Leven in een schone, veilige en mooie omgeving – dat is wat iedereen wil. Het is de taak van de gemeente om ervoor te zorgen dat de openbare ruimte goed wordt beheerd en de gemeente Waalwijk rust voor deze taak op het principe dat alles schoon, heel en veilig moet zijn. Wij voorzien in die maatschappelijke wens de openbare ruimte, schoon, heel en veilig te houden en ons gemeentelijk vastgoed duurzaam in stand te houden tegen efficiënte inzet van gemeenschapsgeld.
Het doel van dit Integraal beheerplan is dan ook het verhogen van de efficiëntie van beheer in de openbare ruimte door het uiteenzetten van de meest belangrijke wetten, regels en richtlijnen voor alle beheerdisciplines van de gemeente Waalwijk. Zo kan alles ‘beheer-klaar’ worden ontworpen en geplaatst. Voorheen lag alle informatie verspreid over de individuele beheerplannen en richtlijnen van de verschillende beheerdisciplines. Het Integraal Beheerplan verenigd deze informatie om te dienen als informatietool waarin de meest belangrijke basisprincipes van beheer worden toegelicht.
Belangrijk om aan te geven is dat het Integraal Beheerplan geen financiële of areaalgegevens bevat. Dit omdat het bijvoegen van deze fluctuerende gegevens geen toegevoegde waarde levert aan dit (statische) document en zijn toegevoegd in een elektronisch beheersysteem. Overigens dient het Integraal Beheerplan als onderbouwing dat er voor de gemeente Waalwijk geen noodzaak is voor een voorziening als beschreven in artikel 44 lid 1a BBV, die moet worden gevormd als er sprake is van achterstallig onderhoud. Door aan te tonen dat er regelmatig inspecties en beheer plaatsvinden, laat het Integraal Beheerplan zien dat er geen sprake is van achterstallig onderhoud.
Beheer van de openbare ruimte heeft betrekking op alle gemeentelijke kapitaalgoederen met publieke toegankelijkheid. De verscheidenheid en kwantiteit van deze goederen roepen de noodzaak voor integrale samenwerkingen op om efficiëntie te maximaliseren – met name in de vorm van afstemming. Zo kunnen zoveel mogelijk aspecten in een enkel project worden meegenomen en kunnen de benodigde beheersactiviteiten in de betreffende gebieden tegelijkertijd worden uitgevoerd. Dit wordt middels het Integraal Uitvoerings-programma (IUP), waarin voornamelijk grootschalig onderhoud op het gebied van wegen, riolering en verkeer wordt opgenomen, al gedaan. Het Integraal Beheerplan doelt erop integraliteit te ondersteunen door alle betrokken partijen te informeren over de verschillende beheerdisciplines.
Belangrijkste kaders
• IBP (Integraal BeheerPlan)
• IUP (Integraal UitvoeringsProgramma)
• IWW (Integraal Waterplan Waalwijk)
• Beeldkwaliteit Onderhoud Wegen
• Groenbeleidsvisie
• Bomenbeleidsplan
• Vastgoedbeleid
• Plan van aanpak Verduurzaming gemeentelijk Vastgoed
• Openbare Verlichting, keuzenotitie Beleidsplan 2019-2023
Integraal beheerplan (algemeen)
Beeldkwaliteit
Wat willen we bereiken?
Om een uniforme standaard van kwaliteit te kunnen hanteren, is op basis van de landelijke richtlijnen van de Kwaliteitscatalogus een beeldbestek opgesteld. Hierin wordt door middel van afbeeldingen en tekstuele omschrijvingen aangegeven aan welke standaarden zaken dienen te voldoen.
Wat gaan we ervoor doen?
De kwaliteitseisen verschillen per gebied. In algemene zin kan worden gezegd dat voor het centrum en de gemeentelijke begraafplaatsen wordt gestreefd naar kwaliteitsniveau A. In alle andere plaatsen ligt de eis bij niveau B met uitzondering van het buitengebied hier betreft het niveau C. Een kaart laat zien waar welke kwaliteitseisen worden gesteld. Er wordt niet gestreefd naar A+ kwaliteit, omdat dit niveau een ideaal is dat vaak onrealistisch bewijst te zijn en hoog in de kosten oploopt.
Duurzaamheid
Wat willen we bereiken?
Waalwijk gaat duurzaam vooruit, dus is het ook belangrijk dat duurzaamheid een vooraanstaande positie in beheer heeft. De term duurzaamheid is echter veelomvattend en kan op legio wijzen worden geïnterpreteerd. Ook zijn de mate van kennis over duurzaamheid en beschikbare mogelijkheden niet over alle beheerdisciplines gelijk. Om deze redenen bevat dit Integraal Beheerplan een integrale visie op duurzaamheid van alle beheerders.
Wat gaan we ervoor doen?
De beheerders van de gemeente Waalwijk zijn het eens dat duurzaamheid van groot belang is. Vanuit wetgeving en (landelijke/Europese) richtlijnen zijn er al een aantal doelstellingen opgelegd. De meerderheid van de beheerders wil verder gaan dan deze doelstellingen. Voor een aantal beheerdisciplines zijn de doelen echter al erg ambitieus en is er (nog) geen streven om ze te overschrijden we focussen met name op:
Duurzamer versus Duurzaam
Het uiteindelijke doel van een duurzaam Waalwijk is om de ecologische staat van de aarde zo min mogelijk te verstoren en door-de-mens-gemaakte verergering van het klimaat tegen te gaan. Een oplossing is niet pas duurzaam als het behalen van dit doel ermee volledig wordt verzekerd. Liever worden er nu kleinere, verduurzamende stappen genomen dan dat er lang wordt gewacht op de meest duurzame oplossing.
