Begrotingsbeeld na kaderstellend debat en Meicirculaire 2025, met technische aanpassingen Begroting 2026
In deze Programmabegroting 2026 zijn de effecten van de raadsbesluiten tot en met 1 augustus 2025, de vertaling van de Kadernota 2026 en de effecten van de Meicirculaire 2025 verwerkt. Verder is de begroting in technische zin samengesteld, mede gebaseerd op de door uw raad op 3 juli 2025 vastgestelde uitgangspunten voor de samenstelling van de Begroting 2026.
In onderstaande tabel wordt het effect van de incidentele baten en lasten voorafgaand aan de Begroting 2026 gecorrigeerd omdat de incidentele baten en lasten bij de Begroting 2026 opnieuw worden bepaald (zie laatste regels in de tabel).
| Bedragen (afgerond) x€1.000 | 2026 | 2027 | 2028 | 2029 | |||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| V = voordeel / N = nadeel | V/N | V/N | V/N | V/N | |||||
| Startpositie voorafgaand aan Kadernota 2026 | N | 4.558 | N | 4.394 | N | 4.508 | N | 4.825 | |
| Totaal onontkoombaarheden Kadernota 2026 | N | 1.085 | N | 329 | N | 407 | N | 763 | |
| Totaal basis op orde Kadernota 2026 | N | 1.060 | N | 370 | N | 320 | N | 320 | |
| Totaal nieuwe voorstellen Kadernota 2026 | N | 1.515 | N | 921 | N | 538 | N | 513 | |
| Totaal ombuigingen Kadernota 2026 | V | 3.690 | V | 4.040 | V | 5.152 | V | 5.152 | |
| Totaal overige voorstellen Kadernota 2026 | V | 750 | V | 980 | V | 980 | V | 1.339 | |
| Kadernota 2026 (incl. incidentele lasten en baten) | N | 3.778 | N | 994 | V | 359 | V | 70 | |
| Besluitvorming Kadernota 2026: Amendement A1 CU: Geen 5% OZB verhoging | N | 750 | N | 750 | N | 750 | N | 750 | |
| Effecten Meicirculaire 2025 uit raadsinformatiebrief 057-25 | V | 5.556 | V | 6.077 | V | 2.933 | V | 3.338 | |
| Na Meicirculaire 2025 (= A) | V | 1.028 | V | 4.333 | V | 2.542 | V | 2.658 | |
| Afwijkingen | |||||||||
| Correctie startpositie Kadernota 2026 | V | 20 | N | 110 | V | 20 | V | 20 | |
| Aanpassing voorstellen Kadernota 2026 | V | 0 | V | 0 | V | 0 | V | 393 | |
| Aanpassing nominaal indexeringen Meicirculaire 2025 | V | 250 | V | 250 | V | 250 | V | 250 | |
| Hogere bijdrage Baanbrekers | N | 0 | N | 131 | N | 246 | N | 282 | |
| Aanpassing kapitaallasten / rente | V | 315 | V | 184 | V | 379 | N | 52 | |
| Overige kleine afwijkingen | N | 2 | V | 72 | N | 21 | N | 1 | |
| Totaal afwijkingen (= B) | V | 583 | V | 265 | V | 382 | V | 328 | |
| Programmabegroting 2026: Financieel beeld 2026-2029 (= A+B) | V | 1.611 | V | 4.598 | V | 2.924 | V | 2.986 | |
| Totaal te elimineren oude reeks incidentele baten en lasten uit de begroting 2025 | N | 159 | N | 155 | V | 45 | V | 45 | |
| Begrotingssaldo 2026-2029 voor incidentele baten en lasten | V | 1.452 | V | 4.443 | V | 2.969 | V | 3.031 | |
| Nieuwe reeks incidentele baten en lasten begroting 2026 | V | 1.565 | V | 5 | N | 45 | N | 45 | |
| Structureel begrotingssaldo 2026-2029 | V | 3.017 | V | 4.448 | V | 2.924 | V | 2.986 |
Toelichting op (technische) wijzigingen in de Begroting 2026
Onderdeel A van bovenstaand financieel beeld is de stand uit de raadsinformatiebrief 057-25 (d.d. 27 juni 2025) zoals die bij de Meicirculaire 2025 aan de raad is gepresenteerd, gecorrigeerd met het amendement OZB-belasting.
