Samen met de stakeholders hebben we in 2021 ondanks de pandemie op veel terreinen vooruitgang geboekt. Het centrum compacter maken en (overbodige) winkelmeters door transformatie uit de markt nemen komt goed op gang. De energie die het programma in de een-loketfunctie voor nieuwe initiatieven en de (opvolgende) projectcoördinatie voor grotere/complexe locaties steekt (B20|9.037) betaalt zich uit.
Het mes snijdt hier aan twee kanten. Zowel het aantal winkelmeters als leegstand neemt af, zoals blijkt uit de indicatoren 9001 tot en met 9003. Binnen het CBS gebied ‘centrum’ zijn de afgelopen jaren ruim 200 woningen toegevoegd, waarvan een fors deel ook wordt gerealiseerd door de verbouwing van lege winkels naar woningen. De transformatie van leegstand naar wonen is met name in de uitlopers van het winkelgebied – in de centrumvisie bestempeld tot ‘gemengd centrummilieu’ en ‘centrumstedelijk wonen’– al goed zichtbaar, er wordt op verschillende plekken gebouwd. Als we daarbij meenemen dat voor een aantal leegstaande winkelpanden in de Stationsstraat, vooral tussen Irenestraat en Unnaplein, en de Grotestraat ook al concrete transformatieplannen voorliggen, komt het nieuwe compacte winkelrondje al concreet binnen bereik.
Het toekomstig compacte winkelrondje wordt voor ongeveer de helft bepaald door De Els, zowel in fysieke loopafstand als aantal winkelmeters. In de Els is sprake van hardnekkige leestand en het effect daarvan op de aantrekkelijkheid van het centrum is helaas nog een grote en complexe uitdaging. De herontwikkeling van De Els is essentieel om de transformatie van de binnenstad te laten slagen. Daar wordt met ontwikkelaar BanGroep stevig aan gewerkt (B20|9.046). Die zijn het dit najaar met de vereniging van eigenaren eens geworden over de uitgangspunten van een globaal schetsplan voor de zuidwesthoek van het winkelcentrum, inclusief omliggend openbaar gebied. Het schetsplan gaat uit van de bouw van circa 200 woningen, (her)positioneren van twee supermarkten binnen De Els (IND 9005) en realisatie van een nieuwe entree aan de mr. Van Coothstraat. De uitgangspunten, inclusief de financiële, moeten nu worden beoordeeld.
Deze ontwikkeling is integraal gekoppeld aan het masterplan dat voor het brede(re) centrum wordt opgesteld door Palmbout. Via deze lijn worden ook de planontwikkeling voor het Schoolkwartier door Sanders Retail Groep, en de mogelijke herinrichting voor de noordpoot van De Els van het (parkeer)terrein Els-zuid betrokken. In totaal hebben we het dan over een gefaseerde totaalaanpak op middellange termijn waarbij nog eens ruim 100 woningen kunnen worden gerealiseerd. Het masterplan van Palmbout zal hiervoor de overall kaders op het gebied van stedenbouwkundige structuur, programmatische invulling, parkeeroplossing en fasering gaan vastleggen.
Op basis van de visie Hart van de Stad is flink geïnvesteerd in (verblijfs)kwaliteit, functie en verduurzaming van het openbaar gebied. De volledige herinrichting van Markt en Raadhuisplein zal eind eerste kwartaal 2022 worden opgeleverd. Rondom de pleinen worden binnenkort tevens het museum en een nieuwe horecazaak geopend. Dit is een boost voor de binnenstad.
Het vaststellen van het ontwerp en verstrekken van een krediet voor het realiseren van een nieuwe centrumentree completeert het opwaarderen en verduurzamen van de omgeving rond het Krophollercomplex. Aan de nieuwe doorsteek is bovendien een transformatieproject in voorbereiding dat de komende jaren 19 nieuwe woningen gaat opleveren. De nieuwe doorsteek en de uitbreiding van de stadstuin gaan aan de noordzijde een groene tegenhanger vormen voor het meer versteende zuidelijke deel van het centrum. Een gebied dat qua functie en verblijfswaarde met nieuw elan zijn rol als een van de motoren voor het centrum blijft vervullen en de Taxandriaweg beter met de binnenstad gaat verbinden.
Wat we in 2021 nog niet hebben gedaan is het oppakken van het streven om meer (verblijfs)horeca te krijgen in het Krophollercomplex. Daarvoor was de markt als gevolg van de pandemie te ongunstig. We verwachten daar begin komend jaar weer concreet mee aan de slag te kunnen. Ook het organiseren van evenementen (B20|9.041) was het heel 2021 door de covid gerelateerde beperkingen vrijwel onmogelijk.
De vijf partijen die via de stichting Centrummanagement al informeel samenwerkten hebben gekozen voor het instellen van een Bedrijven InvesteringsZone (BIZ), waarmee een belangrijke doelstelling binnen het programma (IND9006) wordt gerealiseerd. Met ingang van 1 januari 2022 zijn alle ondernemers en vastgoedeigenaren in het gebied verenigd in één organisatie met fors toegenomen slagkracht en investeringsbudget. Een substantiële impuls voor het in de toekomst verder uitbouwen van de samenwerking en behaalde resultaten op allerlei gebied. Volop Waalwijk staat inmiddels volledig op eigen benen en is in de BIZ geïntegreerd, die tevens de coördinatie zal blijven verzorgen voor het project Wet Blue.
De bezoekersaantallen (IND 9007) weerspiegelen de effecten van dit alles gevoelsmatig nog niet echt. Dat heeft in belangrijke mate ook te maken met het feit dat de telling door Locatus slechts een enkele momentopname betreft die nu voor het tweede jaar bovendien sterk is beïnvloed door de beperkingen als gevolg van de COVID-pandemie.
Hoewel de marktomstandigheden nieuwvestiging op het gebied van leer retail en/of ambacht uitsloten hebben we op dit gebied (B20|9.033) anderszins bepaald niet stil gezeten. Het museumbestuur, Leather Made Smart en de BIZ hebben de handen ineen geslagen om dit thema samen met het bedrijfsleven stevig neer te gaan zetten. Binnenkort zal dat ook in de nieuwe inrichting van het openbaar gebied in hartje Waalwijk al een belangrijke rol spelen.