Paragraaf Weerstandsvermogen

Inleiding

Terug naar navigatie - Inleiding

In deze paragraaf wordt nader ingegaan op de weerstandscapaciteit afgezet tegen de risico’s die de gemeente loopt in zowel de exploitatie- als investeringssfeer.

De gemeenteraad heeft 18 juni 2015 het kader voor deze paragraaf vastgesteld en heeft instructies gegeven voor de wijze waarop met risico’s en risicomanagement moet worden omgegaan.

Risicokaarten

Drugsafval

Terug naar navigatie - Drugsafval

 

 TLTH 1 Drugsafval
Informatie

1.De gemeente wordt regelmatig geconfronteerd met dumping van drugsafval (afval van de productie van synthetische drugs). Ze zijn niet alleen schadelijk voor het milieu en de gezondheid van mens en dier, de opruimkosten zijn ook nog eens erg hoog. De daders worden zelden gepakt, waardoor de schade van het opruimen - zo’n 25.000 euro per dumping - vaak voor rekening van gemeenten, natuurorganisaties of andere grondeigenaren komt. Indien vaten/jerrycans openbreken en in de bodem komen dan lopen  de kosten als gevolg van sanering nog verder op.

Beheersmaatregelen Bij het ontdekken van een dumping snel ingrijpen ter voorkoming van schade aan mens en dier en milieuschade.

Bedrag in miljoen 1. € < 0,1
Kans van optreden Waarschijnlijk
Status Ongewijzigd

Schade door verkeerde- of niet-handhaving

Terug naar navigatie - Schade door verkeerde- of niet-handhaving

 

 TLTH 2

Schade veroorzaakt door verkeerde handhaving of door niet-handhaving

Informatie

1.Fouten, die gemaakt worden bij vergunningverlening of handhaving en die  schadeclaims en/of schades tot gevolg hebben worden afgedekt met een WA verzekering waarbij het eigen risico € 2.500 bedraagt. Overigens dient hierbij nadrukkelijk te worden aangegeven, dat de opdrachtgever verantwoordelijk blijft voor de uitgevoerde constructies en bouwplannen. In deze gevallen is dus de gemeente geen risicodrager.

Beheersmaatregelen De meest risicovolle bedrijven worden frequent op deze risico’s gecontroleerd.
Kans van optreden Onwaarschijnlijk
Bedrag in miljoen 1. €  < 0,1
Status Ongewijzigd 

Communicatie

Terug naar navigatie - Communicatie

 

CSTR 3 Communicatie

Informatie

  1. Misbruik huisstijl: organisatie doet zich voor als zijnde de gemeente Waalwijk.
  2. Onjuiste tekst in gemeentelijke uitgaven (gemeentepagina, folders, internet): lezers stellen gemeente aansprakelijk / imagoschade bestuurders.
  3. In eigen uitgaven (brieven, artikelen, kranten) suggereren dat de gemeente afzender is door gebruik gemeentelijk logo (bijvoorbeeld zorgkrant). 
Beheersmaatregelen Huisstijl is gedeponeerd bij het Benelux Merken Bureau. Fouten worden afgedaan met een rectificatie of het middel wordt voorzien van tekst dat het met uiterste zorg is gemaakt maar dat er fouten in kunnen staan waar de gemeente niet voor aansprakelijk kan worden gesteld. Op internet is een disclaimer opgenomen. Dit maakt dat het risico dat de gemeente loopt zo goed als nihil is. Door team Communicatie (en op termijn het KCC) worden de social media gevolgd als het gaat om berichtgeving over de gemeente Waalwijk (webcare).
Kans van optreden Vrijwel nihil
Bedrag in miljoen 1. € Onbekend
Status Ongewijzigd 
Kans van optreden Onwaarschijnlijk
Bedrag in miljoen  2. € Onbekend
Status Ongewijzigd 

Rampenbestrijding en financiële aansprakelijkheid

Terug naar navigatie - Rampenbestrijding en financiële aansprakelijkheid

 

TLTH 4

Rampenbestrijding en financiële aansprakelijkheid.

Informatie

1.Omvang risico is afhankelijk van de ramp. Optreden van een calamiteit vergelijkbaar met  de brand van Chemie-Pack op bedrijventerrein Moerdijk in januari 2011 met forse milieuschade als gevolg. De rechter zal de mate van aansprakelijkheid beoordelen tenzij we zelf schuld bekennen.

Beheersmaatregelen Het betreft hier de zogenaamde BRZO+ bedrijven, voor Waalwijk een 15tal bedrijven welke door de Omgevingsdienst worden gecontroleerd. Voorziening actuele rampenplannen en een adequate rampenorganisatie zowel kwantitatief als kwalitatief.
Kans van optreden Onbekend
Bedrag in miljoen 1.€ < 2,5
Status Ongewijzigd 

Evenementenbeleid en kermissen

Terug naar navigatie - Evenementenbeleid en kermissen

 

 

TLTH 5

Evenementenbeleid en kermissen.

Informatie

1.De elektrische of mechanische attracties die een grote snelheid en/of hoogte kunnen bereiken kunnen een veiligheidsrisico vormen. Een ander risico vormt de diversiteit van deze attracties, het gaat om uiteenlopende attracties met mogelijk allemaal verschillende veiligheidsinstructies. Van toepassing is het Besluit "veiligheid van attracties- en speeltoestellen". Volgens de Arbowetgeving moeten de attracties een periodieke inspectie krijgen, de kermisexploitanten zijn verplicht om een logboek bij zich te hebben waarin staat aangegeven wanneer deze inspecties zijn uitgevoerd. Een mogelijke aansprakelijkheid voor de gemeente valt niet uit te sluiten. Volgens de brancheorganisatie zijn alle kermisexploitanten verzekerd en worden alle attracties periodiek op veiligheid gekeurd. De controle van het logboek waaruit zulks blijkt ligt bij de gemeente. Wanneer die controle, om wat voor reden dan ook niet of onvoldoende plaatsvindt, kan er mogelijk toe leiden dat de gemeente mede aansprakelijk is bij een ongeval. Daarbuiten is het begrip evenementen rekbaar. Tijdens de kermis kan het goed geregeld zijn doch is dit niet altijd het geval bij andere evenementen.  Bovendien; als een aanvraag voor een evenement niet of niet volledig is ingediend en daardoor risico’s niet worden gezien, kan schade als gevolg van een evenement niet worden uitgesloten. Ook wanneer een evenement 'klein' lijkt te zijn en naar verwachting ook 'klein' zal blijven, kan een onverwacht grote toestroom van bezoekers en daarmee mogelijk gepaard gaande risico's niet worden uitgesloten. In dergelijke gevallen is (mede)aansprakelijkheid niet uit te sluiten.

Beheersmaatregelen

Tijdens de kermissen in Waalwijk dient er op worden toegezien dat de exploitanten in het bezit zijn van een logboek wat up to date is. Exploitanten worden privaat getoetst door een volgens het Warenwetbesluit Attractie en speeltoestellen aangewezen keuringsinstelling. De nVWA is verantwoordelijk voor toezicht op de kermissen. Zij controleren afgegeven certificaten. Vanuit vergunningverlening wordt gevraagd dergelijke certificaten te overhandigen.

Grote en risicovolle evenementen worden getoetst in het evenementenoverleg waaraan ook politie en de brandweer deelnemen. Bij alle grote evenementen en bij evenementen waarvan het vermoeden bestaat dat er risicovolle activiteiten (kunnen) plaatsvinden  wordt voorafgaand aan vergunningverlening aan de exploitant een veiligheidsplan gevraagd en wordt de exploitant op het voldoende (verzekeringstechnisch) afdekken van risico's gewezen. Vervolgens worden deze evenementen door toezichthouders gecontroleerd op veiligheidsaspecten.

Indien veiligheidsrisico’s niet of niet voldoende aantoonbaar kunnen worden afgedekt dan wordt geen vergunning verstrekt. Maar als een aanvraag niet of niet volledig is ingediend en daardoor risico’s niet worden gezien, kan schade als gevolg van een evenement niet worden uitgesloten. In dergelijke gevallen is (mede)aansprakelijkheid niet uit te sluiten.

