Programma Duurzaamheid

Warmtetransitie
We gingen in 2023 verder met de uitvoering van de in 2021 vastgestelde transitievisie Warmte. Hierin staat dat de gemeente de komende jaren inzet op het isoleren van woningen. De ambitie is dat voor 2030 één op de vijf woningen in de gemeente dusdanig geïsoleerd is, dat deze aardgasvrij kan worden gemaakt. Waalwijk kiest nog niet voor het aanwijzen van wijken die op grote schaal aardgasvrij worden gemaakt, omdat er nog geen helder beeld is van de beschikbare warmtebronnen.

Het invullen van de benodigde ambtelijke formatie voor de uitvoering van de warmtetransitie blijft een punt van zorg, als gevolg van krapte op de arbeidsmarkt.

In 2023 zijn veel activiteiten uitgevoerd om de inwoners te helpen bij het verduurzamen van de woning:

• Actueel houden van het digitale energieloket en onze duurzaamheidswebsite;
• Faciliteren van het fysieke energieloket, dat door de energiecoöperatie Langstraat Energie wordt gerund;
• Faciliteren van de opleiding van energiecoaches van de energiecoöperatie Langstraat Energie, die op bezoek gaan bij woningeigenaren;
• Start van het SIE2-project in Waspik;
• Collectieve inkoopacties voor inwoners om gezamenlijk dak- en spouwmuurisolatie, isolerend glas en warmtepompen aan te kopen en te installeren;
• Project energiearmoede: inwoners die aan de criteria voldoen worden ondersteund met een rijksbijdrage en een voucherregeling. De vouchers kunnen worden ingezet voor de aanschaf van onder meer tochtstrips en zuiniger witgoed. Het project energiemaatjes is opgezet om deze inwoners daarbij te ondersteunen;
• We zijn gestart met het voorbereiden van de activiteiten in de kansrijke buurten en wijken, Zanddonk, Landgoed Driessen en Waspik. In Waspik wordt dit versterkt vanuit het programma Sociale Innovatie Energietransitie van de provincie;
• We hebben activiteiten voor VvE’s gefaciliteerd. Het ging om informatiebijeenkomsten en trainingen voor VvE-besturen en om een quick scan die VvE’s inzicht geeft in de mogelijkheden om te verduurzamen;
• We hebben verder gewerkt aan het plan van aanpak verduurzaming maatschappelijk vastgoed.

Grootschalige opwek van duurzame energie

In 2023 hebben we verder gewerkt aan het uitvoeren van de Kadernota Grootschalige Opwek Duurzame Energie uit 2021 en de Notitie Reikwijdte en Detailniveau (NRD) uit 2022.

De NRD is een plan van aanpak voor het opstellen van de milieueffectrapportage (planMER). De planMER is in mei 2023 afgerond. De uitkomsten zijn mede de basis voor de Beleidsvisie Grootschalige Opwek Duurzame Energie. In de beleidsvisie zit onder andere het voorkeursalternatief (VKA), de ontwikkelstrategie, de invulling van het lokaal eigendom en de maatschappelijke meerwaarde. De beleidsvisie is aan de raad aangeboden voor besluitvorming op 7 maart 2024. Na vaststelling vormt de beleidsvisie het toetsingskader voor initiatieven van ontwikkelaars.

Verduurzaming bedrijventerreinen
Een deel van het energieverbruik in Waalwijk vindt plaats op de bedrijventerreinen. Ook als het gaat om grondstoffengebruik is hier nog veel winst te behalen. De bedrijventerreinen lichten bovendien rood op op de hittestress-kaart. Om die situaties te verbeteren heeft de gemeente in 2020 een Green Deal Verduurzaming Bedrijventerreinen met de stakeholders afgesloten. Daarbij wilden wij ook een effectieve samenwerking tot stand brengen tussen de professionele partners en de ondernemers op de bedrijventerreinen.

De eerste Green Deal had een looptijd van 3 jaar en liep eind 2022 af. In opdracht van de gemeente en de Stichting Waalwijk CO2 vrij is de Green Deal 2.0 opgesteld, met een plan van aanpak Verduurzaming Bedrijventerrein 2023 t/m 2025. Deze nieuwe Green Deal werd eind 2022 ondertekend door alle stakeholders. In 2023 volgde uitvoering van het plan van aanpak.

Klimaatadaptatie
Het klimaatbestendig maken en meer biodivers inrichten van onze buitenruimte wordt steeds meer de norm. Bij de uitvoering van de projecten uit het Integraal Uitvoerings Plan (IUP) geven wij ook uitvoering aan de Uitvoeringsagenda Klimaat (2021) en het integraal Waterplan Waalwijk 2021-2024. We hanteren de groennorm en hebben de laatste activiteiten uit de Groene Agenda uitgevoerd.

Circulaire economie
In 2023 gingen we door met de afvalproeven, die bedoeld zijn om de hoeveelheid restafval te verminderen. Het doel is het verder beperken van de hoeveelheid restafval per huishouden. In 2024 volgt een advies, na evaluatie van deze proeven. We deden een pilot met een circulariteitsscan op het bedrijventerrein, om ondernemers te faciliteren in circulaire bedrijfsprocessen. Daarnaast onderzoeken we of de reststoffen van het ene bedrijf wellicht kunnen dienen als grondstof voor een ander bedrijf.
Bij onze eigen aanbestedingen houden we steeds meer rekening met het hergebruik van materialen en duurzame bedrijfsprocessen.