08% Complete

Saldo

1865,44%
€ 7.468
x €1.000

Beleidsveld 4 : Onderwijs

Uitgaven

4,55%
€ 9.813
x €1.000
4,55% Complete

Inkomsten

1,08%
€ -2.345
x €1.000
1,08% Complete

Saldo

1865,44%
€ 7.468
x €1.000

Wat houdt dit beleidsveld in?

Terug naar navigatie - Wat houdt dit beleidsveld in?

Dit programma omvat beleid op diverse onderwijsgebieden binnen het onderwijs zoals het primair en voortgezet onderwijs en de voorschool.
Daarbij kennen we diverse aspecten zoals passend onderwijs, volwasseneducatie, leerlingenvervoer, bewegingsonderwijs, nieuwkomersonderwijs, leerplicht en interventies gericht op voorkomen van vroegtijdig school verlaten. Daarnaast behoort ook onderwijshuisvesting tot dit programma.

Onderwijs is een fundamenteel element binnen een sterk veranderende samenleving. Scholen/Integrale Kindcentra zijn van cruciaal belang voor de ontwikkeling van kinderen maar kunnen ook een sociale (wijk)functie hebben.

Het onderwijs is verantwoordelijk voor het overdragen van kennis en vaardigheden. Samen met de gemeente worden ook maatschappelijke uitdagingen aangepakt. De gemeente ondersteunt en faciliteert zonder inhoudelijk op de stoel van de onderwijsinstelling te zitten. De rollen en verantwoordelijkheden zijn veelal vastgelegd in wetgeving. Waar overlap is, wordt samengewerkt.

Onderwijsbeleid

Terug naar navigatie - Toelichting

Het taakveld onderwijsbeleid bestaat uit een aantal onderdelen. Niet alles is een volledige verantwoordelijkheid van de gemeente. In veel gevallen is er sprake van een gedeelde verantwoordelijkheid met het onderwijs. Er wordt dan vrijwel altijd samengewerkt aan/in een gedeelde aanpak. De verschillende onderdelen binnen het onderwijsbeleid zijn:
 
•    Lokaal onderwijsbeleid
Met het onderwijs worden op bestuurlijk niveau afspraken gemaakt  die worden vastgelegd in een Lokale Educatieve Agenda (LEA). Deze vierjarige LEA waarvan de nieuwe periode start in 2025 behelst ook een concreet uitvoeringsplan met prestatie indicatoren en taakverantwoordelijken.
•    Onderwijsachterstandenbeleid
Onderwijsachterstandenbeleid (OAB) is gericht op het voorkomen van en terugdringen van onderwijsachterstanden. Veel programma’s die vanuit OAB worden uitgevoerd (in Waalwijk onder de vleugels van Waalwijk Taalrijk) zijn gericht op preventie. Er is ook een sterke beweging naar specifiek onderwijs voor (anderstalige) nieuwkomers.
•    Volwasseneducatie
Met dit aspect richt de gemeente zich op volwassenen die Nederlands weliswaar als eerste taal hebben (NT 1-ers) maar die door opvoeding, opleiding of door bijvoorbeeld dyslectie achterstanden hebben opgelopen. Ook NT 2-ers, mensen die Nederlands niet als moedertaal hebben, worden ondersteund. Denk hierbij aan nieuwkomers, maar ook aan arbeidsmigranten.
•    Peuteropvang en voorschoolse educatie
De voorschoolse educatie is gericht op kinderen die een grotere kans hebben om bij voorbaat al, voor de instroom op het primair onderwijs, een achterstand op te lopen. Daarom wordt ingezet om deze kinderen op de voorscholen al bij te spijkeren. Hierom wordt samengewerkt met de GGD, met de voorschoolse organisaties, het primair onderwijs en binnen het WWTR netwerk.
•    Bewegingsonderwijs
Sinds 2023 is het onderwijs (zowel po als vo) opnieuw verplicht om twee uur bewegingsonderwijs aan te bieden. Hoewel die een verantwoordelijkheid is van het onderwijs, biedt de gemeente hiertoe mogelijkheden aan via GO (het beweegbureau) en via het nader te ontwikkelen programma Rijke Schooldag (*), dat onder de nieuwe LEA valt.

