Omschrijving (toelichting)
Stand van zaken ombuigingen sociaal domein
Begin 2020 bleek dat, onder andere door ontwikkelingen in wetgeving, de tekorten in het sociaal domein naar 2021 toe verder opliepen. De tekorten kwamen zowel vanuit de jeugd (regionaal) als vanuit prijs en volume ontwikkelingen in de Wmo (lokaal). We zijn met deze tekorten aan de slag gegaan met als uitgangspunt dat de tekorten in het sociaal domein ook opgelost worden binnen het sociaal domein. Bij Voorjaarsbericht 2023 en Kadernota 2024 is een aantal ombuigingen gerealiseerd en enkele zijn niet te realiseren gebleken. De effecten daarvan zijn in de begroting 2024 verwerkt.
Daarnaast zijn door het rijk kortingen opgelegd via de circulaires gemeentefonds (punten 3, 4 en 5 in onderstaande tabel).
In de begroting 2024 zijn nu nog voor de jaren 2024 – 2027 nog de volgende taakstelling opgenomen:
| Bedragen x €1.000 |
2024 |
2025 |
2026 |
2027 |
| 1. Beheersmaatregelen jeugdzorg |
300 |
300 |
300 |
300 |
| 2. Beheersmaatregelen Wmo |
130 |
130 |
130 |
130 |
| 3. Korting rijk Meicirculaire 2022: valpreventie ouderen |
41 |
42 |
42 |
42 |
| 4. Korting rijk Septembercirculaire 2023: SVB PGB trekkingsrechten |
86 |
89 |
83 |
8 |
| 5. Korting rijk Meicirculaire 2023: Eigen bijdrage Wmo |
0 |
0 |
581 |
562 |
| Totaal |
557 |
595 |
1.136 |
1.117 |
Bovenstaande posten 1 tot en met 5 worden hierna verder toegelicht.
1. Beheersmaatregelen jeugdzorg
Zowel eind 2019 als in 2020 zijn beheersmaatregelen voor de kosten Jeugdzorg als taakstelling opgenomen in de meerjaren begroting. Een aantal daarvan is gerealiseerd en enkele zijn niet gerealiseerd. In totaal is de oorspronkelijk taakstelling bij het Voorjaarsbericht 2023 voor de jaren 2024 en verder met € 1.085.000 verlaagd. De resterende ombuigingstaakstelling jeugdzorg komt daarmee voor 2024 en volgende jaren op € 300.000 per jaar.
2. Beheersmaatregelen Wet maatschappelijke ontwikkeling (Wmo)
In 2020 zijn beheersmaatregelen Wmo in de begroting als taakstelling opgenomen. Een aantal daarvan is gerealiseerd en enkele zijn niet gerealiseerd. De resterende ombuiging Wmo bedraagt voor 2024 en verder nog € 130.000 per jaar.
3. Korting Rijk bij Meicirculaire 2022 algemene uitkering: valpreventie ouderen
Het kabinet heeft in het Coalitieakkoord 2022 valpreventie als kostenbesparende preventiemaatregel opgenomen. Valpreventie draagt bij aan gezond ouder worden en leidt tot netto besparingen in de domeinen Zvw en Wlz. De maatregelen die nodig zijn voor implementatie worden komende periode met alle relevante stakeholders, zo ook de gemeenten, uitgewerkt. Voor de begroting 2024 leidt tot een taakstellende besparing vanuit het gemeentefonds: voor Waalwijk € 41.000 in 2024, daarna € 44.000 pr jaar.
Vanuit het budget op product 634 Maatwerk dienstverlening 18+ (WMO) zal gemonitord worden of en zo ja, in hoeverre deze taakstelling vanuit het rijk haalbaar is.
4. Korting Rijk bij Septembercirculaire 2022 algemene uitkering: SVB PGB trekkingsrechten
Bij de Septembercirculaire 2022 van de algemene uitkering heeft het rijk aan gemeenten een korting opgelegd voor SVB PGB (Persoonsgebonden Budget) trekkingsrechten. Voor Waalwijk gaat het om een bedrag van € 86.000 in 2024, € 89.000 in 2025 en € 83.000 in 2026 en verder. Vanuit het budget op product 634 Maatwerk dienstverlening 18+ (WMO) zal gemonitord worden of en zo ja, in hoeverre deze taakstellingen vanuit het rijk haalbaar is.
Deze structurele uitname uit het gemeentefonds (met ingang van 2023) is een gevolg van een overeenkomst tussen de VNG en het ministerie van VWS ter compensatie van de uitvoeringskosten van de Sociale Verzekeringsbank (SVB) van de Jeugdwet en de Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo).
Gezien de onzekerheid over de kostenontwikkeling evalueren de VNG en het ministerie van VWS deze afspraak na vier jaar (dus in 2026), op basis van de werkelijke uitvoeringskosten van de SVB voor de Jeugdwet en de Wmo. Op basis van de evaluatie kan besloten worden om de structurele uitname uit het gemeentefonds naar boven of naar beneden bij te stellen.
5. Korting Rijk bij Meicirculaire 2023 algemene uitkering: eigen bijdrage Wmo
Bij de Meicirculaire 2022 is in de algemene uitkering vanuit een rijk aan gemeenten met ingang van 2025 een korting opgelegd door een nog door het rijk opnieuw in te voeren inkomensafhankelijke bijdrage voor Hulp bij het Huishouden (HbH) . Bij de Meicirculaire 2023 is deze korting door het rijk weer terug gedraaid. In plaats daarvan wordt de inkomensafhankelijke eigen bijdrage in de Wmo heringevoerd. Anders dan beoogd in het Coalitieakkoord van het rijk verdwijnt het abonnementstarief niet alleen voor de huishoudelijke hulp, maar voor alle Wmo-voorzieningen waarop het abonnementstarief nu van toepassing is. Hiervoor wordt een wetsvoorstel voorbereid. Voor het invoeren van de inkomensafhankelijke eigen bijdrage wordt een structurele taakstellende besparing opgenomen van € 581.000 in 2026 en € 562.000 in verdere jaren.