Inleiding

Leeswijzer

Terug naar navigatie - Leeswijzer

Algemeen

Voor u ligt de Programmabegroting 2022 van de gemeente Waalwijk. 

Op 15 juli 2021 heeft de raad ingestemd met het Voorjaarsbericht 2021 en de bijbehorende wijzigingen van de begroting 2021 vastgesteld. Op dezelfde datum heeft de raad ingestemd met de in de Kadernota 2022 vastgestelde beleidsrichting, met de voorgestane mutaties ter verwerking in de begroting 2022 en de daarbij behorende meerjaren ramingen alsmede de door het college voorgestelde dekking. De Programmabegroting is een nadere uitwerking van deze Kadernota.  In de begroting 2022 zijn de effecten van de raadsbesluiten tot en met 15 juli 2021 en de effecten van Meicirculaire 2021 van het gemeentefonds verwerkt.  Daarnaast is de begroting in technische zin samengesteld, mede gebaseerd op de door uw raad op 1 april 2021 vastgestelde Nota van Uitgangspunten voor de samenstelling van de begroting 2022.
Ten opzichte van de Kadernota is de financiële uitgangspositie verbeterd, met name door de effecten van de Meicirculaire 2021, de door het rijk toegezegde compensatie voor de extra lasten van de jeugdzorg en de verlaging van de omslagrente. Dit wordt verderop in deze inleiding toegelicht.

In deze Programmabegroting schetsen we de voortgang van de plannen voor het begrotingsjaar 2022, verder aangevuld met de reeds lopende plannen en projecten. De opbouw van de begroting 2022 komt nagenoeg overeen met die van de begroting 2021, wel is een nieuwe paragraaf toegevoegd over de stand van zaken van de ombuigingen.

Vanaf voorjaar van 2020 wordt de Q&A functionaliteit gebruikt door raadsleden. Raadsleden kunnen vragen stellen en aantekeningen maken in de Waalwijkse begrotingsapp. Op dit gebied zijn goede stappen gezet, waarbij we in 2022 deze functionaliteit nog verder willen optimaliseren om in ieders gebruiksgemak te kunnen voorzien en als organisatie effectiever en efficiënter te kunnen acteren. 

Leeswijzer

De begroting 2022 begint met het hoofdstuk Inleiding, waarin de bestuurlijke en financiële hoofdlijnen worden beschreven.  Daarna volgt de beleidsmatige toelichting op het programmamanagement en de 8 beleidsvelden. Daarin wordt het volgende toegelicht:

Beleidsbegroting

  • Wat willen we bereiken?
  • Ambitie(s) / doelstellingen;
  • Maatregelen;
  • Effectindicatoren;
  • Wat mag het kosten?

Dit wordt aangevuld in de 8 beleidsvelden met een toelichting op:

  • De belangrijkste wet- en regelgeving;
  • Verbonden partijen.

Paragrafen

Het tweede gedeelte van de begroting bestaat uit een toelichting op de 8 paragrafen. Deze paragrafen geven inzicht in de financiële positie van de gemeente, beheersmatige aspecten en risico's. Wij hanteren de door de BBV voorgeschreven paragrafen. Op grond van de begrotingsrichtlijnen van de Provincie Noord-Brabant (als onze toezichthouder) hebben wij de paragraaf stand van zaken van de ombuigingen toegevoegd.

Financiële begroting

De begroting 2022 wordt afgesloten met de financiële begroting waarin u het volgende terugvindt:

  • Kerngegevens;
  • Begrotingen 2022-2025 op hoofdlijnen;
  • Autorisatie door de raad van de begroting 2022;
  • Begroting 2022 van taakvelden;
  • Overzichten van lasten en baten;
  • Bezittingen en vermogen;
  • EMU gegevens;
  • Overige informatie.

Financiƫle hoofdlijn

Terug naar navigatie - Financiƫle hoofdlijn

Sinds 2019 is de begroting volledig in digitale vorm; ook deze Programmabegroting 2022. Het is de vierde en laatste begroting die wij als college in deze bestuursperiode aanbieden aan de gemeenteraad van Waalwijk.

Gelet op de digitale vorm van de begroting, via de begrotingsapp, willen wij u enkele punten ter verduidelijking toelichten. Ook in deze begroting 2022 is zoveel mogelijk rekening gehouden met de aanbevelingen vanuit het rapport  van de Rekenkamercommissie "Inzichtelijkheid van de Programmabegroting". Hieruit is onder andere naar voren gekomen dat we de acties voortkomend uit het coalitieakkoord beter moeten verbinden in de reguliere begrotingen. Om voor u, als raad, een goed overzicht te geven waar welke "maatregel" (Wat gaan we er voor doen?) die we als gemeente nemen ontstaan is, rubriceren we deze zaken voortaan als volgt: C18|,  B21, A., KN22,  B22 ;  C18 staat voor Coalitieakkoord 2018, B21 staat voor Begroting 2021, A.xxx heeft betrekking op voorstellen ambities uit hoofdstuk 3 van de Actualisering begroting 2021, KN22 staat voor Kadernota 2022 en B22 voor de begroting 2022. 

