Inleiding

Leeswijzer

Terug naar navigatie - Leeswijzer

Algemeen
Voor u ligt de Programmabegroting 2021 van de gemeente Waalwijk. 
Anders dan in voorgaande jaren is deze begroting niet vooraf gegaan door een Kadernota. Daarover is uw raad reeds geïnformeerd via raadsinformatiebrief 22-20 d.d. 24 maart 2020.  

In de begroting 2021 zijn de effecten van raadsbesluiten tot en met 9 juli 2020 en de effecten van Meicirculaire 2020 van het gemeentefonds verwerkt.  Daarnaast is de begroting in technische zin samengesteld, mede gebaseerd op de door uw raad op 14 april 2020 vastgestelde Nota van Uitgangspunten voor de samenstelling van de begroting 2021.

Op 9 juli 2020 is het uitgebreide Voorjaarsbericht 2020 vastgesteld, met daarin een algemene beschouwing over de bij dat bericht ontstane tekorten op de meerjarenbegroting 2021 - 2024.
De nu voorliggende Programmabegroting 2021 is beleidsarm en is structureel niet sluitend. Wel is de financiële uitgangspositie minder negatief geworden door de effecten van de Meicirculaire 2020 en de samenstelling van deze (technische) Programmabegroting. Dit wordt in de inleiding van deze begroting verder toegelicht.

Aangezien deze technische begroting nog niet sluitend is, komen wij nog met een aanvullend pakket aan maatregelen om de begroting structureel sluitend te krijgen. Deze actualisatie zal gelijktijdig met de voorliggende begroting worden behandeld in de raad van 12 november.

In deze Programmabegroting schetsen we de voortgang van de plannen voor het begrotingsjaar 2021, verder aangevuld met de reeds lopende plannen en projecten. De opbouw van de begroting 2021 komt overeen met die van de begroting 2020. We hebben in het kader van instrumentontwikkeling in de begroting 2021 de volgende ontwikkelingen doorgevoerd:

Op indicatorengebied is mede in samenwerking met CBS gezocht naar verbeterde indicatoren die iets zeggen over de opgenomen doelstellingen in de begroting. Het resultaat hiervan is dat we op een groot gedeelte van onze doelstellingen voortaan (betere) indicatoren tot onze beschikking hebben. Dit traject wordt in 2021 verder gecontinueerd in het streven naar een 100% dekking van indicatoren op onze doelstellingen.

We willen als organisatie scherper en effectiever kunnen sturen op onze ambities, doelstellingen en uitvoeringsmaatregelen. Hiertoe is dit jaar de paragraaf bedrijfsvoering op eenzelfde manier opgezet en zijn hier ook thematische doelenbomen aan toegevoegd welke deze systematiek schematisch weergeven.

Als laatste hebben we in het voorjaar van 2020 de Q&A functionaliteit geïntroduceerd bij raadsleden. Raadsleden kunnen voortaan vragen stellen en aantekeningen maken in de Waalwijkse begrotingsapp. Op dit gebied zijn goede eerste stappen gezet, waarbij we in 2021 deze functionaliteit steeds verder willen optimaliseren om in ieders gebruiksgemak te kunnen voorzien en als organisatie effectiever en efficiënter te kunnen acteren. In de begroting 2021 zijn de eerste doorontwikkelingen van deze functionaliteit tot onze beschikking gekomen. Hierover bent u al in een eerder stadium geïnformeerd.

Leeswijzer

De begroting 2021 begint met het hoofdstuk Inleiding, waarin de bestuurlijke en financiële hoofdlijnen worden beschreven.  Daarna volgt de beleidsmatige toelichting op het programmamanagement en de 8 beleidsvelden. Daarin wordt het volgende toegelicht:

Beleidsbegroting

  • Ambitie/strategische doelen;
  • Wat willen we bereiken?
  • Effectindicatoren;
  • Wat gaan we daar voor doen?
  • Wat mag het kosten?

Dit wordt aangevuld in de 8 beleidsvelden met een toelichting op:

  • De belangrijkste wet- en regelgeving;
  • Verbonden partijen.

Paragrafen

Het tweede gedeelte van de begroting bestaat uit een toelichting op de 7 paragrafen. Deze paragrafen geven inzicht in de financiële positie van de gemeente, beheersmatige aspecten en risico's. Wij hanteren de door de BBV voorgeschreven paragrafen.

