Paragraaf Realisatie ombuigingen 2021

Begin 2020 bleek dat, onder andere door ontwikkelingen in wetgeving, de tekorten in het sociaal domein naar 2021 toe verder opliepen. De tekorten komen zowel vanuit de jeugd (regionaal) als vanuit prijs en volume ontwikkelingen in de Wmo (lokaal). We zijn met deze tekorten aan de slag gegaan met als uitgangspunt dat de tekorten in het sociaal domein ook opgelost worden binnen het sociaal domein.

Naar aanleiding van te verwachten structureel hogere kosten voor de jeugdzorg in het Voorjaarsbericht 2019 waren eind 2019 reeds beheersmaatregelen vastgesteld. In aanvulling hierop is bij het opstellen van de Actualisering Begroting 2021 (raad 19 november 2020) samen met een extern bureau gekeken naar extra beheersmaatregelen voor de kosten Jeugdzorg en zijn beheersmaatregelen voor de kosten Wmo vastgesteld. Hieronder staat een overzicht van de in de begroting 2021 voor het jaar 2021 opgenomen ombuigingen met de realisatie bij de jaarrekening 2021.
Over realisatie voor de jaren 2022 wordt in het Voorjaarsbericht 2022 nader gerapporteerd.

O.SD | 1. Beheersmaatregelen kosten Jeugdzorg (vanuit Voorjaarsbericht 2019) 
Eind 2019 zijn beheersmaatregelen voor de kosten Jeugdzorg vastgesteld naar aanleiding van een taakstelling uit het Voorjaarsbericht 2019. In 2019 was een verwacht nadeel voor de kosten Jeugdzorg voorzien van € 995.000, dat geleidelijk in de jaren daarna door effecten van deze beheersmaatregelen moest worden teruggebracht. In financiële zin betekent dit voor de jaren 2021-2025 de volgende taakstelling tot ombuigingen: 2021 € 445.000, 2022 € 595.000, 2023 € 745.000 en met ingang van 2024 structureel € 995.000 per jaar.

O.SD | 2. Extra besparing lopende beheersmaatregelen kosten Jeugdzorg
In 2020 is in aanvulling op de lopende beheersmaatregelen jeugd, waarvoor met ingang van de begroting 2024 reeds structureel een bedrag van € 995.000 is opgenomen, een second opinion gevraagd. Dit heeft geleid tot de conclusie dat op de maatregelen herindicaties bij de toegang, POH-JGGZ, plan van aanpak en verlengde jeugdwet met ingang van de begroting 2024 structureel een bedrag van € 390.000 meer bespaard kan worden.

Realisatie jaarrekening 2021 
Vanuit Hart van Brabant wordt 3 keer per jaar (mei, augustus en november) een prognose opgesteld voor de te verwachten kosten Jeugdzorg. In het Najaarsbericht 2021 is op basis van de prognose van augustus de begroting bijgesteld. 
Deze prognose van augustus liet een stijging zien voor de kosten van Verblijf (overig). De beheersmaatregelen die zijn opgestart in 2020 hebben met name betrekking op de kosten van arrangementen. Zoals in het Voorjaarsbericht 2021 is aangegeven laten verschillende projecten van de beheersmaatregelen; zoals Top 15 PGB, Top 25, differentiëren van de taken in de toegang en het toetsen van indicaties voordat beschikkingen worden verstuurd een effect zien. De prognoses laten een nagenoeg constante lijn zien voor de kosten van arrangementen in 2021.
Op basis van de prognose van de kosten Jeugdzorg van augustus (nadeel van € 416.000), definitieve vaststelling van de jaarcijfers 2020 door Hart van Brabant (voordeel van € 500.000) en lagere verwachte uitgaven voor PGB (voordeel van € 470.000) was bij het Najaarsbericht 2021 de verwachting dat de in de begroting voor 2021 geraamde totale ombuiging van € 595.000 werd gerealiseerd.  In de jaarrekening 2021 zijn de cijfers verwerkt van de 3e prognose van Hart van Brabant die we eind januari 2022 hebben ontvangen. Deze 3e prognose sluit aan op de bijstelling van de begroting bij het Najaarsbericht.
Omdat de kosten voor de Jeugdzorg ook worden beïnvloed door groei van de populatie en toename van de intensiteit van de zorg zal, gelet op deze factoren, nog moeten blijken in hoeverre deze ombuigingen vanaf 2022 en verder gerealiseerd kunnen worden.

O.SD | 3. Aanvullende maatregelen Wmo 
De in 2020 gevraagde second opinion heeft ook bekeken of er aanvullende maatregelen mogelijk zijn voor de Wmo. Conclusie was dat de beheersmaatregelen die reeds voor de jeugd waren genomen ook ingezet kunnen worden voor de Wmo. In totaal is berekend dat door gerichte training van de medewerkers van de toegang, meer differentiatie van taken en herberekening van tarieven Wmo, een extra besparing mogelijk is die oploopt tot een bedrag van € 630.000 met ingang van de begroting 2024.

Realisatie jaarrekening 2021
Bij het Najaarsbericht 2021 is de inschatting gemaakt dat per saldo de in de begroting 2021 geraamde ombuiging van € 325.000 gerealiseerd zou worden. In de bijbehorende begrotingswijziging is de begroting bijgesteld. Voor begeleiding Zin werden weliswaar hogere kosten verwacht dan geraamd, maar daarnaast werden lagere bijdragen PGB verwacht. Daarnaast werden er voordelen verwacht bij de uitgaven voor dagbesteding, overige maatwerkarrangementen en vervoer dagbesteding. De verwachte uitgaven voor Hulp bij huishouden kwamen overeen met de raming. De cijfers van de jaarrekening 2021 sluiten aan op de bijstelling van de begroting bij het Najaarsbericht.