In deze inleiding brengen wij specifiek de volgende vier onderwerpen onder uw aandacht:

1. Wijzigingen in het financieel beeld na Kadernota 2022 en Meicirculaire 2021
In deze Programmabegroting 2022 zijn de effecten van de raadsbesluiten tot en met 15 juli 2021 en van de Meicirculaire 2021 verwerkt. Daarnaast hebben nieuwe gegevens compensatie lasten jeugdzorg en wijzigingen rente gevolgen voor de begroting. Verder is de begroting in technische zin samengesteld, mede gebaseerd op de door uw raad op 1 april 2021 vastgestelde Nota van Uitgangspunten voor de samenstelling van de begroting 2022. 
De begroting wijkt in positieve zin af van het financieel beeld dat bij de Kadernota 2022 c.q. Meicirculaire 2021 aan uw raad is gepresenteerd. 
Zie onderstaande tabel:

bedragen x € 1.000 / V = voordeel / N = nadeel 2022 2023 2024 2025
Kadernota 2022 V           10 V        127 V        903 V    1.312
a. Effecten Meicirculaire 2021 uit raadsinformatiebrief 67-21 V        192 N        288 N        705 N        768

Na Meicirculaire 2021

V        202 N        161 V        198 V        544
         
Aanpassingen bij samenstelling begroting 2022: V    1.477 V        574 V        918 V         845
b. Compensatie extra lasten jeugdzorg V    2.201 V        889 V        722 V         520
c. Wijzigingen n.a.v. raadsbehandeling Kadernota 2022 N    1.293 N        749 N        380 N         380
d. Effect rente (omslagrente van 1,5% naar 1,0%) V        237 V        341 V        572 V         605
e. Effect doornberekeningen aan afvalstoffenheffing en rioolrechten V        117 V        131 V        145 V         155
f. Technische aanpassingen V        215 N           38 N        141 N            55
         
Programmabegroting 2022: Financieel beeld 2022 - 2025 V   1.679 V       413 V    1.116 V     1.389
Waarvan toevoeging aan algemene reserve in 2022 N   1.679      
Indicatie meerjarenbegroting 2023 - 2025 0 V       413 V    1.116 V     1.389

Ten opzichte van de Kadernota 2022 worden de aanpassingen bij de samenstelling van de begroting 2022 toegelicht:

a. Meicirculaire 2021
In raadsinformatiebrief 63-21 is de raad op 29 juni 2021 geïnformeerd over de uitkomsten van de Meicirculaire 2021; deze zijn verwerkt in de begroting 2022.

b. Compensatie extra lasten jeugdzorg
Half juli 2021 is in vervolg op de informatie uit raadsinformatiebrief 67-21 bekend geworden dat gemeenten 75% van de bedragen waar de Arbitragecommissie van uit gaat, mogen opnemen in hun meerjarenbegroting voor de jaren 2023 tot en met 2025. Het bedrag is 2022 mag geheel worden opgenomen. De provinciaal toezichthouders hebben dit onderling zo afgesproken; wij hebben daarover op 20 juli 2021 bericht ontvangen van de Provincie Noord-Brabant. Als gemeenten op eigen initiatief voor 2023 en verder al een stelpost hadden opgenomen, leidt dat tot een aftrekpost om het budgettair effect in de eigen begroting te bepalen. In die jaren hadden wij al stelposten van € 750.000 (actualisering begroting 2021) en € 1.100.000 (Voorjaarsbericht 2021) opgenomen. De in bovenstaande tabel opgenomen cijfers zijn extra voor de jaren 2023-2025 om zo aan de 75% te komen. Voor 2022 hadden wij ook die € 1.100.000 al opgenomen; de bovenstaande € 2.201.000 is dus extra om aan de 100% te komen.
In het hoofdstuk financiële begroting is dit in de paragraaf "begroting 2022-2025 op hoofdlijnen" nader uitgewerkt.

c. Wijzigingen n.a.v. raadsbehandeling Kadernota 2022
De in de Kadernota 2022 voorgenomen onttrekkingen 2022 (€ 943.000) en 2023 (€ 369.000) aan de algemene reserve worden ongedaan gemaakt en het structureel achterwege laten van prijscompensatie op materiële budgetten gaat niet door (structureel nadeel van € 350.000). Verder worden de kapitaallasten van het investeringsvoorstel toegankelijkheid sportaccommodaties opgenomen, zoals aangegeven in raadsinformatiebrief 67-21 van 8 juli 2021; structureel € 11.000 extra lasten met ingang van 2023. Daarnaast is het effect van de op 15 juli aangenomen motie 1 over begraafplaatsen met ingang van 2023 opgenomen (structureel € 19.000 aan kapitaallasten).

