2. Samenvatting beleid en financiën

In dit najaarsbericht 2022 zijn op basis van de begroting 2022 de maatregelen (activiteiten) wederom uitgevraagd. Van deze maatregelen is bij de programma's en beleidsvelden de huidige stand van zaken aangegeven, waarbij met de kleur is bepaald in welke mate de maatregel op schema ligt. Hieronder volgt het overzicht van beleidsmatige activiteiten in het jaar 2022:

1 (GROEN) Wat ligt op schema en gaan we dus naar verwachting in 2022 realiseren;

• 31 maatregelen

2) (ORANJE) Welke meerjarige maatregelen bevinden zich op het kritieke pad om afgerond te worden  in 2022?

• 6 maatregelen

3)  (ROOD) Wat we naar verwachting niet gaan realiseren in 2022;

•  0 maatregelen

In onderstaand overzicht staat weergegeven, de verdeling van al dan niet gerealiseerde maatregelen gerubriceerd naar Programma/Beleidsveld. 

Programma/Beleidsveld	Indicatoren (TIJD)
Programma's:	G	O	R
Binnenstad	1	0	0
Duurzaamheid	1	3	0
Beleidsvelden:
0. Bestuur en ondersteuning	3	0	0
1. Veiligheid	3	0	0
2. Verkeer, vervoer en waterstaat	3	0	0
3. Economie	1	0	0
4. Onderwijs	1	0	0
5. Sport, cultuur en recreatie	7	1	0
6. Sociaal domein	9	1	0
7. Volksgezondheid en milieu	0	0	0
8. Volkshuisvesting, ruimtelijke ordening en stedelijke vernieuwing	2	1	0
TOTAAL     (37)	31	6	0

 

De begroting 2022 is door de gemeenteraad vastgesteld op 11 november 2021. Op 7 juli 2022 is het Voorjaarsbericht 2022 door de raad vastgesteld.
Daarna is in raadsinformatiebrief 47-22 gerapporteerd over de uitkomsten van de Meicirculaire 2022 van het gemeentefonds en in raadsinformatiebrief 080-22 is gerapporteerd over de Septembercirculaire 2022. De uitkomsten daarvan worden voor 2022 en verder verwerkt in het financieel meerjaren beeld in dit Najaarsbericht 2022.

Zie ook:

Begroting 2022: https://waalwijk.notubiz.nl/document/10607525/1/RV+Programmabegroting+2022 en https://waalwijk.begrotingsapp.nl/begroting-2022
Voorjaarsbericht 2022: https://waalwijk.notubiz.nl/document/11542835/2/RV+Voorjaarsbericht+2022 en https://waalwijk.begrotingsapp.nl/voorjaarsbericht-2022-
Meicirculaire 2022: https://waalwijk.notubiz.nl/dossiers/57294 => financiële effecten 2022 zitten ook in dit Najaarsbericht 2022, voor 2023 en verder zijn deze al verwerkt in de begroting 2023.
Septembercirculaire 2022: https://waalwijk.notubiz.nl/document/11951538/1/   > financiële effecten daarvan zijn in dit Najaarsbericht 2022 verwerkt.

Volgend op deze stukken wordt nu het Najaarsbericht 2022 gepresenteerd met de financiële effecten voor de jaren 2022 - 2026.

 Onderaan de tabel zijn de wijzigingen van dit Najaarsbericht toegevoegd. 

Bedragen x € 1.000	N = Nadeel V = Voordeel	2022	2023	2024	2025	2026
Voorjaarsbericht 2022		V            742	N         120	V           331	V         870	V          606
Coalitieakkoord 2022 - 2026		0	N     1.285	N       1.910	N     1.975	N      1.810
Meicirculaire 2022 (2022 wordt verwerkt in dit Najaarsbericht)		p.m.	V     4.481	V       6.913	V     9.582	V      3.968
Financieel beeld bij kaderstellend debat 14 juli 2022		V           742	V     3.076	V       5.334	V     8.477	V     2.764
Technische bijstellingen begroting 2023		n.v.t.	N         595	N           198	V         259	V         162
Actualisering begroting 2023 (incl. incidentele baten en lasten)		n.v.t.	N     2.014	N       2.110	N     1.996	N     1.883
Begrotingspositie na Voorjaarsbericht 2022 / Actualisering begroting 2023		V          742	V         467	V       3.026	V     6.740	V     1.043
Wijzigingen Najaarsbericht 2022		V      4.095	V     2.182	V       1.835	V     1.019	V         442
Totaal na Najaarsbericht 2022		V      4.837	V     2.649	V       4.861	V    7.759	V     1.485