We investeren in gelijke ontwikkelkansen van kinderen. We zorgen dat leerlingen tijdens hun hele schoolloopbaan, vanaf de voorschoolse periode tot en met de overgang van school naar werk, worden gestimuleerd om hun talenten te ontwikkelen. Achterstanden en uitval worden zoveel mogelijk voorkomen. Kinderen en ouders krijgen extra ondersteuning als dat nodig is.
We versterken de doorgaande leerlijnen binnen én buiten het onderwijs: peuteropvang voor alle kinderen en een aanbod voor kinderen met een risico op onderwijsachterstand. We voorkomen thuiszitten en voortijdig schoolverlaten.
We zorgen voor passend onderwijs dat aansluit op de vraag van de arbeidsmarkt. Samen met onze partners realiseren we een goede aansluiting tussen onderwijs en bedrijfsleven en verbreden we het opleidingsaanbod.

Wat willen we bereiken?

Terug naar navigatie - Wat willen we bereiken?

D25.410 Voorkomen en terugdringen van educatieachterstanden

Terug naar navigatie - D25.410 Voorkomen en terugdringen van educatieachterstanden

De algemene doelstelling van de Lokaal Educatieve Agenda is dat de gemeente met de LEA-ketenpartners ernaar streeft om achterstanden voor alle jeugdigen te voorkomen en terug te dringen. Hierdoor verbeteren de kansen, leerprestaties en schoolloopbanen van kinderen en jongeren om zo de mogelijkheden op een goede schoolloopbaan en maatschappelijke carrière te vergroten.

Activiteiten

Leerlingzaken

Terug naar navigatie - Toelichting

Naast het onderwijsbeleid worden flankerend door de gemeente ook nog specifieke leerlingzaken uitgevoerd op het gebied van leerlingenvervoer en leerplicht.

Wat willen we bereiken?

Terug naar navigatie - Wat willen we bereiken?

D25.420 Meer bevorderen van zelfredzaamheid van de leerling in het reizen naar school

Terug naar navigatie - D25.420 Meer bevorderen van zelfredzaamheid van de leerling in het reizen naar school

Het bevorderen van zelfredzaamheid van de leerling in het reizen naar school en het bevorderen dat ouders hun kind in overige gevallen zelf brengen en halen. Het effect hiervan zal zijn een daling van het gebruik van het taxivervoer door leerlingen.

Activiteiten

Onderwijshuisvesting

Terug naar navigatie - Toelichting

Tot dit beleidsveld behoren de gemeentelijke taken op het gebied van huisvesting voor basis- en voorgezet onderwijs:
•    nieuwbouw van schoolgebouwen
•    uitbreiding van bestaande schoolgebouwen
•    opstellen programma onderwijshuisvesting
•    vandalismebestrijding

Er is een wetswijziging ( “Wet planmatige aanpak onderwijshuisvesting”) in voorbereiding op het gebied van onderwijshuisvesting. Het doel van de wetswijziging is de verantwoordelijkheidsverhouding tussen de gemeenten en schoolbesturen te verhelderen en de samenwerking te verbeteren. De beoogde inwerkingsdatum van dit wetsvoorstel is 1 augustus 2025.

De insteek van de wet is een meer planmatige, duurzame en toekomstgerichte aanpak van onderwijshuisvesting. Wat kan leiden tot meer effectiviteit en dus betere onderwijshuisvesting. Daarnaast wordt in het wetsvoorstel renovatie een volwaardig alternatief voor nieuwbouw. Ook wordt het investeringsverbod voor besturen in het primair onderwijs genuanceerd.
Met de wetswijziging wordt het voor gemeenten verplicht een meerjarig Integraal HuisvestingsPlan (IHP) te ontwikkelen (komt in de plaats van het Waalwijkse MeerjarenInvesteringsProgramma [MIP]).

Wat willen we bereiken?

Terug naar navigatie - Wat willen we bereiken?