d. Effect rente (omslagrente van 1,5% naar 1%)
In de Nota van Uitgangspunten voor de begroting 2022 is aangegeven dat de rente bij de begroting opnieuw wordt berekend met actuele gegevens van investeringen, reserves, uitstaande geldleningen. De omslagrente was 1,5%, maar de herrekening komt deze uit op 0,95%. Op grond van de BBV-regels moet de omslagrente dan worden aangepast, met een afronding per 0,5%; de omslagrente wordt dus 1,0%. Dit heeft gevolgen voor het product 912 rente, voor de aan producten doorberekende rente (die wordt lager) en voor de rente van toekomstige investeringen. Per saldo leidt dit tot een voordelig effect, dat oploopt door nieuwe (toekomstige)  investeringen. De berekening van de omslagrente is opgenomen in de paragraaf Financiering (en treasury).

e. Effect doorberekeningen aan afvalstoffenheffing en rioolrechten
De (technische) herberekeningen op grond van de Nota van Uitgangspunten 2022 en de wijziging van de omslagrente leiden nog tot gewijzigde doorbelasting aan afvalstoffenheffing en rioolrechten; per saldo is dit structureel voordelig.

f. Technische aanpassingen
Bij het samenstellen van de begroting 2022 is ook een groot aantal technische aanpassingen verwerkt, zoals gewijzigde doorbelastingen en kostentoerekeningen, bijvoorbeeld op grond van de Nota van Uitgangspunten 2022. Dit geeft altijd verschillen, die ook per jaar anders kunnen zijn.


2. Begrotingspositie met structurele baten en lasten
In de financiële begroting is een overzicht vermeld dat inzicht geeft in alle incidentele baten en lasten en een opstelling gemaakt die leidt tot de begrotingspositie op structurele baten en lasten. Onderstaand overzicht is opgesteld volgens de door de commissie BBV vastgestelde notitie van structurele baten en lasten.

De begrotingspositie op structurele baten en lasten eindigt met de volgende resultaten:

  bedragen x € 1.000 / V = voordeel / N = nadeel 2022 2023 2024 2025
         
Saldo van baten en lasten N   2.086 N   1.258 N        727 N        480
Toevoegingen en onttrekkingen aan reserves V   3.765 V    1.671 V    1.843 V    1.870
Begrotingssaldo na bestemming V   1.679 V        413 V    1.116 V    1.390
Waarvan incidentele baten en lasten (saldo) V   1.522 V        840 V        721 V        720
Structureel begrotingssaldo V       157 N       427 V        395 V        670

Een nadere specificatie met toelichting van de incidentele baten en lasten is opgenomen in het hoofdstuk Financiële begroting onder de overzichten van lasten en baten.


3. Verloop van de beleidsreserve 2019-2024
Zoals in het coalitieprogramma is aangegeven, is per 1 januari 2019 ten laste van reeds behaalde winsten met de grondexploitatie (deze zijn toegevoegd aan de Algemene Reserve) een beleidsreserve ter grootte van € 6.500.000 gevormd. Aan deze reserve is bij de actualisering begroting 2021 nog € 1.013.000 vanuit de algemene reserve toegevoegd. De beleidsreserve biedt dekking aan nieuw beleid met een incidenteel karakter.

Op basis van de voorliggende begroting kan het volgende beeld worden gegeven (bedragen x € 1.000):

Vorming beleidsreserve vanuit aan de Algemene Reserve toegevoegde winsten behaald uit de grondexploitatie 6.500
Werkelijke onttrekking in 2019 en 2020 -/- 3.811
Storting in beleidsreserve actualisering begroting 2021 +1.013
Onttrekking 2021 (bij begroting 2020 en 2021) -/-1.698
Onttrekking 2022 (bij begroting 2021 en 2022)  -/-1.700
Onttrekking 2023 -/-25
Onttrekking 2024 -/-25
Resteert per 31-12-2024 (prognose) 254

Voor de jaren 2021 en verder is dus nog € 254.000 beschikbaar, waaraan op dit moment geen nadere bestemming is gegeven.
De onttrekkingen aan de reserve in 2021 en 2022 zijn in de financiële begroting toegelicht.

4. Behandelingsprocedure begroting 2022 inclusief verantwoordingsmomenten

Inforaad (mondelinge toelichting op de Programmabegroting 2022) 7 oktober 2021
Inspraak en informatieavond (inwoners kunnen deze avond reageren op de begroting) 21 oktober 2021
Debat en besluit begroting (B) 4 november 2021


Vaststelling van de begroting is voorzien op donderdag 4 november 2021.



Waalwijk, 28 september 2021,

het college van Waalwijk