Financiële begroting

De begroting 2021 wordt afgesloten met de Financiële begroting waarin u het volgende terugvindt:

  • Kerngegevens;
  • Begrotingen 2021-2024 op hoofdlijnen;
  • Autorisatie door de raad van de begroting 2021;
  • Overzicht van lasten en baten;
  • Bezittingen en vermogen;
  • EMU gegevens;
  • Overige informatie.

Financiƫle hoofdlijn

Terug naar navigatie - Financiƫle hoofdlijn

De begroting 2021 is, net zoals die van 2020 en 2019 (toen voor het eerst), volledig in digitale vorm. Het is de derde begroting die wij als college in deze bestuursperiode aanbieden aan de gemeenteraad van Waalwijk.

Gelet op de digitale vorm van de begroting, via de begrotingsapp, willen wij u enkele punten ter verduidelijking toelichten. Ook in deze begroting 2021 is zoveel mogelijk rekening gehouden met de aanbevelingen vanuit het rapport  van de Rekenkamercommissie "Inzichtelijkheid van de Programmabegroting". Hieruit is onder andere naar voren gekomen dat we de acties voortkomend uit het coalitieakkoord beter moeten verbinden in de reguliere begrotingen. Om voor u, als raad, een goed overzicht te geven waar welke "maatregel" (Wat gaan we er voor doen?) die we als gemeente nemen ontstaan is, rubriceren we deze zaken voortaan als volgt: C18 |,  B20 | B21 ;  C18 staat voor Coalitieakkoord 2018, B20 staat voor Begroting 2020, B21 voor de begroting 2021. 

In deze inleiding brengen wij specifiek de volgende vier onderwerpen onder uw aandacht:

1. Wijzigingen in financieel beeld na Voorjaarsbericht 2020 en Meicirculaire 2020
In deze Programmabegroting 2021 zijn de effecten van de raadsbesluiten tot en met 9 juli 2020 en van de Meicirculaire 2020 verwerkt. Daarnaast is de begroting in technische zin samengesteld, mede gebaseerd op de door uw raad op 14 april 2020 vastgestelde Nota van Uitgangspunten voor de samenstelling van de begroting 2021. 
De begroting wijkt in positieve zin af van het financieel beeld dat bij de Voorjaarsbericht 2020 c.q. Meicirculaire 2020 aan uw raad is gepresenteerd.  Daarmee is de begroting nog niet sluitend.  Zie onderstaande tabel:

bedragen x € 1.000 / V = voordeel / N = nadeel 2021 2022 2023 2024
Doorwerking Voorjaarsbericht 2020 naar de jaren 2021 - 2024 N  4.215
N   4.235 N    4.306 N   4.075
Effecten Meicirculaire 2020 uit raadsinformatiebrief 50-20 V      219 V       688 V        285 V       591

Na Meicirculaire 2020

N  3.996 N   3.547 N   4.021 N   3.484
         
Technische aanpassingen bij samenstelling begroting 2021: V   1.076 V   2.138 V   1.173  V   1.089
a. Onontkoombaarheden N       152 N       152 N        152 N       246
b. Rente (product 912) V        670 V       670 V        670 V       670
c.  Effect vertraging  investering GOL / Insteekhavan met 1 jaar 0 V       990 N           44 N          44
d. Effect van (technische) doorberekeningen aan afvalstoffenheffing en rioolrechten V        192 V       192 V        192 V       192
e. Corrigeren van meerjarige index budget Veiligheidsregio 0 V          69 V        140 V       213
f,  Technische aanpassingen V        366 V       369 V       367 V       304
         
Financieel beeld 2021 - 2024 voorafgaand aan Actualisering begroting 2021 N    2.920 N     1.409 N     2.848 N   2.395

Bij de samenstelling van de begroting 2021 zijn de volgende mutaties nog van belang:

Ad.a. Onontkoombaarheden
De onontkoombaarheden worden voornamelijk gevormd door extra bijdragen aan onze samenwerkingspartners bij het RIEC en de OMWB en door het toevoegen van de jaarschijf 2024 voor de lasten van investeringen in het IUP. Over de jaren 2021 - 2023 is het effect € 152.000 nadelig per jaar en voor het jaar 2024 € 246.000 nadelig.

Ad.b. Rente (product 912)
Met actuele gegevens omtrent bijvoorbeeld investeringen, reserves, uitstaande geldleningen is de raming op het product 912 rente bijgesteld, met een structureel voordeel van € 670.000.