Duurzaamheid is een Investering
Vaak wordt om financiële redenen gekozen vanuit een voornamelijk technisch duurzaam oogpunt; hoe langer iets kan blijven staan des te minder er hoeft te worden besteed aan vervangingen. Ecologische duurzaamheid wordt vaak gedacht de duurdere optie te zijn, ondanks dat de incidentele lasten vaak wel afnemend zijn. Duurzamer beheren vereist om die reden een ‘cultuurswitch’, waarbij duurzaamheid wordt gezien als een investering in de toekomst. Daarbij horen ook: duurzaam aanbesteden en meer initiatief nemen en lef tonen.
Integraal Uitvoeringsprogramma 2023 – 2026
Sinds 2005 worden maatregelen in het kader van Verkeer, Onderhoud wegen (OW), het gemeentelijk rioleringsplan (GRP) (nu Integraal Waterplan Waalwijk IWW) en mogelijk bijkomende maatregelen samengevoegd in het Integraal UitvoeringsProgramma, het IUP. Het IUP heeft een planningshorizon van 4 jaar, bestaande uit een definitieve planning voor de eerste 2 jaar en een doorkijk naar het 3e en 4e jaar. Een van de uitgangspunten is dat het IUP om de 2 jaar wordt herzien. Indien nodig kunnen tussentijds de plannen nog worden gewijzigd. Het laatste IUP had een looptijd van 2023 tot en met 2026.
Volgens de planning is in juli 2022 het huidige IUP met een looptijd van 2023 tot en met 2026 door de gemeenteraad vastgesteld. Zie: Raad 07-10-2022 IUP 2023 - 2026 en Overzicht IUP 2023 - 2026
De investeringsbedragen voor IUP 2023-2024 zijn als volgt (bedragen x € 1.000):
| Raming IUP 2023-2024 | Bedragen x € 1.000 |
| Verkeer | 2.444 |
| Verkeer klein | 120 |
| Wegen | 9.428 |
| Riolering | 11.520 |
| Groen | 564 |
| Totaal IUP 2023-2024 | 24.076 |
De volgende bedragen zijn indicatief voor de IUP-jaren 2025 en 2026 en zijn voorlopig nog niet definitief vastgesteld (bedragen x € 1.000):
| Raming IUP 2025-2026 | Bedragen x € 1.000 |
| Verkeer | 2.478 |
| Verkeer klein | 120 |
| Wegen | 9.894 |
| Riolering | 13.300 |
| Groen | 598 |
| Totaal IUP 2025-2026 | 26.390 |
Wat willen we bereiken?
Het IUP kende drie belangrijke pijlers te weten Verkeer, Onderhoud wegen (OW) en het gemeentelijk rioleringsplan (GRP), waarbij we vanaf 2021 spreken van het Integraal Waterplan Waalwijk (IWW). Vanaf het IUP 2021-2024 is groen als vierde pijler toegevoegd. Elk van deze vier pijlers heeft haar eigen doelen te weten:
Verkeer
De gemeente Waalwijk wil dat iedereen zo snel, comfortabel en veilig mogelijk van A naar B kan komen. De komende jaren willen we de transitie maken naar een duurzaam vervoerssysteem, minder afhankelijk zijn van de auto en aansluiten op innovatieve, duurzame en data gedreven technologieën. Dat alles moet passen in de opgaven van andere beleidsterreinen, zoals de woningbouwopgave, werkgelegenheidsgroei en klimaat. Om dit mogelijk te maken heeft de gemeenteraad in de zomer van 2021 de Mobiliteitsvisie vastgesteld. Deze visie beschrijft de ambities waar we de komende jaren richting aan willen geven op strategisch niveau.
Het vervolg daarop is het Mobiliteitsplan tot 2030 en Uitvoeringsprogramma 2022-2027. Vastgesteld door de raad op 9 maart 2023. Dit Mobiliteitsplan is de uitwerking van de ambities uit de Mobiliteitsvisie in concrete maatregelen en tot stand gekomen op basis van de ‘waarom, hoe, wat’ methodiek. De Mobiliteitsvisie beantwoord waarom we werken aan Mobiliteit. Vervolgens is bepaald hoe we deze visie invullen: ‘wat zijn de ambities per gebiedstype en waar ligt de prioriteit?’. Dit vormt het Mobiliteitsplan. Tot slot hebben we de prioriteiten uitgewerkt tot projectbladen in het Uitvoeringsprogramma: ‘wat gaan we de komende vier jaar doen om deze prioriteiten te realiseren?’. De maatregelen omschreven in het Uitvoeringsprogramma dient als input voor het Integrale Uitvoeringsplan van de gemeente. Met dit plan zetten wij als gemeente stappen in het omgaan met (verwachte) ontwikkelingen in het verkeer, (openbaar) vervoer, de openbare ruimte en duurzaamheid. De maatregelen voor de komende jaren zijn met name gestoeld om het op orde krijgen van de basis: een verbeterde infrastructuur voor lopen en fietsen, meer 30 km/uur wegen, een innovatief en hoogwaardig openbaar vervoersysteem en meer aandacht voor mobiliteit voor iedereen. Zo werken wij aan het leefbaar, veilig en bereikbaar houden van onze gemeente.