Kans van optreden Mogelijk
Bedrag in miljoen 1. € < 0,5
  Status Ongewijzigd

 

Realisering Oostelijke Insteekhaven

Terug naar navigatie - Realisering Oostelijke Insteekhaven

 

TREW 6 Realisering Oostelijke Insteekhaven

Informatie

De noodzaak voor een goed bereikbare containerterminal, die bediend kan worden met de grootste binnenvaartschepen (klasse 5), blijft onverminderd hoog. Door de ontwikkeling van bedrijventerrein Haven 8, voor grootschalige logistieke bedrijvigheid zal de behoefte alleen maar verder toenemen.  Schaalvergroting en kostenreductie in de logisitiek gaan hand in hand met duurzamer vervoer over water.  Na de eerdere integrale aanbesteding waarop geen biedingen door de markt zijn uitgebracht is de aanbesteding nu zelf door de gemeente uitgevoerd.  De publicatie van de  aanbestedingsleidraad heeft geleid tot 5 biedingen uit de markt.  In oktober 2019 is de beste bieding in prijs en kwaliteit in de vorm van een gunningsbesluit,  aan de raad voorgelegd.   Dit heeft echter nog niet geleid tot een definitieve gunning vanwege de perikelen rondom het stikstof dossier. Zodra duidelijkheid komt over de externe saldering van de stikstof, er afspraken zijn gemaakt met de Provincie  en het aannemelijk is dat de benodigde vergunning op basis van de wet Natuurbeheer kan worden verkregen  kan tot definitieve gunning overgegaan worden.                                            In de risicoreservering van de businesscase  is  een voorziening getroffen voor de consequenties van het stikstof dossier. Dat betreft vooral extra onderzoek, vertraging in de planning, extra uren organisatie en aan- en verkoop van (rechten van) veehouderijen. Met name voor deze laatste activiteit is nog onduidelijk of die passen binnen de voorziening. Zo nieit dan zal binnen de businesscase nog extra ruimte gevonden moeten worden of, in het uiterste geval, zal een aanvullend raadsbesluit nodig zijn.            

Beheersmaatregelen Er wordt in dit project gewerkt met een risicodossier waarin de risico's worden benoemd, gemonitord en maatregelen worden getroffen om de risico's te beheersen en een reservering is opgenomen ter dekking van die risico's.
Kans van optreden divers
Bedrag in miljoen dit bedrag maakt onderdeel uit van de businesscase
Status Ongewijzigd

Achterstanden archivering

Terug naar navigatie - Achterstanden archivering

 

TIBF 7

Achterstanden archivering

Informatie

1. Achterstanden in zowel dynamisch als semi-statisch analoog en digitaal archief. Hierdoor vormt de betrouwbaarheid van informatieverstrekking aan de burgers, organisaties en voor de (ondersteuning van de) bedrijfsvoering een risico. Kans op precedentwerking en financiële en juridische gevolgen zijn onvoorspelbaar. Zo ontstaat er een grotere kans op claims in het kader van de Wet dwangsom en beroep en imago schade voor de gemeente(rapportages van accountant, interne controle, archiefinspectie of rekenkamer).

Beheersmaatregelen DT  heeft 12 januari 2015 Plan van aanpak vastgesteld m.b.t. wegwerken en voorkomen van achterstanden in archivering. Besloten is een last t.l.v. de knelpuntenpot voor de komende zes jaar van € 66.667,= per jaar voor de uitvoering van het Plan van aanpak op te nemen. Zorgdragen dat het management (de teamleiders) gaan sturen op digitaal en zaaksgewijs werken volgens geldende afspraken. Afspraak: er worden geen achterstanden meer opgebouwd. Deze opschoonactie is een nulmoment. Komende achterstanden zijn de verantwoordelijkheid van de afdelingen/teams, inclusief de financiële consequenties. Aan de hand van een, in tijd en financiën, gedetailleerde planning  is er begonnen met  de uitvoering van Het Plan van aanpak achterstanden. In deze planning hebben de meest risicovolle achterstanden de hoogste prioriteit gekregen. De uitvoering van de werkzaamheden is in 2020 vertraagd. We hebben afscheid moeten nemen  van het bedrijf dat op dit project voor ons werkzaam was.  

Kans van optreden Onbekend
Bedrag in miljoen 1. € Onbekend
Status Ongewijzigd 

Exploitatie sportaccommodaties

Terug naar navigatie - Exploitatie sportaccommodaties

 

 

TSPO 8 Exploitatie sportaccommodaties

Informatie

  1. Continuïteit van de sportaccommodaties.
  2. Aansprakelijkheid jegens derden.
  3. Publieke rechten op juiste wijze afgekondigd.
Beheersmaatregelen Sportbedrijf werkt conform de arbo en maakt periodiek een Risicoinventarisatie. Zwembaden voldoen aan de eisen WHVBZ. Keuringsdienst van Waren voert controles uit. Rechten en plichten zijn geregeld en worden in de voorzieningen aan het publiek kenbaar gemaakt.
Kans van optreden Onwaarschijnlijk
Bedrag in miljoen 1. € Onbekend
Status Ongewijzigd 
Kans van optreden Onwaarschijnlijk
Bedrag in miljoen  2. € Onbekend
Status Ongewijzigd 
Kans van optreden Onwaarschijnlijk
Bedrag in miljoen  3. € Onbekend
Status Ongewijzigd 

 

Te ondiepe havens, plaatsen nooddeuren sluis

Terug naar navigatie - Te ondiepe havens, plaatsen nooddeuren sluis

 

TORV 9 Te ondiepe havens/Sluis haven Waalwijk

Informatie

  1. Te ondiepe havens Door erosie van de dijklichamen en ophoping van slib in de verschillende havens loopt de gemeente als vaarwegbeheerder het risico dat zij aansprakelijk wordt gesteld voor schade aan schepen en/of schroeven. Tevens worden bedrijven hierdoor onbereikbaar. In de Kerkvaartse haven is de bodembescherming bij aanleg een aantal jaar geleden door een schip grotendeels vernield. Hiervoor is destijds een vergoeding gedaan door onze car verzekering. Deze vergoeding bestond uit twee bedragen te weten één bedrag voor de geleden schade en een aanvullend bedrag omdat het herstel duurder wordt geprognosticeerd door verzwaarde regelgeving. Dit laatste bedrag betreft ongeveer € 130.000,=. Beide bedragen zijn aan de gemeente uitgekeerd.  Dit laatste bedrag mogen wij alleen behouden mits er daadwerkelijk bodembescherming opnieuw wordt aangelegd (geschatte kosten ca. 500.000,=), doen we niets dan moet dat bedrag terug. Gaan we inderdaad herstellen dan is het restant bedrag  van € 266.000,= niet voldoende om de bodem-bescherming te herstellen. Oftewel in beide gevallen is er een financieel risico.
  2. Sluis haven Waalwijk

    Recentelijk is de sluis van de Waalwijkse haven gerenoveerd. In de periode voorafgaand aan de renovatie werden schepen met een maximale lengte van 86 meter geschut. Uit de risicobeschouwing (Machinerichtlijn) is door de aannemer geconcludeerd dat de krachten die tijdens het schutproces op de deuren en de sluiskolk ontstaan, verdeeld moet worden over vier sets deuren i.p.v. twee sets deuren. Hierdoor neemt de schutcapaciteit af van 86 meter naar 82 meter.

    De mogelijkheid bestaat  dat bedrijven die in het verleden met 86 meter schepen zijn bevoorraad, wellicht een claim bij de gemeente Waalwijk gaan indienen. Immers kunnen deze bedrijven hogere operationele kosten ondervinden, omdat de schutlengte is afgenomen en ervaren zij mogelijkerwijs een devaluatie op hun grondwaarden. De  Havenverordening 2017 is inmiddels aangepast.

Onderhoud van de openbare ruimte

Terug naar navigatie - Onderhoud van de openbare ruimte

 

TORV 10 Onderhoud van de openbare ruimte
Informatie
  1. Aansprakelijkheid voor achterstallig onderhoud.
  2. Onvoldoende vaktechnisch onderhoud.
  3. Onvoldoende onderhoud trottoirs/fietspaden.
  4. Pompunits defect.
Beheersmaatregelen

De concepten schoon, heel en veilig vormen de kaders voor behoorlijk beheer in de gemeente Waalwijk. Voor de kwaliteit van het beheer van de openbare ruimte, het onderhoud, de straatreiniging en onkruidbestrijding mogen gemeenten eigen ambities formuleren. De gemeente heeft echter als beheerder op grond van onder andere de Wegenwet en het Burgerlijk Wetboek ook een wettelijk zorgplicht om de openbare ruimte gedurende langere termijn ‘schoon, heel en veilig’ te houden. Hieronder valt bijvoorbeeld onderhoud aan bruggen en wegen, het snoeien van bomen, het treffen van verkeersmaatregelen en gladheidbestrijding. Gladheid wordt bestreden om de wegen in de wintermaanden veilig begaanbaar te houden. De gemeente levert hiervoor een inspanningsverplichting.