D25.420 Het beleidsmatig voorbereiden op de invoering van de toekomstige Wet planmatige aanpak onderwijshuisvesting

Terug naar navigatie - D25.420 Het beleidsmatig voorbereiden op de invoering van de toekomstige Wet planmatige aanpak onderwijshuisvesting

Omschrijving (toelichting)

Om optimaal invulling te geven aan de wettelijk zorgplicht wordt voor het primair onderwijs in Waalwijk eenmaal in de vier jaar een Meerjaren Investeringsprogramma Onderwijshuisvesting (MIP) opgesteld. Het MIP bestaat uit een strategisch deel, met daarin de kaders en uitgangspunten voor de onderwijshuisvesting en een operationeel deel waarin de knelpunten en oplossingen worden uitgewerkt. Het MIP is in samenwerking met de schoolbesturen tot stand gekomen.  Deze samenwerking is noodzakelijk; de taken en rollen van gemeente en schoolbesturen ten aanzien van de onderwijshuisvesting zijn immers nauw met elkaar verweven. Op 17 december 2021 heeft de gemeenteraad het MIP 2022-2025 vastgesteld. Het MIP heeft alleen betrekking op het primair onderwijs van Waalwijk. Ten aanzien van de zorgplicht voor het voorgezet onderwijs zijn in 2005 met de schoolbesturen doordecentralisatieovereenkomsten gesloten op basis waarvan zij onder voorwaarden met een eigen verantwoordelijkheid de huisvestingszaken behartigen. Deze overeenkomsten zijn in 2023 geactualiseerd.

Het wetsvoorstel “Planmatige aanpak onderwijshuisvesting” regelt dat gemeenteraden een integraal huisvestingsplan (IHP) vaststellen ten aanzien van onderwijshuisvesting. Het IHP bestrijkt een periode van vier jaar en moet de voornemens bevatten voor de twaalf jaar volgend op de vier jaar die het IHP bestrijkt. Het opstellen van een IHP wordt nu dus een verplichting voor gemeenten. Het IHP dient te voldoen aan de eisen die het wetsvoorstel en een aanvullende ministeriële regeling daaraan stellen.

Activiteiten

Wat mag het kosten?

Terug naar navigatie - Wat mag het kosten?

De lasten en baten van het beleidsveld 4 Onderwijs worden hierna toegelicht, met daarbij:
- De cijfers uit de jaarrekening 2023, de gewijzigde begroting 2024 en de begroting 2025 van lasten en baten met mutaties reserves.
- Een overzicht van de in de begroting 2025 verwerkte voorstellen, grotendeels afkomstig uit de Kadernota 2025.
- Een toelichting op de verschillen tussen de gewijzigde begroting 2024 en de begroting 2025.

De toelichting op de voorstellen uit de Kadernota 2025 is terug te lezen in de begrotingsapp:
- Onontkoombaarheden in bijlage 1 .
- Nieuwe voorstellen domein 2 Mens en Samenleving in bijlage 2.

Bedragen x €1.000

Voorstellen in begroting verwerkt

Terug naar navigatie - Voorstellen in begroting verwerkt

Vanuit de Kadernota 2025 zijn de volgende budgetaanpassingen bij dit beleidsveld in de begroting verwerkt, met daarbij de aanpassingen in de begroting 2025 als gevolg van een toezegging in de Kadernota 2025.

n de Kadernota 2025 is voor de voorstellen KN25 O1.01 en O1.02 onderhoudskosten en verhoging voorziening vastgoed in totaal € 425.000 opgenomen. Echter bij het samenstellen van de begroting 2025 zijn die uitgesplitst naar de gebouwen waar de aanpassingen moeten gebeuren. De financiële effecten hiervan landen in meerdere beleidsvelden waar alle lasten van die gebouwen zitten (is dus versnipperd). Voor beleidsveld 4 gaat het om structureel € 6-000.

Toezegging in Kadernota 2025 over onderwijshuisvesting voor de begroting 2025
Bij de behandeling van de begroting 2024 is toegezegd dat het college bij de Kadernota 2025 een voorstel zou doen om de reserve onderwijshuisvesting zo mogelijk op te heffen. Eind 2023 heeft het Bestuurlijk Overleg Financiële verhoudingen (BOFv) echter, met het oog op de negatieve meerjarenbegroting van de meeste gemeenten, geadviseerd om meer gebruik te maken van de systematiek van kapitaallastenreserves om met behulp van incidentele middelen structurele lasten te dekken. Naar aanleiding van dit advies is in de Kadernota 2025 aangegeven in voorbereiding op de begroting 2025 nader te onderzoeken welke oplossing het beste past bij onze budgettaire situatie. Daarbij is gebleken dat de oplossing van kapitaallastenreserves niet mogelijk is, vanwege de enorme stortingen die in dergelijke reserves nodig zijn. In de toelichting na onderstaande tabel wordt uitgelegd hoe er in de begroting 2025 wel met onderwijshuisvesting is omgegaan. De raad is daarover ook separaat via raadsinformatiebrief 088-24 geïnformeerd.