OW (onderhoud wegen)
Artikel 16 van de Wegenwet regelt het onderhoud van wegen, de toegankelijkheid van openbare wegen en bevat enkele verplichtingen voor de wegbeheerder. Een van die verplichtingen is de hen toegewezen wegen in goede staat te houden en verantwoord te beheren.
De gemeenteraad van de Gemeente Waalwijk heeft hiervoor het plan "Beeldkwaliteit Onderhoud Wegen" (raad 2 juli 2008) vast gesteld. Eén van de punten is om voor alle wegen in Waalwijk te komen tot de classificatie "minimaal veilig". Dit met zo min mogelijk inzet van financiële middelen en met zo min mogelijk maatschappelijke overlast.
Wat gaan we ervoor doen?
- Uitvoering geven aan het integraal uitvoeringsprogramma (IUP);
- Uitvoering geven aan het klein- en groot onderhoud om te kunnen blijven voldoen aan de classificatie minimaal veilig.
Wat mag het kosten?
Conform het IUP worden en zijn financiële middelen ter beschikking gesteld, welke in de vorm van kredieten worden geregistreerd. Meer informatie treft u hierover boven aan. Overige projecten worden separaat aan de gemeenteraad voorgelegd.
Voor onderhoud van wegen, straten en pleinen zijn de volgende budgetten beschikbaar voor 2024 tot en met 2027 (afgeronde bedragen x € 1.000) :
| Onderhoud Wegen, straten en pleinen | 2024 | 2025 | 2026 | 2027 |
| Onderhoud wegen, straten, etc. | 528 | 569 | 526 | 564 |
| Onderhoud bruggen | 149 | 149 | 149 | 149 |
| Onderhoud fonteinen | 4 | 4 | 4 | 4 |
| Onderhoud Bluswatervoorzieningen | 62 | 62 | 62 | 62 |
| Kleine reconstructies wegen | 331 | 331 | 331 | 331 |
| Onderhoud straatmeubilair | 33 | 33 | 33 | 33 |
| Onderhoud busstation | 5 | 5 | 5 | 5 |
| Onderhoudsbestek Openbare Ruimte (OOR) Wegen | 266 | 266 | 266 | 266 |
| Tractie onderhoud straten | 20 | 20 | 20 | 20 |
| Totaal onderhoud wegen, straten en pleinen | 1.399 | 1.440 | 1.397 | 1.434 |
Integraal Waterplan Waalwijk 2021 - 2024 (IWW)
“Doelmatig op weg naar een klimaat bestendig Waalwijk”
Het Integraal Waterplan Waalwijk (IWW) 2021-2024 is de opvolger van het Gemeentelijk Rioleringsplan (GRP) 2016-2020 en omvat de beleidsvoornemens en maatregelen voor het Waalwijkse rioolstelsel. Omdat de interactie met het oppervlaktewater sterk is toegenomen, is het oppervlaktewater toegevoegd aan de scope van dit beleidsplan. Zie: Raad 15-10-2020 IWW 2021 - 2024 en IWW 2021 - 2024 .
Voor 2025 – 2027 zal een nieuw IWW worden opgesteld die voort borduurt op het Integraal Waterplan Waalwijk 2021 – 2024.
Wat willen we bereiken?
Gemeente Waalwijk wil zich op een doelmatige wijze ontwikkelen tot een klimaatbestendige stad. Bij de uitvoering van haar watertaken dient de gemeente zich te houden aan de wettelijke kaders en beleidslijnen. Het speelveld is echter ruimer dan alleen de wet. Het klimaat verandert en leidt tot extremere buien. Daarnaast zullen er in de toekomst langere periodes van droogte voordoen. De openbare ruimte wordt steeds voller en de burger is beter geïnformeerd en stelt steeds hogere eisen. Stedelijk waterbeheer speelt hierbij een belangrijke rol.
De ambitie voor Waalwijk luidt daarom als volgt:
- We handelen water robuust en klimaatbestendig bij het (her)ontwikkelen van onze gebouwde omgeving en nemen deze thema’s mee in onze ruimtelijke plannen. Vanuit het principe “de vervuiler betaalt” wordt voor de noodzakelijke middelen gezorgd;
- We werken toe naar een klimaatbestendig Waalwijk in 2043, waarbij we de gebouwde omgeving zo goed mogelijk water robuust en klimaatbestendig inrichten. Leefomgevingsaspecten worden integraal opgepakt. De relatie natuur en water is versterkt; de relatie water en ruimtelijke inrichting geeft aan water voldoende ruimte, het afkoppelbeleid is uitgangspunt. Ook na 2043 blijven we klimaatbestendig bouwen.
Riolering en oppervlaktewater raken steeds meer verweven. De groenvoorzieningen spelen daarin een belangrijke rol. Op locaties waar de (openbare) ruimte opnieuw wordt ingericht, zorgen we voor een brede integrale afstemming om die inrichting optimaal te laten functioneren. Die brede afstemming wil niet zeggen dat alles mogelijk is, maar wel dat we overwogen keuzes maken. We hebben een handelswijze die volgt uit een aantal perspectieven. Die perspectieven bepalen samen de definitieve inrichting.
Het IWW 2021-2024 kijkt onder meer naar:
- Klimaatverandering (toename neerslag, hitte, droogte);
- Toenemende verharding;
- Veranderende wet en –regelgeving;
- Toename van de betrokkenheid van burgers en bedrijven.
Wat gaan we ervoor doen?