Voor een adequate invulling van taken binnen deze kaders zijn inspecties essentieel. Schoon, heel en veilig wordt in alle facetten van beheer in gelijke mate gehanteerd en vormt de basis van onderhoudsstrategieën en inspecties. Op deze manier worden voorvallen van achterstallig onderhoud zoals beschreven in hoofdstuk 6.6 van de Notitie Materiele Vaste Activa van de Commissie BBV geprevenieerd.

Kans van optreden Onwaarschijnlijk
Bedrag in miljoen 1. € < 0,5
Status Ongewijzigd
Kans van optreden Onwaarschijnlijk
Bedrag in miljoen  2. € <0,1
Status Ongewijzigd
Kans van optreden Onwaarschijnlijk
Bedrag in miljoen  3. € <0,1
Status Ongewijzigd
Kans van optreden Onbekend
Bedrag in miljoen  4. € <2,5
Status Ongewijzigd 

Risico's t.a.v. speeltoestellen / plaatsen

Terug naar navigatie - Risico's t.a.v. speeltoestellen / plaatsen

 

TORV 11 Risico's t.a.v. speeltoestellen / plaatsen

Informatie

  1. Speeltoestellen worden intensief gebruikt, het onderhoud en het uitvoeren van veiligheidsinspecties zijn essentieel bij deze toestellen.
Beheersmaatregelen Voor zowel de uitvoering van de veiligheidscontroles alsmede het uitvoeren van onderhoud zijn goede contracten afgesloten met gespecialiseerde onderhoudsbedrijven.
Kans van optreden Onbekend
Bedrag in miljoen 1. € < 0,1
Status Ongewijzigd 

Bereikbaarheid

Terug naar navigatie - Bereikbaarheid

 

TOOR 12 Bereikbaarheid

Informatie

  1. Claims vanwege onbereikbaarheid tijdens werkzaamheden aan projecten waarbij de weg wordt afgezet.
Beheersmaatregelen Er wordt maximale voorlichting verstrekt aan bewoners en bedrijven. Een bevredigende oplossing is ondanks alle inspanningen niet altijd mogelijk.
Kans van optreden Onwaarschijnlijk
Bedrag in miljoen 1. € < 0,5
Status Ongewijzigd 

Civieltechnische werken

Terug naar navigatie - Civieltechnische werken

 

TOOR 13 Civieltechnische werken

Informatie

  1. Planschadeverzoeken art. 49 WRO.
  2. Aanbestedingsproces verkeerd gevolgd.
  3. Fricties met aannemer.
  4. Schade aan bezittingen van anderen.
  5. Ketenaansprakelijkheid: premies en belastingen.
Beheersmaatregelen Voldoende gekwalificeerde medewerkers binnen de projectorganisatie voor de borging van kwaliteit van processen.
Kans van optreden Mogelijk
Bedrag in miljoen 1. € <0,5
Status Ongewijzigd 
Kans van optreden Mogelijk
Bedrag in miljoen  2. € <0,1
Status Ongewijzigd 
Kans van optreden Mogelijk
Bedrag in miljoen  3. € Onbekend
Status Ongewijzigd 
Kans van optreden Onbekend
Bedrag in miljoen  4. € Onbekend
Status Ongewijzigd 
 Kans van optreden Mogelijk
Bedrag in miljoen  5. € <0,1
Status Ongewijzigd 

Risico’s bestemmingsplannen en bouwgrond-exploitatie

Terug naar navigatie - Risico’s bestemmingsplannen en bouwgrond-exploitatie

 

TREW 14 Risico's bestemmingsplannen en bouwgrondexploitatie

Informatie

Jaarlijks worden via de nota grondexploitatie de resultaten van de lopende grondexploitaties herijkt en, indien nodig, voor de voorzienbare verliezen voorzieningen getroffenen.  De voorzieningen worden, indien het rekeningresultaat van het complex het toelaat, verrekend met dit rekeningresultaat. Indien dit niet mogelijk is, dient over de Reserve grondexploitatie te worden beschikt.

1. risico 1 maal per 5 jaar

2. risico 1 maal per 10 jaar

Beheersmaatregelen De exploitaties worden frequent gemonitord en indien verliezen voorzienbaar zijn dan worden die genomen of er worden  maatregelen getroffen die erop gericht zijn de verliezen te beperken.
Kans van optreden Mogelijk
Bedrag in miljoen 1. € <2,5
Status Ongewijzigd 
Kans van optreden Waarschijnlijk
Bedrag in miljoen  2. € <2.5
Status Ongewijzigd

Tijdige betaling erfpachtcanon

Terug naar navigatie - Tijdige betaling erfpachtcanon

 

TREW 15 Tijdige betaling erfpachtcanon

Informatie

1.Tijdige betaling erfpachtcanon:Er bestaat altijd het risico met betrekking tot het niet of niet tijdig betalen van de canon. Hierdoor is een structureel risico aanwezig wegens het niet ontvangen van de canon. Concentratie van in erfpacht uitgegeven grond bij een partij verhoogt het risico. Indien erfpacht terug komt naar de gemeente dan komen de hieraan verbonden rentelasten ten laste van de exploitatie zonder dat er dekking tegenover staat in de vorm van een canon.

Beheersmaatregelen Alertheid bij de invordering. Bij de uitgifte in  erfpacht de soliditeit (solvabiliteit) van de ondernemer toetsen. Bij nieuwe erfpachten voorkomen dat de erfpachter de erfpacht kan beëindigen zonder dat sprake is van faillissement. In de aangepaste erfpachtvoorwaarden is op genomen dat de gronden niet terug kunnen naar de gemeente en de grondprijs niet lager kan worden als de oorspronkelijke uitgifteprijs.
Kans van optreden Mogelijk
Bedrag in miljoen 1. € <1,0
Status Ongewijzigd 

 

Covid-19 (Coronacrisis)

Terug naar navigatie - Covid-19 (Coronacrisis)

CSTR 16 Covid 19 (Coronacrisis 2020)
Informatie Het COVID-19 (Coronavirus 2020) virus heeft geen financiële gevolgen voor de jaarrekening 2019. Wel heeft het COVID-19 virus gevolgen voor de financiën van 2020 en mogelijk volgende jaren vanwege de maatschappelijke impact en de recessie die hierdoor is ontstaan. Voor de gemeente Waalwijk zijn de financiële effecten voor 2020 en mogelijk volgende jaren nog hoogst onzeker en zal sterk afhankelijk zijn van de duur van deze pandemie. Vast staat in elk geval dat de gevolgen materieel van aard zullen zijn. Op basis van eerste inzichten is het acute risico voor 2020 € 1 miljoen.
Beheersmaatregelen Via voor- en najaarsbericht en zo nodig tussentijds zullen de financiële effecten voorzien van dekkingsmaatregelen voorgelegd worden aan de gemeenteraad. De Kadernota 2021 zal pas later in het jaar voorgelegd worden aan de gemeenteraad, zodat maximaal de impact van COVID-19 virus meegenomen kan worden en vervolgens verwerkt in de begroting 2021 en meerjarenbegroting 2021-2024.
Kans van optreden Waarschijnlijk
Bedrag in miljoen 1. € < 1,0
Status Ongewijzigd

Garanties sportverenigingen (voetbal, handbal, tennis en hockey), garanties rechtspersonen op maatschappelijk vlak (WSW, Casade, St. Maasduinen, Thuishoven) en overige

Terug naar navigatie - Garanties sportverenigingen (voetbal, handbal, tennis en hockey), garanties rechtspersonen op maatschappelijk vlak (WSW, Casade, St. Maasduinen, Thuishoven) en overige

 

TFIN 17

Garanties sportverenigingen (voetbal, handbal, tennis en hockey), garanties rechtspersonen op maatschappelijk vlak (WSW, Casade, St. Maasduinen, Thuishoven) en overige.