Ad.c. Effect vertraging investering GOL / Insteekhaven met 1 jaar

Op basis van actuele gegevens blijkt dat de investeringen GOL en insteekhaven een jaar later worden verwacht dan tot nu toe in de meerjaren begroting was opgenomen. De kapitaallasten schuiven daarmee op van 2022 naar 2023, hetgeen in 2022 tot een incidenteel voordeel van in totaal € 990.000 leidt: GOL € 520.000 en Insteekhaven € 470.000. De nadelen in de jaren daarna zijn een gevolg van het raadsbesluit op 14 april 2020 inzake GOL.

Ad.d. Effect van (technische) doorberekeningen aan afvalstoffenheffing en rioolrechten
De (technische) herberekeningen op grond van de Nota van Uitgangspunten 2021 leiden nog tot gewijzigde doorbelasting aan afvalstoffenheffing en rioolrechten; per saldo is dit structureel € 192.000 voordelig.

Ad. e Corrigeren indexering bijdrage Veiligheidsregio
Zoals is opgenomen in de Nota van Uitgangspunten voor de begroting 2021 zijn de jaren na 2021 in lonen en prijzen van 2021; deze ramingen worden niet geïndexeerd. Bij een extra check op de meerjarenramingen is gebleken dat in het verleden de bijdrage aan de Veiligheidsregio voor de jaren 2022 - 2024 ten onrechte is geïndexeerd

Ad.f Technische aanpassingen
Alle effecten van Voorjaarsbericht 2020 en Meicirculaire 2020 zijn conform verwerkt in de begrotingsadministratie 2021. Maar bij het samenstellen van de begroting 2021 worden ook technische aanpassingen verwerkt, bijvoorbeeld op grond van de Nota van Uitgangspunten 2021. Dit geeft altijd verschillen, die ook per jaar anders kunnen zijn.

Na verwerking van de hierboven beschreven wijzigingen is de primaire begroting dus niet sluitend. Op 14 en 15 september a.s. worden tijdens de heidagen ombuigingen en ambities opties besproken om uiteindelijk te komen tot een reële en structureel sluitende begroting.


2. Begrotingspositie met structurele baten en lasten
In de financiële begroting is een overzicht vermeld dat inzicht geeft in alle incidentele baten en lasten en een opstelling gemaakt die leidt tot de begrotingspositie op structurele baten en lasten. Onderstaand overzicht is opgesteld volgens de door de commissie BBV vastgestelde notitie van structurele baten en lasten.

De begrotingspositie op structurele baten en lasten eindigt met de volgende resultaten:

  bedragen x € 1.000 / V = voordeel / N = nadeel 2021 2022 2023 2024
         
Saldo van baten en lasten N 5.603 N 3.664 N 5.176 N 4.542
Toevoegingen en onttrekkingen aan reserves V 2.683 V 2.255 V 2.327 V 2.147
Begrotingssaldo na bestemming N   2.920 N    1.409 N  2.848 N   2.395
Waarvan incidentele baten en lasten (saldo) N 581 0 0 0
Structureel begrotingssaldo N 2.339 N 1.409 N 2.848 N 2.395


3. Verloop van de beleidsreserve 2020-2024
Zoals in het coalitieprogramma is aangegeven is per 1 januari 2019 ten laste van reeds behaalde winsten met de grondexploitatie (deze zijn toegevoegd aan de Algemene Reserve) een beleidsreserve ter grootte van € 6.500.000 wordt gevormd. Deze reserve biedt dekking aan nieuw beleid met een incidenteel karakter.

Op basis van de voorliggende begroting kan het volgende beeld worden gegeven (bedragen x € 1.000):

Vorming beleidsreserve vanuit aan de Algemene Reserve toegevoegde winsten behaald uit de grondexploitatie 6.500
Onttrekking in 2019 (bij de jaarrekening 2019) -/- 2.530
Onttrekking in 2020 (bij de begroting 2019) -/-1.530
Onttrekking in 2020 (bij de begroting 2020) -/-          5
Onttrekking in 2021 (bij de begroting 2020) -/-   105
Resteert per 31-12-2021 (prognose) 2.330

Voor de jaren 2021 en 2022 is afgerond dus nog een bedrag van € 2,3 miljoen beschikbaar, waaraan op dit moment geen nadere bestemming is gegeven.
De onttrekkingen aan de reserve in 2020 en 2021 zijn in de financiële begroting toegelicht.

4. Behandelingsprocedure begroting 2021 inclusief verantwoordingsmomenten

Waalwijks podium Input begroting / vragenronde 29 oktober 2020
Forum (inwoners kunnen deze avond reageren op de begroting) 5 november 2020
Debat en besluit begroting (B) 12 november 2020


Vaststelling van de begroting is voorzien op donderdag 12 november 2020.



Waalwijk, 29 september 2020,

het college van Waalwijk