- Uitvoering geven aan het Integraal Waterplan Waalwijk (IWW) 2021 – 2024;
- Opstellen nieuw Integraal Waterplan Waalwijk (IWW) 2025 - 2027;
- Uitvoering geven aan het Integraal Uitvoeringsprogramma (IUP);
- Klimaatbestendige projecten oppakken en uitvoeren, waarbij we uitvoering geven aan de uitvoeringsagenda 2022-2026;
- Uitvoering geven aan het Basisrioleringsplan (BRP) 2022.
Klimaat neutrale gemeente in 2043! Deze ambitie betekent dat onze focus de komende jaren ligt op met name op de volgende IWW speerpunten:
Speerpunt stedelijk afvalwater
Gemeente Waalwijk streeft naar reductie van de hoeveelheid afval. Daartoe behoort ook reductie van de hoeveelheid afvalwater. Dat vullen we in door regenwater zoveel mogelijk af te koppelen van het riool voor vuilwater. Daarmee beschermen wij onze omgeving tegen overstorten uit het riool bij zware neerslag.
Speerpunt hemelwater
Iedere perceeleigenaar is in beginsel verantwoordelijk voor verwerken van het hemelwater dat op zijn/haar perceel valt. Vanuit dat gegeven zoeken we de vroegtijdig samenwerking op om de wateropgave en andere opgaven zo goed mogelijk in te passen binnen de beschikbare ruimte.
Speerpunt grondwater
Een gezond grondwaterbeleid draagt bij aan een betere leefomgeving: bestrijding van wateroverlast en perioden van droogte. Bij ontwikkelingen is vroegtijdige en integrale afstemming essentieel om alle opgaven voor onze leefomgeving in te kunnen vullen.
Speerpunt oppervlaktewater
Oppervlakte water is onlosmakelijk verbonden met het functioneren van ons gehele watersysteem, maar ook met ons welzijn en een gezonde natuurontwikkeling. Integrale afstemming en samen keuzes maken we om suboptimale ontwikkeling te voorkomen. Het waterschap is voor het oppervlaktewater onze belangrijkste partner.
Wat hebben we gedaan?
We hebben uitvoering gegeven aan het IWW en het IUP. We hebben daarmee ook gekeken naar de klimaat bestendige maatregelen. De uitvoeringsagenda 2022-2026 Klimaatbestendig Waalwijk is opgesteld en aan de Raad aangeboden. Tevens zijn we gestart met een afkoppelsubsidie (conform het IWW) om het afkoppelen van hemelwater van het gemengde stelsel bij de inwoners van en bedrijven in Waalwijk te stimuleren.
Op basis van het Basis RioleringPlan (BRP) beheren we de riolen in onze gemeente. Het nieuwe BRP is in de maak. Onze voorkeur gaat in principe uit naar vervanging waarbij we streven naar de integrale aanpak van de gehele openbare ruimte zoals die wordt verwoord in het IUP. Naast rioolvervanging passen we tegenwoordig ook ‘relining’ of ‘relinen’ van het riool toe. Zeker bij complexe werken (bijvoorbeeld dicht bij gevels, riolen met een forse ligdiepte zoals recent in de Putstraat, etc., etc.) waarbij het vermijden van risico’s en vervanging te veel overlast geeft biedt deze ideale rioolrenovatie-techniek uitkomst. Dankzij deze methode kunnen riolen worden gerenoveerd zonder de openbare ruimte geheel op te breken. Het riool krijgt een nieuwe binnenkant en kan er weer tientallen jaren tegenaan.
Naast goed dagelijkse beheer van het watersysteem is ook het doen van onderzoek essentieel. Die onderzoeken zorgen ervoor dat we informatie hebben waarmee we de juiste keuzes kunnen maken. Wij focussen daarvoor op twee soorten onderzoeken:
- Een onderzoek om één specifiek onderwerp te verkennen. Bijvoorbeeld de foutaansluitingen in een afgebakend rioleringsgebied.
- Regelmatig terugkerende onderzoeken. Deze geven na verloop van tijd inzicht in de ontwikkeling van het stelsel, bijvoorbeeld de rioolinspecties. Op basis van herhaalde inspecties kan een uitspraak worden gedaan over de restlevensduur van een rioolbuis.
Recent zijn uitgevoerd: de klimaatstresstest, de risicodialoog en het actualiseren van het BRP (basrisrioleringsplan). De resultaten uit deze onderzoeken zijn input voor de uitvoeringsplannen, het geeft ons inzicht in de verdere vormgeving van ons watersysteem en geeft sturing bij de prioriteitstelling van benodigde maatregelen.
Wat mag het kosten?
Conform het IWW en het IUP worden en zijn financiële middelen ter beschikking gesteld, welke in de vorm van kredieten worden geregistreerd. Overige projecten worden separaat aan de gemeenteraad voorgelegd. De kapitaallasten welke hieruit voortvloeien, evenals de exploitatielasten worden gedekt vanuit de rioolheffing (rioolbelasting).
Voor onderhoud van riolering zijn de volgende budgetten beschikbaar voor 2024 tot en met 2027 (afgeronde bedragen x € 1.000):
| Onderhoud Riolering | 2024 | 2025 | 2026 | 2027 |
| Onderhoud riolering en waterzuivering | 166 | 166 | 166 | 166 |
| Klein onderhoud | 264 | 264 | 264 | 264 |
| Onderhoud aanleg rioolaansluitingen | 120 | 120 | 120 | 120 |
| Onderhoud tractie riolering/waterzuivering | 2 | 2 | 2 | 2 |
| Totaal onderhoud riolering | 552 | 552 | 552 | 552 |
Voor onderhoud van afwatering en waterlossing zijn de volgende budgetten beschikbaar voor 2024 tot en met 2027 (afgeronde bedragen x € 1.000):
| Onderhoud Afwatering, waterlossing etc. | 2024 | 2025 | 2026 | 2027 |
| Onderhoud Natuurlijke waterlopen | 54 | 54 | 54 | 54 |
| Onderhoud Stedelijke waterlopen | 6 | 6 | 6 | 6 |
| Baggerplan (via egalisatiereserve) | 223 | 223 | 223 | 223 |
| Totaal onderhoud afwatering, waterlossing etc. | 283 | 283 | 283 | 283 |
Groen
Wat willen we bereiken?