Informatie
  1. Beperkt risico op het in liquiditeitsproblemen of faillissement geraken van sportverenigingen.
  2. Zeer beperkte kans op faillissement en liquiditeits-problemen, echter de omvang van de uitstaande leningen is aanzienlijk.
  3. Het risico van het niet in beeld hebben van een gewaarborgde geldlening.
Beheersmaatregelen Instellingen waarvoor de gemeente Waalwijk een garantie heeft afgegeven zijn verplicht jaarlijks een saldobiljet te verstrekken en de geldgevers dienen de gemeente onmiddellijk te berichten indien betalingsproblemen ontstaan. Bij een aantal instanties wordt sinds 2013 de jaarrekening en accountantsverklaring  opgevraagd.
Kans van optreden Onwaarschijnlijk
Bedrag in miljoen 1. € <1,0
  Ongewijzigd 
Kans van optreden Onwaarschijnlijk
Bedrag in miljoen  2. € <2,5
Status Ongewijzigd 
Kans van optreden Onbekend
Bedrag in miljoen  3. € Onbekend
Status Ongewijzigd

Verzekeringen

Terug naar navigatie - Verzekeringen

 

TFIN 18 Verzekeringen

Informatie

  1. Onverzekerde calamiteit.
  2. CAR-verzekering door aannemer.
  3. Eigenrisicodrager: vandalisme/glasschade
Beheersmaatregelen Aannemers toetsen op betrouwbaarheid. Trachten te achterhalen wie de schade heeft veroorzaakt en dat verhaal toepassen. Beveiligingsmaatregelen doorvoeren.
Kans van optreden Onwaarschijnlijk
Bedrag in miljoen 1. € <2,5
Status Ongewijzigd   
Kans van optreden Mogelijk
Bedrag in miljoen  2. € <1,0
Status Ongewijzigd   
Kans van optreden Mogelijk
Bedrag in miljoen  3. € <0,1
Status Ongewijzigd   

 

Onzekerheid accres / financiële crisis, ontoereikende middelen bij beleidswijzigingen en / of nieuw beleid, stagnatie veronderstelde eigen groei

Terug naar navigatie - Onzekerheid accres / financiële crisis, ontoereikende middelen bij beleidswijzigingen en / of nieuw beleid, stagnatie veronderstelde eigen groei

 

TFIN 19

Onzekerheid accres / financiële crisis, ontoereikende middelen bij beleidswijzigingen en / of nieuw beleid, stagnatie veronderstelde eigen groei.

Informatie

  1. Uitgaande van de “trap op, trap af-systematiek”, de koppeling van het gemeentefonds aan de accres-relevante uitgaven van het rijk, dragen gemeenten op evenredige wijze bij in mee- en tegenvallers die optreden bij het rijk. Als onderdeel van het compensatiepakket Coronamaatregelen zijn VNG en de Fondsbeheerders overeen gekomen de accressen 2020 en 2021 te fixeren op de stand van de Meicirculaire 2020. Voor die jaren wordt dat dus ook de afrekening, tenzij er nog grote afwijkingen volgen. Bevriezen komt tegemoet aan de wens van rust en stabiliteit van beide gesprekspartners. Punt van aandacht is nog wel hoe we straks in 2022 gaan instappen. Na de fixatie in de jaren 2009 t/m 2011 gaf dat problemen in 2012 in het nadeel van de gemeenten. De VNG is er alert op.
  2. In de regel voert het rijk bij beleidswijzigingen zgn. efficiency - kortingen door, waardoor vaak een extra beslag op gemeentelijke middelen wordt gelegd. In het kader van de transities Jeugdzorg, AWBZ en participatie zijn de budgetten naar de gemeenten overgeheveld na forse kortingen. Het moet nog blijken of gemeenten in staat zijn om deze besparing te realiseren en daar komt nog bij dat het open einderegelingen betreft. Vooralsnog worden gemeenten geconfronteerd met grote tekorten op vooral de jeugdzorg.  Door de VNG is al eerder erop aangedrongen dat gemeenten structureel extra budget nodig hebben. Daarvoor wordt door het rijk nu aanvullend onderzoek verricht om te kunnen bepalen of, en zo ja in welke mate, gemeenten structureel deze extra middelen nodig hebben. 
  3. Stagnatie van de groei vertaalt zich snel in een teruglopende algemene uitkering uit het gemeentefonds. De lasten voor de gemeente lopen hiermee niet parallel terug. Bijkomend effect is dat hoge lasten voor groot onderhoud van investeringen, die bij de eerste aanleg bekostigd zijn uit de grondexploitatie, onafwendbaar zijn en een steeds zwaarder beslag op de algemene middelen gaan leggen.
  4. De herverdeling van het gemeentefonds is uitgesteld tot 1 januari 2022.  Op grond van eerste globale berekeningen  voor het deel sociaal domein zou Waalwijk nadeelgemeente zijn.. Berekeningen zijn nog niet definitief en bovendien loopt nog onderzoek van het klassieke deel van de algemene uitkering. Verwachting is dat eind september 2020 mogelijk meer duidelijk is over de effecten per gemeente, die in de Decembercirculaire 2020 worden opgenomen.  

Beheersmaatregelen

Snel inspelen op de actualiteit en indien aan de orde (meerjaren) begroting bijstellen.

Kans van optreden Waarschijnlijk
Bedrag in miljoen 1. € Onbekend
Status Ongewijzigd 
Kans van optreden Onbekend
Bedrag in miljoen  2. € Onbekend
Status Ongewijzigd 
Kans van optreden Mogelijk
Bedrag in miljoen  3. € Onbekend
Status Ongewijzigd 
Bedrag in miljoen 4. € Onbekend.
Status Gewijzigd / Nieuw

 

Renterisico en liquiditeitsrisico

Terug naar navigatie - Renterisico en liquiditeitsrisico

 

TFIN 20

Renterisico en liquiditeitsrisico.

Informatie

  1. Openstaande posities in het geval van een stijgende markt (liquiditeitstekort). Indien op enig moment leningen moeten worden geherfinancierd en de marktrente is hoger dan de rekenrente dan ontstaan er tekorten. Openstaande posities in het geval van een dalende markt (liquiditeitsoverschot).
  2. De liquiditeitsprognose is sterk afhankelijk van het doorgaan van de geplande transacties. Temporiseren of uitstellen van projecten leidt tot onnodige renteoffers. De praktijk leert dat met name de onzekerheid bij enkele grote projecten op het terrein van de grondexploitatie de planning in hevige mate kan verstoren. De markt is echter niet volledig in de vingers te krijgen. 
Beheersmaatregelen Aan de hand van rentevisies van grootbanken wordt een inschatting van de markt gemaakt, waarbij zo nodig de risico’s van openstaande posities worden ingedekt of beperkt.
Kans van optreden Mogelijk
Bedrag in miljoen 1. € <0,5
Status Ongewijzigd 
Kans van optreden Mogelijk
Bedrag in miljoen  2. € <0,5
Status Ongewijzigd 

Aanslag BTW/OB: onjuist uitgevoerde structuur leidt tot extra BTW–heffing

Terug naar navigatie - Aanslag BTW/OB: onjuist uitgevoerde structuur leidt tot extra BTW–heffing

 

TFIN 21

Aanslag BTW/OB: onjuist uitgevoerde structuur leidt tot extra BTW –heffing.

