Dit programma omvat beleid op diverse aspecten binnen de voorschool, het primair onderwijs en het voortgezet onderwijs, zoals: Passend Onderwijs, leerlingenvervoer en onderwijshuisvesting.
Het onderwijsbeleid bestaat uit een aantal onderdelen, waarbij gemeente en onderwijs veelal samenwerken. Deels is dit ingegeven vanuit wettelijke taken (zoals Onderwijsachterstandenbeleid) en deels vanuit lokaal preventief jeugdbeleid.
In gezamenlijkheid met onderwijs en maatschappelijke partners werken we aan de Lokaal Educatieve Agenda.
Naast het onderwijsbeleid worden flankerend door de gemeente ook nog specifieke leerlingzaken uitgevoerd op het gebied van leerlingenvervoer en leerplicht.
Stimuleren van ouders en leerlingen in het gebruiken van eigen vervoer
De gemeente is verantwoordelijk voor de huisvesting van het basis- en voortgezet onderwijs. Dit omvat:
Er is een wetswijziging in voorbereiding: de Wet planmatige aanpak onderwijshuisvesting. Deze wet beoogt een duidelijkere taakverdeling tussen gemeenten en schoolbesturen, en stimuleert een duurzame, toekomstgerichte aanpak van schoolgebouwen. Renovatie wordt hierin een volwaardig alternatief voor nieuwbouw, en het investeringsverbod voor schoolbesturen in het primair onderwijs wordt versoepeld.
De wet verplicht gemeenten tot het opstellen van een Integraal Huisvestingsplan (IHP), dat het huidige Waalwijkse Meerjaren InvesteringsProgramma (MIP) vervangt. Hoewel de beoogde invoeringsdatum 1 augustus 2025 was, is deze voorlopig van de agenda gehaald door het demissionaire kabinet.
Het doel van de Wet planmatige aanpak onderwijshuisvesting is om het stelsel van onderwijshuisvesting in het primair en voortgezet onderwijs te verbeteren. Hoewel de precieze inhoud en ingangsdatum van de wet nog niet bekend is, willen we zoveel mogelijk aansluiten op de uitgangspunten en toewerken naar een IHP.
In 2026 gaan we verder met het voorbereiden en realiseren van een aantal onderwijshuisvestingsprojecten.
De lasten en baten van het beleidsveld 4 Onderwijs worden hierna toegelicht, met daarbij:
- De cijfers uit de Jaarrekening 2024, de gewijzigde Begroting 2025 en de Begroting 2026 van lasten en baten met mutaties reserves.
- Een overzicht van de in de Begroting 2026 verwerkte voorstellen, grotendeels afkomstig uit de Kadernota 2026.
- Een toelichting op de verschillen tussen de gewijzigde Begroting 2025 en de Begroting 2026.
De toelichting op de voorstellen uit de Kadernota 2026 is terug te lezen in de begrotingsapp.
Vanuit de Kadernota 2026 zijn de volgende budgetaanpassingen bij dit beleidsveld in de begroting verwerkt.
| Toegekende budgetmutaties ( bedragen * € 1.000) | 2026 | 2027 | 2028 | 2029 | |
| Kadernota 2026 | |||||
| Onontkoombaarheden Mens en Samenleving: | |||||
| KN26 O2.01 Bekostigen projecten onderwijshuisvesting CBS de Brug | 2 | 2 | 2 | 2 | |
| KN26 O2.02 Verlenging tijdelijke huisvesting Villa Vlinderhof | 21 | 107 | 0 | 0 | |
| KN26 O2.02 Verlenging tijdelijke huisvesting Villa Vlinderhof (dekking Reserve Integratie en huisvesting noodverblijfsituaties) | -21 | -107 | 0 | 0 | |
| Basis op orde Mens en Samenleving: | |||||
| KN26 O2.04 Beleidsmedewerker onderwijs en leerlingenvervoer | 62 | 62 | 62 | 62 | |
| Totaal | 64 | 64 | 64 | 64 | |
Lasten
In 2026 nemen de lasten ten opzichte van de gewijzigde Begroting 2025 per saldo af met € 185.000. Deze daling is het resultaat van een toename van € 64.000 als gevolg van de voorstellen uit de Kadernota 2026, gecombineerd met een afname van de overige lasten op beleidsveld 4 van € 249.000.
De belangrijkste oorzaken hiervoor zijn:
Baten
De baten laten in 2026 een afname zien van € 106.000 ten opzichte van de gewijzigde Begroting 2025.
De belangrijkste oorzaken hiervoor zijn:
Reserves
In 2026 zijn de stortingen en onttrekkingen aan de reserves per saldo € 126.000 lager dan in de gewijzigde Begroting 2025. Het verschil wordt vooral verklaard doordat er in 2025 sprake was van een hogere onttrekking. Die betrof onder meer de dekking van het programma Braindrain/Kennis (€ 100.000) en het programma Waalwijk stad met kennis en talent (€ 44.000). In 2026 vindt daarentegen een hogere onttrekking plaats van € 21.000 voor de verlenging van de tijdelijke huisvesting van Villa Vlinderhof. Ondanks deze toevoeging blijft het totale saldo aan stortingen en onttrekkingen in 2026 lager dan in 2025.
Relevante indicatoren uit beleidsveld 4 (verzuim, schoolverlaters) zijn te raadplegen in Waalwijk in Cijfers via deze link: Indicatoren beleidsveld 4
In dit beleidsveld zijn geen verbonden partijen.