Waalwijk over 25 jaar nog net zo groen! Door de hoge parkeerdruk, benodigde beschikbare ruimte voor kabels en leidingen en de besparingen op het groenonderhoud, is de hoeveelheid en de kwaliteit van het groen in de woonstraten afgenomen. In straten die worden heringericht, worden meer bomen gekapt dan dat er worden aangeplant. Zeker ook gezien we op weg willen naar een klimaatbestendig Waalwijk zal de gemeente Waalwijk groener moeten worden.
Wat gaan we ervoor doen?
In het Groenstructuurplan, de Groenbeleidsvisie, de Richtlijn Groenbeleidsvisie en het Bomenbeleidsplan staan ambities en richtlijnen voor het vergroten van de kwantiteit en de kwaliteit van het groen en het verhogen van de biodiversiteit in de gemeente. De uitvoering doen we via de groene agenda en gemeentelijke reconstructieprojecten waarin concrete maatregelen worden genomen voor het verhogen van de hoeveelheid en kwaliteit van het groen in de gemeente en het vergroten van de biodiversiteit. Daarnaast borgen we deze zaken bij ruimtelijke initiatieven en organiseren we acties gericht op vegroening door bewoners.
- Uitvoering geven aan de Groene Agenda;
- Uitvoering geven aan de Groenbeleidsvisie en Richtlijn Groenbeleidsvisie 2022;
- Uitvoering geven aan het bermenbeleid/beheer.
Het belangrijkste uitgangspunt vanuit de Groenbeleidsvisie (vastgesteld raad 14-11-2019 ), de Richtlijn Groenbeleidsvisie (vastgesteld college d.d. 12-10-2021) en het Bomenbeleidsplan (vastgesteld raad 19-12-2019 ) is meer groen en bomen. Andere uitgangspunten die voor groen en bomen zijn vastgesteld middels de genoemde beleidstukken zijn het vergroten van de biodiversiteit, de diversiteit in beplanting en de groenbeleving in de straat, het zorgdragen voor een kwalitatieve en toekomst- en klimaatbestendige bodem en werkzaamheden ten aanzien van bomen en ontwerp uitvoeren volgens het Handboek Bomen 2018. Deze uitgangspunten hebben als doel om het groen niet alleen in oppervlak te vergroten, maar ook in kwaliteit.
Wat mag het kosten?
Conform de huidige begroting worden de werkzaamheden uitgevoerd, de plannen zullen afzonderlijk door de raad worden vastgesteld en bij ieder plan zal een financiële paragraaf zitten.
Voor onderhoud van groen zijn de volgende budgetten beschikbaar voor 2024 tot en met 2027 (afgeronde bedragen x € 1.000):
| Onderhoud Groen | 2024 | 2025 | 2026 | 2027 |
| Onderhoud plantsoenen | 836 | 937 | 780 | 818 |
| Reconstructies plantsoenen | 106 | 106 | 106 | 106 |
| Stimulering groen beleidsplan | 95 | 95 | 95 | 95 |
| Onderhoud bomen | 79 | 79 | 79 | 79 |
| Onderhoud plantsoenen Buitendienst | 35 | 35 | 35 | 35 |
| Onderhoud bomen Buitendienst | 38 | 38 | 38 | 38 |
| Groen begraafplaatsen | 3 | 3 | 3 | 3 |
| Onderhoudsbestek Openbare Ruimte (OOR) Waalwijk Zuid | 746 | 746 | 746 | 746 |
| Onderhoudsbestek Openbare Ruimte (OOR) Waspik | 333 | 333 | 333 | 333 |
| Onderhoudsbestek Openbare Ruimte (OOR) Sprang-Capelle | 423 | 423 | 423 | 423 |
| Tractie groen | 109 | 109 | 109 | 109 |
| Totaal onderhoud groen | 2.802 | 2.903 | 2.747 | 2.784 |
Vastgoed
Op basis van het gemeentelijke Vastgoedbeleid (2019) wordt invulling gegeven aan dit beleid. De focus lag eerst primair op het komen tot een centraal georganiseerd cluster Vastgoed binnen team ORV. Daarna hebben we stappen gezet om meer inzicht te krijgen in wat voor vastgoed we in eigendom hebben, wat de staat van het vastgoed is en hoe verduurzaming plaats zou kunnen vinden. Het regulier en planmatige onderhoud loopt goed, er is een actueel en digitaal Meerjarenonderhoudsbegroting, de Nota duurzaamheid Vastgoed is vastgesteld.
Er is meer aandacht ontstaan voor vastgoed, en dan met name op de gebieden van energie, verduurzaming en circulariteit. De werkzaamheden binnen het cluster Vastgoed richten zich met name op:
- het blijven clusteren van werkzaamheden die in het verleden verspreid over de diverse teams lagen, in het cluster Vastgoed;
- het afstemmen van ontwikkelingen en het verbeteren van de samenwerking tussen het cluster Vastgoed en de teams TREW, TMAO, TSPO en TIBF.