Informatie

  1. Verkeerde labels in de financiële administratie kunnen bij een steekproef tijdens een periodieke controle leiden tot een naheffingsaanslag die velen malen groter is dan de feitelijke fout.
  2. Voor diverse werkvelden werkt de BTW kostprijsverhogend. Het is niet ongebruikelijk en  dus ook geoorloofd te zoeken naar mogelijkheden om de te betalen BTW tot een minimum te beperken. Het op deze wijze toepassen van de wet- en regelgeving is niet geheel zonder risico.
Beheersmaatregelen De fiscale wetgeving blijft in beweging (jurisprudentie). Door regelmatig een belastingadviseur in de arm te nemen wordt getracht de risico’s zoveel mogelijk te beperken. 
Kans van optreden Mogelijk
Bedrag in miljoen 1. € <0,5
Status  Ongewijzigd
Kans van optreden Mogelijk
Bedrag in miljoen  2. € <0,1
Status Ongewijzigd

Zijn we goed voorbereid op een calamiteit/pandemie

Terug naar navigatie - Zijn we goed voorbereid op een calamiteit/pandemie

 

TLTH 22

Zijn we goed voorbereid op een calamiteit/pandemie

Informatie

1. Rijksvergoeding bij inzet voor een epidemie/calamiteit is niet kostendekkend.

Beheersmaatregelen Zorgen voor adequate kostenregistratie zodat verhaal mogelijk is.
Kans van optreden Mogelijk
Bedrag in miljoen 1. € <0,1
Status Ongewijzigd 

Transitie AWBZ - Wmo 2015 Kunnen we zorgplicht beperken / afbakenen

Terug naar navigatie - Transitie AWBZ - Wmo 2015 Kunnen we zorgplicht beperken / afbakenen

 

TWYZ 24

Transitie AWBZ - Wmo 2015 Kunnen we zorgplicht beperken / afbakenen:

Informatie

  1. Kunnen we zorgplicht beperken / afbakenen: Het betreft een open einderegeling en daarmee bestaat het risico dat het aantal gehonoreerde aanvragen niet in overeenstemming is met het beschikbare budget. De hoogte van het financieel risico is gebaseerd op de Rijkskortingen die voor de uitvoering van deze regeling zijn doorgevoerd. 

Beheersmaatregelen
  • Periodieke uitgaven toetsen aan beleid en beschikbaar budget (conform P&C-cyclus).
  • Door middel van rapportagetool permanent monitoren en rapporteren aan management en bestuur.
Kans van optreden Waarschijnlijk
Bedrag in miljoen 1. € <0,5
Status Ongewijzigd 

Transitie jeugdzorg Kunnen we zorgplicht beperken / afbakenen

Terug naar navigatie - Transitie jeugdzorg Kunnen we zorgplicht beperken / afbakenen

 

TWYZ 25

Transitie jeugdzorg

Informatie

 

Kunnen we zorgplicht beperken / afbakenen:

1. Het betreft een open einderegeling en daarmee bestaat het risico dat het aantal gehonoreerde aanvragen niet in overeenstemming is met het beschikbare budget. De hoogte van het financieel risico is gebaseerd op de Rijkskortingen die voor de uitvoering van deze regeling zijn doorgevoerd.  

Beheersmaatregelen
  • Periodieke uitgaven toetsen aan beleid en beschikbaar budget (conform P&C-cyclus).
  • Door middel van rapportagetool permanent monitoren en rapporteren aan management en bestuur.
Kans van optreden Waarschijnlijk
Bedrag in miljoen 1. € < 1,0
Status Gewijzigd

 

Wmo-huishoudelijke hulp Kunnen we zorgplicht beperken / afbakenen: Er is geen zorgplicht meer, maar een compensatiebeginsel

Terug naar navigatie - Wmo-huishoudelijke hulp Kunnen we zorgplicht beperken / afbakenen: Er is geen zorgplicht meer, maar een compensatiebeginsel

 

 

TWYZ 26

Wmo-huishoudelijke hulp

Informatie

 

Kunnen we zorgplicht beperken / afbakenen:

1.Het betreft een open einderegeling en daarmee bestaat het risico dat het aantal gehonoreerde aanvragen niet in overeenstemming is met het beschikbare budget. De hoogte van het financieel risico is gebaseerd op de Rijkskortingen die voor de uitvoering van deze regeling zijn doorgevoerd. 

Juridische procedures (uitspraken Centrale Raad voor Beroep) kunnen leiden tot financiële consequenties dat kan individueel zijn maar kan ook collectief zijn en  leiden tot het geheel wijzigingen van beleid met waarschijnlijk negatieve financiële gevolgen (zelfs met terugwerkende kracht).

Het abonnementstarief WMO voor de eigen bijdrage kan een aanzuigende werking op het aantal aanvragen voor huishoudelijke hulp opleveren wat negatieve financiële gevolgen kan hebben.

Beheersmaatregel
  • Periodieke uitgaven toetsen aan beleid en beschikbaar budget (conform P&C-cyclus).
  • Door middel van rapportagetool permanent monitoren en rapporteren aan management en bestuur.
Kans van optreden Waarschijnlijk
Bedrag in miljoen 1. € <0,5
Status Ongewijzigd

 

Participatie Kunnen we zorgplicht beperken / afbakenen

Terug naar navigatie - Participatie Kunnen we zorgplicht beperken / afbakenen

 

TMAO 27 Participatie

Informatie

Kunnen we zorgplicht beperken / afbakenen:

Het betreft een open einderegeling en daarmee bestaat het risico dat het aantal gehonoreerde uitkeringsaanvragen niet in overeenstemming is met het beschikbare budget. Dit risico kan zich voordoen bij de bestaande WSW populatie. Zowel de WSW populatie als de bijbehorende rijksvergoedingen nemen in de komende jaren af aangezien er geen instroom meer in de WSW is. Op persoonsniveau stijgen de loonkosten jaarlijks als gevolg van cao-verhogingen, maar ook de WSW subsidie stijgt op dit moment met nagenoeg hetzelfde percentage. Dit geeft echter geen garanties voor de toekomst en blijft een risico. Stand WSW per 1 maart: 177,25 fte -> stand WSW per 1 augustus 2020: 173,21 fte. Met een oplopend uitkeringsbestand en een dalende Rijksbijdrage (BUIG-budget) neemt het financieel risico toe. Risico is sterk conjunctuurgevoelig.

Privacy wetgeving belemmert de gewenste efficiencyslag: Eén gezin één plan kan bij het niet verstrekken van de noodzakelijke informatie niet worden gerealiseerd. Risico meegenomen in bovenstaande.

Beheersmaatregelen Periodieke uitgaven toetsen aan beleid en beschikbaar budget (conform P&C-cyclus). 2.Door middel van rapportagetool permanent monitoren en rapporteren aan management en bestuur.
Kans van optreden Waarschijnlijk
Bedrag in miljoen 1. € <1,0
Status Ongewijzigd 

Data beveiliging

Terug naar navigatie - Data beveiliging

 

CSTR 28 Data beveiliging

Informatie

1. Beveiliging persoonsgegevens

Klantgegevens is één van de meest waardevolle bezittingen. Klantgegevens maken het mogelijk om beter invulling te geven aan de behoefte van de klant, geeft de mogelijkheid tot gerichte communicatie en kan gebruikt worden als een onderbouwing voor de begroting. Technologische ontwikkelingen zoals mobiel internet, social media, big data, proces mining en "the internet of things" geven de organisatie de mogelijkheid voor het verzamelen, verwerken en analyseren van meer en meer persoonlijke klant data. Als gevolg van deze trends stelt de maatschappij vragen bij de beveiliging van gegevens en hun privacy. Een gebrek aan privacy beveiligingsmaatregelen kan leiden tot imago schade, boetes en rechtszaken. Bewustwording op het gebied van privacy is essentieel om gelijke tred te houden met de huidige veranderende realiteit. Sinds de Algemene verordening gegevensbescherming (AVG) in mei 2018 door de Autoriteit Persoonsgegevens (AP) gehandhaafd wordt worden de normen rond de AVG steeds concreter en stelt de AP zich steeds nadrukkelijker op als toezichthouder met boetebevoegdheid.

2.Informatiebeveiliging

Ook als informatie geen persoonsgegevens zijn moet dit goed beschermd worden. Informatie is één van de voornaamste bedrijfsmiddelen van de gemeente Waalwijk. Het verlies van gegevens, uitval van ICT, of het door onbevoegden kennisnemen of manipuleren van bepaalde informatie kan ernstige gevolgen hebben voor de bedrijfsvoering maar ook leiden tot imagoschade. Hiervoor moet de organisatie voldoen aan de Baseline Informatiebeveiliging Overheid (de BIO).