Voor € 65.000  zit  het vervallen van de onttrekking uit de reserve onder beleidsveld 5 en is daar bij de reserves toegelicht.

Toegekende budgetmutaties ( bedragen * € 1.000) 2025 2026 2027 2028
Onontkoombaarheden Kadernota 2025:
O1.01 / O1.02 Verhoging onderhoudskosten in exploitatie tbv klein en jaarlijks onderhoud en verhoging dotatie voorziening onderhoud 6 6 6 6
Nieuwe voorstellen domein 2 Mens en samenleving
KN25 NV2.07 Bekostiging projecten onderwijshuisvesting -172 180 169 374
Totaal -166 186 175 380
Waarvan aangepast in begroting 2025:
Structurele lasten en baten niet meer via reserve:
A. Terugdraaien stelpost Kadernota 2025 172 -180 -169 -374
B. Nieuwe investeringen o.b.v. actuele inschatting in jaren 54 580 573
Idem, nieuwe huurinkomsten -41 -41 -88
Incidentele lasten tijdelijke huisvesting De Hoef en De Veste 374 711 337
Incidentele onttrekking reserve onderwijshuisvesting -374 -711 -337
C. Vervallen structurele storting reserve onderwijshuisvesting -492 -492 -492 -492
D. Vervallen meerjarige onttrekkingen reserve onderwijshuisvesting 918 880 885 885
Verwerkt in begroting 2025 op beleidsveld 4 598 220 763 504
N.B.:
Op beleidsveld 5 vervalt ook meerjarige onttrekking onderwijshuisvesting 65 65 65 65
Extracomptabele correctie incidentele lasten en baten -785 -726 -697 -697
-122 -440 131 -128

Toelichting begroting 2025 t.o.v. gewijzigde begroting 2024

Terug naar navigatie - Toelichting begroting 2025 t.o.v. gewijzigde begroting 2024

Lasten
De lasten zijn in 2025 ten opzichte van  de gewijzigde begroting 2024 afgenomen met € 119.000. Voor wat betreft de lasten heeft voorstel NV2.07 in 2025 geen effect.
Belangrijkste oorzaken zijn:
-  Lagere lasten in 2025 voor Waalwijk stad van kennis en talent (Braindrain) van € 228.000, doordat in 2024 extra budget zit vanuit overheveling van 2023 naar 2024.
-  Lagere lasten in 2025 voor ISK (Internationale Schakelklas) van € 73.000.
-  Lagere kapitaalasten (afschrijvingen en rente) in 2025 van per saldo € 167.000.
- Hogere lasten in 2025 door indexering van lonen / prijzen en kleine verschuiving in urentoerekening, samen € 177.000.
- Hogere lasten onderwijsachterstandenbeleid in 2025 voor € 92.000 door enerzijds indexering en anderzijds incidenteel lager budget in 2024 

Reserves
De stortingen / onttrekkingen reserves zijn in 2025 ten opzichte van  de gewijzigde begroting 2024  per saldo afgenomen met € 571.000.
Belangrijkste oorzaken zijn:
- De onttrekkingen zijn in 2025 in totaal € 1.245.000 lager door onder andere een incidenteel hogere onttrekking in 2024 van € 274.000 vanuit de resultaatbestemming van de jaarrekening 2024 (komt in 2025 niet voor)en het vervallen van de onttrekking in 2025 uit de reserve onderwijshuisvesting van € 971.000
- De stortingen zijn in 2025 in totaal € 674.000 lager door een incidentele storting in 2024 vanuit de resultaatbestemming van de jaarrekening 2023 van € 182.000 en door het niet meer structureel storten van € 492.000 in de reserve onderwijshuisvesting.  Dit is een vervolg op de toezegging in de Kadernota 2025 bij voorstel NV2.07 om naar de systematiek van de reserve onderwijshuisvesting en de bijbehorende lasten en baten te kijken.