- het verduurzamen van het maatschappelijk vastgoed, waarbij de prioritering binnen de routekaart met name wordt bepaald door de beschikbare verduurzamingsmiddelen, subsidie gelden (Subsidieregeling duurzaam maatschappelijk vastgoed (DUMAVA) en natuurlijke vervangingsmomenten zoals deze vanuit de Meerjarenonderhoudsplannen (MJOP) naar voren komen.
Wat willen we bereiken?
De doelstelling van de gemeente Waalwijk om in 2043 energieneutraal, CO2-arm en klimaatbestendig te zijn. Het ‘Vastgoedbeleid Waalwijk’ bevat hiervoor leidraad en strategie. In de komende jaren zullen we de ambitie bereiken door verschillende stappen te zetten. Allereerst willen we met alle gebouwkennis die we de afgelopen jaren hebben opgedaan werken aan een eenduidig en volledig duurzaam onderhoudsplan en globaal prioriteitenoverzicht voor verduurzaming. Dit zorgt dat we weten wanneer we waar aan willen gaan werken.
Conform het vastgoedbeleid zullen alle gebouwen in 2030 voorzien zijn van energielabel C. We zullen daarbij rekening houden met een eventuele monumentale status en het toekomstperspectief van het object.
Met verduurzaming gaan we uit van zoveel als mogelijk vervanging op natuurlijke momenten om de extra investering zo laag mogelijk te houden. Daarnaast zullen we kansen, zoals subsidies, aangrijpen om sneller vooruit te kunnen gaan.
De afgelopen jaren hebben ons ook geleerd dat te ver vooruitkijken eigenlijk niet gaat. Materiaal schaarste door het uitbreken van de oorlog in Oekraïne, exorbitant snel stijgende prijzen door stijgende materiaalkosten, krapte op de arbeidsmarkt, netcongestie en stikstof zijn problemen die we allemaal niet zo snel hadden zien aankomen.
Daarom willen we ook toe werken naar plannen met de overzichtelijke termijn van maximaal 5 jaar. Daardoor kunnen ambitie, workload en capaciteit op elkaar worden afgestemd en blijven we flexibel
Wat gaan we ervoor doen?
De verantwoordelijkheden van de gemeente liggen voornamelijk bij het onderhouden van de gebouwen op een bepaalde conditie. Voor alle gebouwen die langdurig in eigendom zijn geldt een kwaliteitseis van conditiescore 3 conform de NEN 2767 op de primaire aspecten ‘Heel’ en ‘Veilig’ en ‘esthetiek’.
Het onderhouden van gebouwen is een continu proces. Tijdig onderhoud zorgt voor minimale extra kosten door ‘te laat’ onderhoud en weinig storingen en calamiteiten.
Door de extra en verbeterde capaciteit op de afdeling vastgoed komen we steeds meer aan de voorkant van het proces. Hierdoor kunnen we op den duur kosten gaan besparen en ontstaat ruimte om bezig te zijn met extra’s.
Wat betreft verduurzaming focussen we op 3 onderdelen:
- Verbeteren van inzicht in het gebouw en de gebruiker;
- Het verminderen van de energiebehoeften door middel van gebouwschillen met hogere isolatiewaardes, energiezuinige installaties en lage temperatuurverwarming;
- Het gebruik van enkel duurzame energiebronnen als zonne-energie, aardwarmte en -koeling, en windenergie.
Daarnaast moeten we een goede instructie aan de gebruiker en monitoring niet vergeten.
Voorts wordt er, conform verzoek van de raad, een plan van aanpak opgesteld over ‘circulaire economie’. Daarbij horen o.a. het uitbouwen van het Planon vastgoedpakket (ICT).
Centrale thema’s
Ook het komende jaar blijven de thema’s verduurzaming, klimaatneutraal en kostprijs dekkende huren centrale thema’s bij vastgoed. In het komende jaar willen we ook kijken naar de betaalbaarheid van het onderhouden van het vastgoed en de verduurzaming daarvan. Daarom willen we nu ook langzaam op een strategische manier naar ons vastgoed gaan kijken. Hiervoor stellen we onszelf bijvoorbeeld de vragen: ‘met welk doel hebben we dit object in eigendom?’ en ‘hoe lang willen we dit object nog in eigendom hebben?’. Voor dat laatste hebben we behoefte aan input van de beleidsvelden op sport, cultuur en maatschappelijk vlak. Vanuit die lijn wordt bepaald wat er in Waalwijk nodig is en vastgoed heeft daarbij een faciliterende rol.
Projecten
Naast de reguliere vastgoed processen als het onderhouden van het gemeentelijk vastgoed, coördineren storingsonderhoud en periodieke overleggen met collega-teams zijn er continue projecten die vastgoed-aandacht vragen.
Concrete projecten waar in ieder geval uitvoering aan gegeven zal worden zijn:
- doorvoeren opstalrechten en aanpassen huurcontracten buitensportverenigingen;
- realisatie bassischool Meerdijk op huidige locatie;
- aanpassingen en verduurzaming Cultureel Centrum Den Bolder;
- renovatie en aanpassingen hertenkamp nabij het Lido;
- uitvoeren verduurzamingsmaatregelen sportpark de Gaard;
- renovatie en uitbreiding Basisschool de Hoef;
Kropholler ensemble
Een deel van het Kropholler wordt op dit moment gebruikt voor de huisvesting van Oekraïense vluchtelingen. In de tweede helft van 2023 gaan we verder kijken hoe we in de toekomst om willen gaan met deze locatie.
Wat mag het kosten?