Beheersmaatregelen
  • Functionaris gegevensgebruik (FG) aangesteld die onafhankelijk risico's bewaakt, adviseert en de organisatie privacybewust maakt.
  • Onafhankelijke Chief Information Security Officer (CISO)s is in 2016 aangesteld. Functionaris  bewaakt risico's, implementeert Baseline Informatiebeveiliging Overheid en investeert in bewustwording bij medewerkers.
  • Security & Privacy Officer aangesteld. Deze functionaris adviseert en ondersteund teams vanuit de tweede lijn op het gebied van de AVG en informatiebeveiliging.
Kans van optreden Onbekend
Bedrag in miljoen 1. € <0,1
Status Ongewijzigd 
Kans van optreden Onbekend
Bedrag in miljoen  2. € <0,1
Status Ongewijzigd 

Explosieven

Terug naar navigatie - Explosieven

 

TLTH 29

Explosieven

Informatie

De Burgemeester heeft vanuit zijn verantwoordelijkheid voor openbare orde/veiligheid verzocht na te gaan of een gemeente breed onderzoek naar mogelijke locaties van explosieven (historisch onderzoek) noodzakelijk is.

1.Het gemeentebreed onderzoek is inmiddels uitgevoerd en er is beleid geformuleerd hoe hiermee om te gaan om risico's te minimaliseren. Het beleid is 23 maart 2017  door de raad vastgesteld. Indien een explosief wordt aangetroffen en deze geruimd moet worden is het nog steeds mogelijk om een suppletie van 70% van de kosten bij het rijk aan te vragen.

Beheersmaatregelen Onderzoeksgegevens benutten bij planontwikkeling en verkoop van gronden om schade te beperken en claims te voorkomen.
Kans van optreden Onwaarschijnlijk
Bedrag in miljoen 1. € Onbekend
Status Ongewijzigd 

Vennootschapsbelasting (Vpb)

Terug naar navigatie - Vennootschapsbelasting (Vpb)

 

TFIN 30 Vennootschapsbelasting

Inleiding

1.Vennootschapsbelasting (Vpb)

Vanaf 1 januari 2016 is de gemeente Waalwijk vennootschapsplichtig. Dit betekent dat de gemeente Waalwijk  voor die activiteiten waarbij zij optreedt als ondernemer, vennootschapsplichtig is. Op basis van de inventarisatie is de gemeente belastingplichtig bij grondexploitatie en parkeren. De wet biedt veel onduidelijkheden en dus ook ruimte voor interpretatie. Eerst de komende jaren zal via jurisprudentie duidelijk worden welke activiteiten belastingplichtig zijn en op welke wijze de aangifte bepaald moet worden.

2.Nieuwe BBV voorschriften per 1 juli 2016

BBV: De commissie BBV heeft een aantal voorstellen uitgewerkt die leiden tot wijzigingen in het BBV en de uitwerking van deze wijzigingen. Onder andere vanwege de inwerkingtreding van de Wet modernisering Vpb-plicht overheidsondernemingen per 1 januari 2016. De wijzigingen gelden per 1 januari 2016 en zijn ook verwerkt in de rekening 2018.   De berekende effecten worden verwerkt in een structureel en reëel sluitende (meerjarenraming 2020-2023.

Beheersmaatregelen  Jurisprudentie zal met name de grenzen van de (on)mogelijkheden bepalen. Door ook regelmatig een belastingadviseur in de hand te nemen, wordt getracht de risico's zoveel mogelijk te beperken. De financiële effecten zijn inmiddels opgenomen in de meerjarenraming 2021-2024.  
Kans van optreden Onbekend
Bedrag in miljoen 1. € Onbekend
Status Ongewijzigd 
Kans van optreden Onbekend
Bedrag in miljoen  2. € Onbekend
Status Ongewijzigd 

Milieu-/bodemsanering

Terug naar navigatie - Milieu-/bodemsanering

 

TREW 31 Milieu-/bodemsanering

Informatie

1.Milieu-/bodemsanering: Bij projecten waar de gemeente initiatiefnemer is kan een onverwachte bodemverontreiniging tot onvoorziene kosten voor bodemsanering leiden. Ook bij de aan-en verkoop van gronden kan een onverwachte bodemverontreiniging tot extra kosten leiden als er gesaneerd moet worden.  Indien onverwachts een bodemsanering uitgevoerd moet worden zijn de kosten van te voren niet in te schatten, omdat deze afhankelijk zijn van de soort bodemverontreiniging,  de hoeveelheid verontreinigde bodem en de wettelijke eisen.

Beheersmaatregelen Het risico kan voorkomen. Meestal kan de mogelijke sanering betaald worden uit de grondexploitatie. Indien dit niet het geval is moet een voorziening worden getroffen ten laste van de Reserve grondexploitatie. 
Kans van optreden Onwaarschijnlijk
Bedrag in miljoen 1. € Onbekend
Status Ongewijzigd 

Voormalige stortplaats Gansoyensesteeg

Terug naar navigatie - Voormalige stortplaats Gansoyensesteeg

TORV 32 Voormalige stortplaats Gansoyensesteeg

Informatie

1. Voormalige stortplaats Gansoyensesteeg: Kan mogelijk verontreiniging van het grondwater tot gevolg hebben, waardoor voorzieningen dienen te worden getroffen. Het betreft al jaren een stationaire situatie. De verontreiniging loopt niet uit in de omgeving.

Beheersmaatregelen Het risico zal nauwelijks voorkomen. Echter gezien de kans op grote gevolgschades is deze toch benoemd.
Kans van optreden Onwaarschijnlijk
Bedrag in miljoen 1. € Onbekend
Status Ongewijzigd 

Wet Gedeeltelijk Arbeidsgeschikten (WGA)

Terug naar navigatie - Wet Gedeeltelijk Arbeidsgeschikten (WGA)

 

THRM 33 Wet Gedeeltelijke Arbeidsgeschikten (WGA)

Informatie

In 2010 koos de gemeente Waalwijk er voor om eigenrisicodrager te worden voor de Wet Gedeeltelijk Arbeidsgeschikten (WGA) en dit risico te verzekeren. Vanaf 2010 zijn er in totaal 9 werknemers geweest die in de WGA zijn ingestroomd. De begeleiding van de zieke werknemers is het afgelopen jaar succesvol geweest.  Vijf ex-medewerkers hebben inmiddels een IVA status (geen doorbelasting naar gemeente Waalwijk) en drie een <35% status, dus geen uitkering meer. Eén ex-medewerker is overleden. Vanaf 2013 is er niemand opnieuw ingestroomd in de WGA.  Na een uitvoerige analyse van de cijfers en dit afgezet te hebben tegen de verzekeringspremies is de keuze gemaakt om dit niet meer te verzekeren.  Het eigenrisicodrager schap in eigen beheer per 1-1-2018 brengt vanaf 1-1-2020 een eventueel risico aan WGA lasten. Medewerkers die ziek zijn geworden op of na 1-1-2018 vallen onder deze maatregel.

Beheersmaatregelen

Vanuit Robidus direct casemanagement inschakelen voor begeleiding ziektetraject en blijven volgen van een WGA traject. Blijven monitoren van zieke (ex)medewerkers en tijdig herbeoordelingen aanvragen bij UWV. Proberen om, daar waar mogelijk, de WGA status om te laten zetten in IVA (geen doorbelasting) of herbeoordeling naar minder dan <35% arbeidsongeschikt (geen uitkering meer). In het derde kwartaal van ieder jaar evalueert de gemeente Waalwijk of het eigen risico dragerschap een verstandige keuze blijft. De evaluatie houdt in dat afgewogen wordt om het risico onder te brengen bij het UWV, een particuliere verzekering of bij de gemeente zelf.

Kans van optreden Waarschijnlijk
Bedrag in miljoen 1. € <0,5
Status Ongewijzigd

Voorraad gronden

Terug naar navigatie - Voorraad gronden

TREW 34 Materiële vaste activa 

Informatie

1. Compensatiegrond

Dit betreft de gronden die in bezit zijn en ingezet kunnen worden als ruilobject bij toekomstige verwervingen.

2. Materiële vaste activa algemeen

De commissie BBV heeft besloten om de categorie NIEGG (niet in exploitatie genomen gronden) af te schaffen en deze op de balans onder de MVA (materiële vaste activa) als "strategische gronden" te verantwoorden. Gevolg hiervan is dat toerekening van rente en de uren welke aan deze complexen werden toegerekend ten laste komen van de reguliere begroting. 