Daarna is de Programmabegroting 2026 (technisch) samengesteld en dat leidt tot afwijkingen van dit financieel beeld, die ook per jaar anders kunnen zijn.
De financiële afwijkingen hebben betrekking op:
1. Aanpassingen op eerdere cijfers Kadernota 2026, Meicirculaire 2025 en overige mutaties:
De verwerking van de voorstellen uit de Kadernota 2026, Meicirculaire 2025 en overige mutaties leiden tot verschillen (in tabel onder B):
a. Correctie startpositie Kadernota 2026
In de startpositie van de Kadernota 2026 zijn een aantal begrotingswijzigingen niet (correct) opgenomen. De grootste afwijking wordt veroorzaakt door begrotingswijziging 2025-005 Reconstructie Winterdijk S-C. In de startpositie is deze opgenomen met een voordeel van € 190.000 in 2027, dit moet zijn € 60.000. Daarnaast zorgen de volgende begrotingswijzigingen voor kleine verschillen: 2025-002 Uitfasering van nood- vluchtweg en reguliere TL-verlichting , 2025-014 Oversteek bij Baanbrekers, 2025-026 GREX / De Muzenkamer.
b. Aanpassing voorstellen Kadernota 2026
In de Kadernota 2026 is de jaarschijf 2029 toegevoegd. Deze mutatie was te laag en is nu in de Begroting 2026 bijgesteld. Dit wordt veroorzaakt door een hogere Algemene Uitkering. De Algemene Uitkering zoals nu in de Begroting 2026 opgenomen, sluit aan met de Meicirculaire 2025.
c. Aanpassing nominaal indexeringen Meicirculaire 2025
Bij de Meicirculaire 2025 is een stelpost voor indexering opgenomen. Werkelijke toepassing daarvan op detailniveau leidt tot afwijkingen (is ieder jaar het geval).
d. Hogere bijdrage Baanbrekers
De bijdrage aan de Gemeenschappelijke Regeling Baanbrekers is opgenomen conform de Begroting 2026-2029 van Baanbrekers. Dit leidt tot een bijstelling van de gemeentelijke bijdrage voor de jaren 2027 en verder.
e. Aanpassing kapitaallasten / rente
Bij het samenstellen van de begroting worden de ramingen van kapitaallasten / rente geactualiseerd, mede op basis van een inschatting van het moment van daadwerkelijk investeren. In de actualisering van de kapitaallasten komen verschillende effecten samen. Er zijn kapitaallasten doorgeschoven als gevolg van het doorschuiven van geplande investeringen, daarnaast zijn de vervangingsinvesteringen bijgesteld en zijn de renteramingen geactualiseerd.
f. Overige kleine afwijkingen.
Overige verschillen betreft meerdere kleine posten die gezien het bedrag niet worden toegelicht.
Incidentele baten en lasten en structureel begrotingssaldo 2026 - 2029
Het begrotingssaldo wordt op grond van BBV (Besluit Begroting en Verantwoording) en de handreiking van Provincie uit 2021 nog gecorrigeerd voor incidentele baten en lasten. Deze aanpassing bevat 2 onderdelen:
- Het elimineren van de incidentele baten en lasten uit de primaire begroting 2025, voordat de nieuwe reeks voor de begroting 2026 wordt bepaald.
- Het toevoegen van de nieuwe reeks voor incidentele baten en lasten voor de begroting 2026. Van deze nieuwe reeks is een tabel met toelichting opgenomen onder de overzichten van baten en lasten.
Na aanpassing voor incidentele baten en lasten wordt het structureel begrotingssaldo gepresenteerd.
In de volgende paragraaf wordt het toetsingskader van de Provincie voor de begroting 2026 nader toegelicht.
Tarieven
In de paragraaf lokale heffingen is in deze begroting een uitgebreide toelichting op belastingen en heffingen opgenomen. Alle daarvoor in aanmerking komende tarieven zijn, op basis van de door de raad vastgestelde uitgangspunten voor de samenstelling van de Begroting 2026, aangepast . De tarieven voor afvalstoffenheffing en rioolheffing zijn kostendekkend, zo nodig met inzet van middelen uit de bijbehorende voorzieningen. De tariefvoorstellen 2026 komen (met uitzondering van OZB en leges) gelijktijdig doch separaat van de Begroting 2026 op 6 november 2025 in de raad aan de orde. De voorstellen voor OZB en leges volgen daarna in de decembervergadering van de raad.