Structureel is een jaarlijks budget beschikbaar van ruim € 1.714.000 (afgerond) waarvan € 987.000 (afgerond) gestort wordt in de onderhoudsvoorziening gebouwen.
| Onderhoud Vastgoed (eigenaar) / bedragen x € 1.000 | 2024 | 2025 | 2026 | 2027 |
| Groot onderhoud (storting voorziening onderhoud gebouwen) | 987 | 987 | 987 | 987 |
| Klein onderhoud | 727 | 727 | 727 | 727 |
| Totaal onderhoud Vastgoed | 1.714 | 1.714 | 1.714 | 1.714 |
Openbare verlichting
De Keuzenotitie Beleidsplan 2019 - 2023 is door de raad op 6 juni 2019 aangenomen. Hierin wordt als missie opgenomen 'het realiseren en in stand houden van duurzame en betrouwbare openbare verlichting, waarbij de inwoner zich veilig voelt in het openbare gebied'. De visie is om te blijven investeren en meewerken aan de ontwikkelingen en toepassingen van een duurzame en betrouwbare openbare verlichting op tijdstippen dat het echt nodig is. Hierbij wordt de benodigde verlichtingskwaliteit gerealiseerd tegen economisch en maatschappelijk verantwoorde kosten.
Wat willen we bereiken?
De openbare verlichting (OVL) betreft het geheel aan masten, armaturen, lampen, kabels en regelapparatuur om openbaar toegankelijk gebied te verlichting. Het doel van OVL is om de openbare ruimte zo goed mogelijk te laten functioneren bij duisternis.
Hierbij wordt de focus gelegd op drie pijlers:
- Leefbaarheid | Mensen voelen zich prettig in de openbare ruimte en er is een sfeer waardoor zij in de ruimte willen zijn;
- Sociale veiligheid | De ruimte kan veilig worden gehouden en bedreigingen kunnen op tijd worden ingeschat. Er is de mogelijkheid om, wanneer nodig, tijdig en correct te kunnen helpen;
- Verkeersveiligheid | Weggebruikers kunnen zich veilig met de maximaal toegestane snelheid verplaatsen over de weg. Medeweggebruikers, zowel als obstakels en oneffenheden op/in het wegdek en het verloop van de weg kunnen goed worden waargenomen.
Daartoe zullen we blijven investeren en meewerken aan de ontwikkeling en toepassing van een duurzame, betrouwbare openbare verlichting, op tijdstippen dat het nodig is. Hierbij wordt de benodigde verlichtingskwaliteit gerealiseerd tegen economisch en maatschappelijk verantwoorde kosten.
De gemeente Waalwijk heeft zich geconformeerd aan het landelijk Energieakkoord. Duurzaamheid is een kernonderwerp in de ‘Keuzenotitie Beleidsplan 2019-2023’.
Op het moment dat de Keuzenotitie in juni 2019 werd vastgesteld, was een energiebesparing van 10% gerealiseerd. In 2030 moet de totale energiebesparing 50% zijn. Door technische ontwikkelingen is het aannemelijk dat dit doel ruimschoots zal worden bereikt.
Wat gaan we er voor doen?
- Uitvoering geven aan het beleidsplan Openbare verlichting;
- Uitvoering geven aan het Integraal UitvoeringsProgramma (IUP);
- Pilotprojecten realiseren om ervaringen op te doen richting Smart City;
- Uitvoering geven aan klein en groot onderhoud om een betrouwbare installatie in stand te kunnen houden.
In de toekomst zullen steden meer gaan werken richting het creëren van Smart Cities. In deze ‘slimme steden’ zal gebruik worden gemaakt van data en algoritmes voor het ontwikkelen van beleid. Lichtmasten zullen een belangrijk onderdeel zijn van het Smart City technische ecosysteem door deze uit te rusten met oplaadpunten, camera’s, sensoren (aanwezigheidssensoren, luchtkwaliteit etc.) en communicatieapparatuur.
De bovengenoemde hoofdpunten worden aangevuld met voorwaarden van Smart City/Smart Lighting beschreven in het door de Raad gekozen scenario, het OVL Scenario 4. Hierin wordt ervan uitgegaan dat maatregelen worden uitgevoerd om gericht energie te besparen, waarmee de landelijke doelstellingen uit het energieakkoord voor 2020 en 2030 kunnen worden behaald.
Wat mag het kosten?
Conform het beleidsplan Openbare verlichting en het IUP worden en zijn middelen in de vorm van kredieten beschikbaar gesteld om de gewenste doelstellingen te kunnen bereiken.
Voor onderhoud openbare verlichting zijn de volgende budgeten beschikbaar voor 2024 tot en met 2027:
| bedragen x € 1.000 | 2024 | 2025 | 2026 | 2027 |
| Onderhoud Openbare Verlichting | 229 | 237 | 237 | 237 |
Zwembaden, sporthallen/zalen, sportparken
Voor onderhoud van zwembaden, sporthallen, sportzalen en sportparken zijn de volgende budgetten beschikbaar voor 2024 tot en met 2027 (bedragen x € 1.000):
| Onderhoud sportparken, sportzalen en zwembaden (gebruikersonderhoud) | 2024 | 2025 | 2026 | 2027 |
| Zwembaden | 31 | 31 | 31 | 31 |
| Sporthallen en zalen | 54 | 54 | 54 | 54 |
| Sportparken | 610 | 610 | 610 | 610 |
| Totaal onderhoud | 695 | 695 | 695 | 695 |
Parkeerbeheer
Wat willen we bereiken?