3. Materiële vaste activa Haven Acht Oost

De risicokaart “ Materiële vaste activa Haven Acht Oost” is geënt op de in voorraad zijnde grond gelegen aan de noordzijde van de A59 ten oosten van de Gansoyensesteeg.  Voor dit gebied  liepen we een risico van afwaardering van de gronden van € 7,5 mio. indien (een gedeelte van) de gronden via een planologische maatregel niet omgezet zouden kunnen worden in bedrijfsgrond. Inmiddels is de eerste fase van de oostzijde in exploitatie genomen. Daarnaast zijn met de Provincie afspraken gemaakt inzake de inbreng van gronden met betrekking tot de realisatie van de Gebiedsontsluiting Oostelijke Langstraat (GOL). Hiermee is het risicoprofiel gedaald tot € 165.000,--.  Dit is het maximale risico uitgaande van het feit dat  er geen wijziging van de bestemming plaats kan vinden, er derhalve niets verkocht kan worden en waarbij nog geen civieltechnische werken zijn uitgevoerd voor de mogelijke vervolgfasen van Haven 8 oost.

Beheersmaatregelen

De hoeveelheid compensatiegronden afstemmen op het grondbeleid zodat strategische aankopen mogelijk gemaakt kunnen worden. Onnodige compensatiegronden dienen, indien mogelijk, verkocht te worden zodat risico wordt gematigd. Jaarlijkse toetsing aan actuele waarden landbouwgrond.

Ten oosten van de Gansoyensesteeg € 165.000,--. Onderzoek doen of het planologisch mogelijk is om de gronden de juiste bestemming te geven. 

Kans van optreden Mogelijk
Bedrag in miljoen 1,2,3 € <0,165
Status Gewijzigd

Weerstandsvermogen

Weerstandsvermogen

Terug naar navigatie - Weerstandsvermogen

In deze paragraaf wordt nader ingegaan op de weerstandscapaciteit afgezet tegen de risico’s die de gemeente loopt in zowel de exploitatie- als investeringssfeer. 
De gemeenteraad heeft 18 juni 2015 het kader voor deze paragraaf vastgesteld en heeft instructies gegeven voor de wijze waarop met risico’s en risicomanagement moet worden omgegaan. Voor 2019 stond de actualisatie van de" Nota Weerstandsvermogen en risicomanagement van de gemeente Waalwijk" ingepland. Er is een scan uitgevoerd naar de toepassing van het beleid en uitvoering en de conclusie is dat het bestaande beleid en uitvoering adequaat is en daarmee is een update niet noodzakelijk. De raad is door middel van een raadsinformatiebrief hierover geïnformeerd 39-19.  

Kengetallen gemeente Waalwijk
Op grond van onderstaande kengetallen en rekening houdende met het weerstandsvermogen op grond van de risicomatrix kan geconcludeerd worden dat de gemeente Waalwijk over een gezonde financiële positie beschikt. Weliswaar beschikt de gemeente over een relatief hoge schuldpositie maar deze is door het hoge investeringsniveau in de afgelopen jaren goed te verklaren. De risico’s in de grondexploitatie zijn door afboekingen in de afgelopen jaren beheersbaar geworden en door een stijgende verkoop van gronden neemt de boekwaarde in de grondexploitatie af. Tenslotte is sprake van een lage lastendruk voor onze burgers ten opzichte van het landelijk gemiddelde.

Bedragen x € 1.000

Tabel 1 - Netto schuldquote

  Bij begroting ultimo jaar Rekening 2019 Begroting 2020 Begroting 2021

A

Vaste schulden (cf. art.46 BBV) 138.015 120.283 103.874

B

Netto vlottende schuld (cf.  art. 48 BBV) 17.410 38.292 119.397

C

Overlopende passiva (cf. art. 49 BBV) 12.942 0 0

D

Financiële activa (cf. art. 36 lid d, e en f) 9.240 22.429 23.565

E

Uitzetting < 1 jaar (cf. art. 39 BBV) 8.876 0 0

F

Liquide middelen (cf. art. 40 BBV) 761 0 0

G

Overlopende activa (cf. art. 40a BBV) 4.310 0 0

H

Totale baten cf. art. 17 lid c BBV)  175.855 138.563 158.450
  Netto schuldquote ((A+B+C-D-E-F-G) / H ) x 100% 82.56% 98,26% 143,07%

Voor een toelichting op de cijfers wordt verwezen naar de tabel Netto schuldquote gecorrigeerd voor alle verstrekte leningen.


Tabel 2 - Netto schuldquote gecorrigeerd voor alle verstrekte leningen

  Bij begroting ultimo jaar Rekening 2019 Begroting 2020 Begroting 2021
A Vaste schulden (cf. art.46 BBV) 119.212 111.909 121.415
B Netto vlottende schuld (cf.  art. 48 BBV) 17.410 38.292 119.387
C Overlopende passiva (cf. art. 49 BBV) 12.942 0 0
D Financiële activa (cf. art. 36 lid d, e en f) 9.240 4.992 4.992
E Uitzetting < 1 jaar (cf. art. 39 BBV) 8.876 0 0
F Liquide middelen (cf. art. 40 BBV) 761 0 0
G Overlopende activa (cf. art. 40a BBV) 4.310 0 0
H Totale baten cf. art. 17 lid c BBV)  175.855 138.563 158.450
  Netto schuldquote ((A+B+C-D-E-F-G) / H ) x 100% 71,86% 104,80% 148,82%


Tabel 3 - Solvabiliteitsratio

    Rekening 2019 Begroting 2020 Begroting 2021
A Eigen vermogen (cf. art. 42 BBV) 95.593 80.374 83.554
B Balanstotaal 269.739 277.549 341.491
  Solvabiliteit (A/B) x 100% 35,44% 28,96% 24,47%

 

Tabel 4 - Kengetal grondexploitatie

  Bij begroting ultimo jaar Rekening 2019 Begroting 2020 Begroting 2021
A Niet in exploitatie genomen bouwgronden (cf. art. 38 lid a. punt 1 BBV) 0 0  
B Bouwgronden in exploitatie (cf. art. 38 lid b BBV) 9.877 1.211 25.234
C Totale baten cf. art. 17 lid c BBV (dus excl. mutaties reserves) 175.855 138.563 158.450
  Grondexploitatie (A+B) / C x 100% 5,62% 0,87% 15,93%

 

Tabel 5 - Structurele exploitatieruimte

  Bij begroting ultimo jaar Rekening 2019 Begroting 2020 Begroting 2021
A Totale structurele lasten 166.303 142.399 144.783
B Totale structurele baten 175.567 143.092 160.44
C Totale structurele toevoegingen aan de reserves 0 250 255
D Totale structurele onttrekkingen aan de reserves 1.066 2.529 1.887
E Totale baten 211.380 149.537 161.389
  Structurele exploitatieruimte (B-A) + (D-C) / (E) x 100% 4,89% 1,99% 10,72%


Tabel 6 - Belastingcapaciteit: woonlasten meerpersoonshuishouden

  Bij begroting ultimo jaar  (bedragen in € 1 / afgerond) Rekening 2019 Begroting 2020 Begroting 2021
A OZB-lasten voor gezin bij gemiddelde WOZ-waarde 270 277  
B Rioolheffing voor gezin bij gemiddelde WOZ-waarde 144 147  
C Afvalstoffenheffing voor een gezin 191 193  
D Eventuele heffingskorting  0 0  
E Totale woonlasten voor gezin bij gemiddelde WOZ-waarde (A+B+C+D) 605 618  
F Woonlasten landelijke gemiddelde voor gezin in t-1 (bron: COELO) 740 776  
  Woonlasten t.o.v. landelijke gemiddelde jaar er voor (E/F) x 100% 81,76% 79,64% nog te bepalen

N.B.: Verordeningen Onroerende Zaak Belastingen komen pas later dan 12 november 2020 in de raad aan de orde, vandaar zijn cijfers kolom 2021 niet ingevuld.

Weerstandsvermogen
Het weerstandsvermogen van een gemeente kan worden omschreven als de mate waarin een gemeente in staat is financiële tegenvallers (risico’s) op te vangen teneinde haar taken te kunnen voortzetten. Het weerstandsvermogen geeft de mate van robuustheid van de financiële huishouding weer. Dit is van belang als zich een financiële tegenvaller voordoet. Door aandacht te hebben voor het weerstandsvermogen kan worden voorkomen dat elke financiële tegenvaller dwingt tot bezuinigen. Voor het beoordelen van de robuustheid van de begroting is inzicht nodig in de omvang en in de achtergronden van de risico’s en de aanwezige weerstandscapaciteit.

