Programma Binnenstad

In het streven naar een compacte en aantrekkelijke binnenstad hebben we in 2023 op veel terreinen verbetering geboekt. Daarbij werken wij intensief samen met de Bedrijveninvesteringszone Waalwijk Centrum (BIZ) en andere stakeholders. 

Het aantal vierkante meters winkeloppervlak (wvo) neemt langzaam maar gestaag verder af richting streefwaarde. Door transformatie naar wonen is al circa 4.500 m2 uit de markt genomen. Dat zien we niet één op één terug in de cijfers over leegstand. De leegstand is van 10.600 m2 wvo in 2019 afgenomen naar 7.500 m2. De transformatie gaat dus sneller dan de krimp, zodat erger gelukkig is voorkomen. De krimp en dus de leegstand ontstaat door het verder wegvallen van winkelaanbod: een landelijke trend. Voor de meeste nog leegstaande panden buiten winkelcentrum De Els zijn al transformatieplannen vergund of in aanvraag.

In De Els heeft de deels structurele leegstand een negatief effect. Het winkelcentrum wordt daardoor minder aantrekkelijk voor zowel klanten als winkels. Om daar verandering in te brengen werken we aan een ruimtelijk en programmatisch kader voor de integrale herontwikkeling van het stedenbouwkundig kwadrant waarin De Els ligt. In maart 2023 hebben de betrokken partijen de samenwerkingsovereenkomst (SOK) voor het uitvoeren van een finaal haalbaarheidsonderzoek getekend. Met de provincie is een intentieovereenkomst gesloten. In de eerste helft van 2024 moet het go/no go-besluit worden genomen. 
Omdat de plannen een financieel tekort laten zien zijn twee subsidies bij het rijk aangevraagd. Op grond van de Woningbouwimpuls (WBI) en de Impulsaanpak Winkelgebieden (IW) is afgerond in totaal een kleine 6 miljoen toegekend. 
Binnen het CBS-gebied ‘centrum’ zijn inmiddels ongeveer 400 woningen toegevoegd, voor een groot deel gerealiseerd door verbouwing van winkels naar woningen. Er wordt momenteel op verschillende plekken tegelijk gebouwd. Voor veel van de nog leegstaande winkelpanden in de Stationsstraat, vooral tussen Irenestraat en Unnaplein, en in de Grotestraat zijn ook concrete transformatieplannen in procedure en/of verkoop.

De beschreven activiteiten bij de onderdelen Compacte Binnenstad en Versterking Binnenstad moeten leiden tot een aantrekkelijkere binnenstad. Dat leidt naar verwachting tot meer bezoekers, die ook een langere periode in de binnenstad verblijven.

We hebben verder gewerkt aan het opwaarderen en verduurzamen van de omgeving van het Krophollercomplex. Dit gebeurde door de aanleg van de eerste fase van de nieuwe centrumentree, tussen (het parkeren aan) de Taxandriaweg en de Winterdijk. De start van fase twee is alleen nog afhankelijk van de eind 2023 gestarte verkoop van de 19 te bouwen woningen. Voor het ontwikkelen van nieuwe publieksgerichte functies in de oostvleugel van het Krophollercomplex is een voorbereidingskrediet aangevraagd. Op dit moment worden de benodigde onderzoeken uitgevoerd om deze ontwikkeling komend jaar in de markt te kunnen zetten.  
Met ingang van 1 januari 2022 zijn alle ondernemers en vastgoedeigenaren in het gebied verenigd in één organisatie, de Bedrijveninvesteringszone Waalwijk Centrum (BIZ). Volop Waalwijk en het project Wet Blue zijn in de BIZ geïntegreerd. Voor het organiseren van evenementen hebben zij een afzonderlijke stichting gevormd. 
In 2022 is met de BIZ een basisplan voor klimaatadaptief vergroenen en verbeteren van de verblijfskwaliteit van het openbaar gebied in de binnenstad opgesteld. De gemeente draagt bij door cofinanciering van planvorming en realisatie. Deze centrumupgrade vormt de basis voor een meerjarenaanpak van de verstening. De eerste zes ingrepen, waaronder Unnaplein en Van Dijk, zijn in 2023 gerealiseerd. Voor grotere ingrepen in (delen van) Grotestraat Oost en West en Stationsstraat (tussen Juliana- en Berhardstraat) zijn het ontwerp en de budgetraming afgerond. Afhankelijk van participatie en aanbesteding zal de gefaseerde aanleg in het voorjaar van 2024 starten. 

Wet Blue heeft in 2023 in het teken gestaan van het aanlichten van de St. Jan. Ontwerp en aanbesteding zijn afgerond. Met het begin december gehouden benefietconcert zijn de laatste benodigde middelen voor realisatie in 2024 gezekerd. 
De kerndoelen en uitvoeringsagenda van de bestaande centrumvisie waren rond de jaarwisseling 2022/2023 nagenoeg geheel gerealiseerd. Toch zijn we er met de versterking van de binnenstad nog niet, door de voortdurend veranderende economische en maatschappelijke omstandigheden. Daarom werken we aan het actualiseren van de centrumvisie, uiteraard in samenhang met de detailhandelsvisie. Beide beleidsstukken worden de raad in de eerste helft van 2024 ter besluitvorming aangeboden.