Het beheer van parkeerplaatsen houdt in het ervoor zorgen dat mensen kunnen betalen op parkeerterreinen en langs straten. Dit door ervoor te zorgen dat betaalautomaten en slagbomen zich in goedwerkende staat bevinden. Daarnaast behoort hierbij ook het beheren van contracten omtrent smart parking.
Voorheen was het beheer van de parkeersituatie gericht op het ervoor zorgen dat iedereen op de juiste plaats parkeerde. Hierin is sinds 2017 een verschuiving gemaakt naar het garanderen van voldoende parkeerplaatsen.
In parkeerbeheer is er de doelstelling om in de toekomst verder in te spelen op de digitalisering om uiteindelijk parkeertickets uit te faseren. Digitalisering biedt tevens efficiëntere gebruiksmogelijkheden voor de beschikbare parkeertijden voor bezoeken. Ook is er het doel om betalingen via de mobiele telefoon te bevorderen. Hiermee vermindert de noodzaak van apparatuur in de openbare ruimte.
Wat gaan we ervoor doen?
Wij richten ons met parkeerbeheer op het beperkt inzetten van grondstoffen. Zo worden plastic abonnementspassen verruild voor kentekenherkenning en (geplastificeerde) vergunningkaarten vervangen met digitaal parkeerrecht.
Het aantal parkeerautomaten op straat is teruggedrongen van 40 naar 22 stuks, zodat het gebruik van hardware (de automaten) is verminderd ten gunste van software (mobiele parkeerapplicaties). Hiermee is de behoefte voor het vervangen van onderdelen en daarmee het materiaalgebruik verminderd. Ook het stroomgebruik is op deze wijze verminderd, zij het dat het verbruik al beperkt was.
Voor onderhoud parkeervoorzieningen zijn de volgende budgetten beschikbaar voor 2024 tot en met 2027:
| bedragen x € 1.000 | 2024 | 2025 | 2026 | 2027 |
| Onderhoud Parkeervoorzieningen | 92 | 92 | 92 | 92 |
Kabels, Leidingen en Energie
Wat willen we bereiken?
De gemeente heeft een regisseursrol in het beheer van het onder- en bovengrondse netwerk van kabels en leidingen in de gemeente. In art. 1 van de Algemene Verordening Ondergrondse Infrastructuur van de gemeente Waalwijk (AVOI) staat dat de efficiënte ordening van kabels en leidingen een taak van het college is, maar in de praktijk ligt de verantwoordelijkheid bij de beheerder van Kabels, Leidingen en Energie. De beheerder is hiernaast verantwoordelijk voor het organisatorische beheer van de energie aansluitingen van alle gemeentelijke panden.
In de toekomst zullen steden meer gaan werken richting het creëren van Smart Cities. In deze ‘slimme steden’ zal gebruik worden gemaakt van data en algoritmes voor het ontwikkelen van beleid.
Bij de energiefactuur controle geldt prijs × hoeveelheid = kosten. Daarbij wordt gelet op afwijkend verbruik. Veel van de aansluitingen (ca. 70%) zijn reeds voorzien van slimme meters. Zo zijn in de gemeente Waalwijk alle ontsteekpunten van circa 160 openbare verlichtingsaansluitingen (met ieder ongeveer 60 lichtmasten) voorzien van slimme meters. Deze meters worden gelezen met het energiebeheersysteem, waardoor verbruikspatronen in kaart kunnen worden gebracht en kan worden bepaald of het verbruik passend is.
Wat gaan we ervoor doen?
Duurzaamheid bij kabels en leidingen heeft te maken met de veranderingen in het gebruik van energie voor het verwarmen van woonhuizen. Het kan uiteindelijk voorkomen dat er door deze wijzigingen andere netten moeten worden aangelegd. Hierbij kan het probleem zijn dat er gebrek is aan ruimte om een (warmte)net aan te leggen. Wij inventariseren waar in de gemeente welke maatregelen wenselijk en mogelijk zijn. Bij de verkoop van gronden wordt vroegtijdig rekening gehouden met alle kabels en leidingen die nodig zijn om te kunnen voldoen aan het duurzaamheidsplan wat er ligt. Voorbeelden zijn een hoog verbruik op een evenementenkast of het onregelmatige verbruik van het openluchtzwembad. Hiermee kan verbruik worden geanalyseerd en kan waar nodig worden gestuurd. Wekelijks wordt naar de beheerders van de zwembaden en sporthallen overzichten met het verbruik verstuurd, zodat er door hen op verbruik kan worden gestuurd als dit onverwacht hoog uitpakt.
Het terugdringen van de milieubelasting met behulp van energieverbruik kan op grofweg twee manieren. Namelijk door het verbruik van energie te verminderen en de energie die wel wordt verbruikt duurzaam in te kopen.
De gemeente Waalwijk koopt enkel duurzame energie in. Energie besparen kan op verscheidene manieren. Zo kunnen zuinige led-lampen met behoud van verlichtingskwaliteit worden toegepast en kunnen lampen worden gedimd. Een manier is ook het saneren van verlichting. Dit houdt in dat, indien werkelijk, openbare verlichting wordt vervangen door alternatieven.
Wat mag het kosten?
In Waalwijk wordt bij de aanbesteding van elektriciteit sterk gelet op duurzaamheid. Dat geldt niet alleen voor de levering van elektriciteit (uit 100% Nederlandse wind), maar ook voor hoe de leverancier zelf omgaat met duurzaamheid. Bij de gunning woog dit voor 60% mee en de prijs voor 40%.