In 2026 wordt in het kader van het gezondheidsbeleid ook uitvoering gegeven aan het Gezond en Actief Leven Akkoord.
Dit is een landelijk akkoord waarin de rijksoverheid, gemeenten, GGD GHOR Nederland en de Zorgverzekeraars afspraken hebben gemaakt om een impuls te geven aan het verbeteren van de gezondheid van inwoners. Gemeenten hebben hiervoor een SPUK (specifieke uitkering) ontvangen voor de periode 2023 tot en met 2026.
De inzet vanuit de brede SPUK GALA maakt integraal onderdeel uit van het implementatieplan “Samen redzaam” (zie hoofdstuk 6: sociaal domein) en de preventieve inzet voor het realiseren van de sociale basis (trede 1 en 2) en de indicatievrije ondersteuning (trede 3).
In 2026 komt een aantal SPUK’ s te vervallen te weten: leefomgeving, mentale gezondheid, overgewicht en obesitas, alcoholproblematiek, één tegen eenzaamheid, kennis- en adviesfunctie GGD en regionale aanpak preventie. Deze onderdelen van beleid zijn, waar mogelijk, opgenomen in het reguliere beleid en de daarbij behorende bekostiging. De activiteiten die onderdeel uitmaken van de aanpak ten aanzien van overgewicht en obesitas zijn dermate belangrijk en veelomvattend dat deze voor 2026 zijn opgenomen in de begroting.
Continuering van GALA- middelen 2026 is gericht op de volgende onderdelen: Lokaal Sportakkoord, brede regeling combinatiefuncties, Kansrijke Start, versterken sociale basis, terugdringen gezondheidsachterstanden, valpreventie en Welzijn op recept.
Tevens is vanuit het Rijk aangekondigd dat men voornemens is om vanaf 2026 alle lopende SPUK’ s op te heffen en toe te voegen aan het gemeentefonds. Hierdoor krijgen gemeenten meer beleidsvrijheid en mogen zij zelf bepalen voor welke beleidsinitiatieven de middelen worden ingezet. Er zal dan wel sprake zijn van een korting van 10%. In de 2e helft van 2025 wordt hieromtrent meer informatie verwacht van het ministerie van VWS.
Naast het lokale GALA heeft ook het Integraal Zorg Akkoord IZA invloed op het gezondheidsbeleid bij gemeenten. Het IZA is een landelijk akkoord met als doel de zorg toegankelijk, goed en betaalbaar te houden. Dit doen we door de beweging te maken van ziekte en zorg naar gezondheid, preventie en welzijn.
Het IZA wordt regionaal en domein-overstijgend opgepakt op de schaal van de zorgkantoorregio Midden-Brabant. Samengewerkt wordt tussen de gemeenten in Midden Brabant, de zorgverzekeraars VGZ en CZ, zorgpartijen (zoals GGZ Breburg, huisartsen, Zorgnetwerk Midden – Brabant, Thebe, Elisabeth- Tweestedenziekenhuis), GGD Hart voor Brabant, Contour de Twern en via Zorgbelang met inwoners en patiëntenorganisaties.
Er is een regiobeeld opgesteld ten aanzien van de huidige en toekomstige zorgbehoefte van de inwoners in onze regio. Uit dit regiobeeld zijn vijf prioritaire opgaves geselecteerd te weten:
-
Gezond en veilig opgroeien
-
Kwetsbare ouderen, nu en straks
-
Leefstijl en leefomgeving
Het regioplan is de basis voor transformatieplannen waarmee een specifiek probleem in de zorg wordt aangepakt.
Op dit moment zijn twee transformatieplannen door het Rijk en de zorgverzekeraars goedgekeurd waarbij gemeenten zijn betrokken te weten:
Het jaar 2026 is het laatste jaar van de SPUK (specifieke uitkering) Gezond – en Actief Leven Akkoord. Deze brede SPUK bestaat uit beleid en financiering van sport en bewegen, gezondheidsbevordering, cultuurparticipatie en versterken van de sociale basis. Een aantal onderdelen van de SPUK komt te vervallen in 2026 te weten : leefomgeving, mentale gezondheid, overgewicht en obesitas, OKO alcoholproblematiek en één tegen eenzaamheid. Gecontinueerd worden de onderdelen Lokaal Sportakkoord, Brede regeling Combinatiefunctionarissen, Kansrijke Start, Mantelzorg, Terugdringen gezondheidsachterstanden, Versterken sociale basis, Welzijn op recept en valpreventie.