Weerstandscapaciteit
De weerstandscapaciteit bestaat uit de middelen en mogelijkheden waarover de gemeente beschikt om niet begrote kosten die onverwachts en substantieel zijn te kunnen dekken. Het gaat om die elementen waarmee tegenvallers eventueel bekostigd kunnen worden zoals de algemene reserve, maar ook de onbenutte belastingcapaciteit. Onderscheid kan worden gemaakt in incidentele (ten behoeve van opvang eenmalige tegenvallers) en structurele (ten behoeve van structurele tegenvallers) weerstandscapaciteit.

Op grond van de nu bekende gegevens kan het volgende overzicht worden gegeven:

bedragen per januari 2021 (x € 1.000)

Weerstandscapaciteit Incidenteel Structureel
     
Reservecapaciteit    
Algemene reserve 10.281.517  
AR grondexploitatie 5.000.000  
Totaal reserve capaciteit 15.281.517  
     
Onbenutte belastingcapaciteit    
Onroerende zaakbelastingen (100% verhoging)   12.450.000
Onvoorzien         100.000
Totaal weerstandscapaciteit 15.281.517 12.550.000


Per  januari 2021 bedraagt de totale weerstandscapaciteit  € 27.831.517   (= € 15.281.517 + € 12.550.000).

De norm voor de onbenutte belastingcapaciteit is gebaseerd op de norm die het Rijk stelt voor gemeenten die in aanmerking willen komen voor een bijdrage op grond van artikel 12 Financiële Verhoudingswet. 

De bepaling van de ratio is gebaseerd op een theoretisch model waarbij er vanuit wordt gegaan dat alle risico’s gelijktijdig manifest worden en dat is niet zo. De 100% OZB verhoging past overigens in dit zelfde theoretische kader.

De Algemene Reserve en de Algemene Reserve Grondexploitatie dienen feitelijk een geblokkeerd gedeelte te bevatten om het totaal van de risico’s in de categorie “waarschijnlijk 1 maal per 5 jaar” te kunnen opvangen, thans €  5,4 miljoen. Indien een risico manifest wordt en er moet worden afgerekend dan moet de Algemene Reserve of Algemene Reserve Grondexploitatie onmiddellijk worden aangewend en daarmee kan de ratio onder druk komen te staan, immers de OZB verhoging en het beschikbaar komen van de hogere opbrengst zal altijd enige tijd duren.  Hierbij moet wel worden aangetekend dat het uitzonderlijk zou zijn als alle risico's in categorie  A op hetzelfde moment manifest worden.

Stille reserves

In het Gemeenschappelijk Financieel Toezichtkader 2020 van de provincies is m.b.t. stille reserves in relatie tot het weerstandsvermogen  het navolgende opgenomen:

1.       Stille reserves nemen wij alleen mee als de actuele marktwaarde reëel is onderbouwd.

2.       Daarnaast geldt als uitgangspunt dat de stille reserve geen gebruiksnut heeft voor de gemeenten en dat deze op korte termijn beschikbaar kan komen.

Gelet op het bovenstaande maken de stille reserves met ingang van 2020  geen onderdeel meer uit van het weerstandsvermogen. 

Bovenstaande berekening van de weerstandscapaciteit is uiteraard een momentopname. De genoemde bedragen kunnen van jaar tot jaar fluctueren. Voor de afdekking van risico’s heeft de gemeenteraad normen vastgelegd voor de noodzakelijke omvang van de Algemene Reserve.

De bekende risico’s die betrekking hebben op de bouwgrondexploitatie zijn ook meegenomen bij de weerstandscapaciteit. De Algemene Reserve Grondexploitatie van € 5 miljoen  maakt onderdeel uit van de weerstandscapaciteit. Tevens vindt jaarlijks door middel van de nota grondexploitatie herijking plaats van de bouwgrondexploitatie en worden verliezen genomen en voorzieningen getroffen indien redelijkerwijs mag worden aangenomen dat t.z.t. een verlies manifest zal worden.

Risico’s
In het BBV wordt een toelichting gegeven op de risico’s die relevant zijn voor het weerstandsvermogen.

De risico’s relevant voor het weerstandsvermogen zijn die risico’s die niet anderszins zijn ondervangen. Reguliere risico’s – risico’s die zich regelmatig voordoen en die veelal vrij goed meetbaar zijn – maken geen deel uit van de risico’s in de paragraaf weerstandsvermogen. Hiervoor kunnen immers verzekeringen worden afgesloten of voorzieningen worden gevormd. Voorbeelden van risico’s die wel tot de paragraaf weerstandsvermogen horen zijn ondernemersrisico’s (of bedrijfsrisico’s) en hangen vooral samen met grondexploitatie, gebiedsuitbreiding, publiek – private samenwerking (PPS), sociale structuur (bij neergaande conjunctuur) en open einderegelingen.

Risicomatrix begroting 2021
Bij zowel begroting als bij de jaarrekening wordt een risicomatrix opgesteld. De risicomatrix is een instrument dat systematisch inzicht geeft in de categorisering van aanwezige risico’s.

Teneinde het risicomanagement te borgen wordt sinds 2013 bij het opstellen van het interne controleplan per te controleren proces een risicoanalyse gemaakt en deze analyse wordt gehanteerd bij de uitvoering van de interne controle.

Zoveel als mogelijk zijn de risico’s in beeld gebracht en is inzichtelijk gemaakt in welke mate deze risico’s beheerst worden. Nadere acties blijven nodig om tot verdere risicobeheersing te komen. Aan de hand van de Begroting en –rekening zijn per Beleidsveld de meest essentiële risicoterreinen aangegeven en geplaatst in de risicomatrix. Onderstaand is een opsomming opgenomen van de geïdentificeerde risico’s welke van belang zijn voor het weerstandsvermogen.

Toename risico’s

Ten opzicht van de laatste rapportage (jaarrekening 2019) zijn er twee risico's toegevoegd.

Kaart 19 Gemeentefonds: 

Nieuwe verdeelmaatstaven/herverdeling Gemeentefonds kan tot een structurele mutatie leiden. Waarschijnlijk vindt in 2021 hierover besluitvorming plaats. Vooralsnog is hiervoor geen bedrag opgenomen.

Kaart 34 Materiële vaste activa Haven Acht:

Risico is voor 100.000 euro ingeboekt. Voor nadere toelichting zie kaart 34.

Afname risico’s
Geen.

Beoordeling beschikbare weerstandsvermogen
Met onderstaande ratio kan een norm gesteld worden voor een aanvaardbare relatie tussen de beschikbare weerstandscapaciteit en de risico’s.

                         Beschikbare weerstandscapaciteit

Ratio =           ---- -------------------------------------

                          Benodigde weerstandscapaciteit

Een ratio voor het weerstandsvermogen van 1.0 tot 1.4 wordt voldoende geacht. Een ratio van 0.8 tot 1.0 wordt als matig bestempeld, terwijl een ratio boven 1.4 aangemerkt wordt als ruim voldoende.

Het benodigde weerstandsvermogen kan als volgt berekend worden:

Risicoklasse

Kans op schade

Aantal Geïnventariseerde schades

Maximale omvang max. totale schade

Percentage meegenomen

waarschijnlijk

1 X per  5 jaar

Schades 11

€ 6,8 miljoen

80% € 5,4 miljoen

mogelijk

1 X per 10 jaar

Schades 17

€ 8,5 miljoen

60% € 5,1 miljoen

onwaarschijnlijk

1 X per 15 jaar

Schades 16

€ 6,4 miljoen

40% € 2,6 miljoen

onbekend

1 X per 10 jaar

Schades 13

€ 5,3 miljoen

20 % € 1,1 miljoen

 

 

 

 

€ 27,0  miljoen

€ 14,2 miljoen

 

                                € 27.831.000

Ratio                         ---------------         = 1,97

                                € 14.160.000

Voor de gemeente Waalwijk bedraagt de ratio voor het weerstandsvermogen derhalve  1,97 en is daarmee te kwalificeren als ruim voldoende.

Met betrekking tot de ratio van 1, 97 moet wel de kanttekening worden geplaatst dat rekening is gehouden met 100% verhoging van de OZB (€ 12.450.000), wordt die buiten beschouwing gelaten dan zakt de ratio naar 1,1 en is dan dus ook nog voldoende . Ook hier moet worden aangetekend dat niet alle risico's op hetzelfde moment manifest zullen worden.