Toelichting op vermelding incidentele baten en lasten:
Vanuit de Provincie is op 4 augustus 2021 de (nadere) handreiking “Verduidelijking structurele en incidentele baten en lasten” verschenen, omdat de Provincie van mening was dat de BBV-voorschriften op dit punt niet voldoende waren om tot een goede toetsing van gemeentebegrotingen te komen. De financiële effecten hiervan zijn meegenomen in bovenstaande tabel op de regel "Begrotingspositie na Voorjaarsbericht 2022 / Actualisering begroting 2023". 

Wijzigingen Najaarsbericht 2022:
De wijzigingen van het Najaarsbericht 2022 worden in de volgende tabel gespecificeerd.
Verdere inhoudelijke toelichtingen zijn opgenomen bij de desbetreffende beleidsvelden (zie hoofdstuk 3).

 

Bedragen x  € 1.000	N = nadeel V = voordeel	I = incidenteel S = structureel	2022	2023	2024	2025	2026
Beleidsveld 0: Bestuur en ondersteuning / Bestuur
NJB22/0.01 Bijstellen voorziening weth. pensioenen APPA		I	V        400
Beleidsveld 0: Bestuur en ondersteuning / Burgerzaken
NJB22/0.02 Leges reisdocumenten		I	V          50
Beleidsveld 0: Bestuur en ondersteuning / Financiën
NJB22/0.03 Meicirculaire 2022 algemene uitkering		I	V   5.283
NJB22/0.03 Meicirculaire 2022 oormerkingen / stelposten		I	N   3.206
NJB22/0.04 Septembercirculaire 2022 algemene uitkering		S	V   3.898	V    3.449	V    3.072	V   2.159	V   1.588
NJB22/0.04 Onderuitputting kap. lasten lopende kredieten		S	N   2.266	N    1.163	N    1.133	N   1.037	N   1.043
NJB22/0.05 Vrijval stelposten / oormerkingen		S	V       265	V              7	V              7	V             8	V             8
NJB22/0.06 Benutten oormerkingen voor gemeentelijke taken		I	0
NJB22/0.07 Herberekening kapitaallasten		I	V          33
NJB22/0.08 Onttrekking reserve personeelsfeest		I	0
NJB22/0.09 Onttrekking egalisatiereserve ICT-beleid		I	0
NJB22/0.10  Belastingopbrengst OZB eigenaren woningen		I	V          75
NJB22/0.11  Voorlopige inschatting Coronagelden		I	0
Beleidsveld 1: Veiligheid
NJB22/1.01 Bijdrage Veiligheidsregio		I	V           77
Beleidsveld 2: Verkeer, vervoer en waterstaat / Stedelijke  omgeving
NJB22/2.01 Kabels en leidingen		I	V           90
NJB22/2.02 Installatie verantwoordelijkheid		I	N           75
NJB22/2.03 Kleine reconstructies wegen		I	0
NJB22/2.04 Verkeersregelinstallaties		S	V           20	V        20	V          20	V          20	V        20
NJB22/2.05 Ombouw N261		S	V           10	V        16	V          16	V          16	V        16
NJB22/2.06 Baggerplan		I	0
Beleidsveld 3: Economie
NJB22/3.01 Verblijfsbelasting arbeidsmigranten		I	N            81
Beleidsveld 4: Onderwijs
NJB22/4.01 Crèches en peuterzalen		I	V        264
Beleidsveld 5: Sport, Cultuur & recreatie, groen, cultuurpresentatie
NJB22/5.01 Onderhoud plantsoenen		I	V           65
NJB22/5.02 Parkmanagement, OOR Bedr. terrein  Haven		S	N           50	N          50	N         50	N         50	N         50
NJB22/5.03 Verwerking gemeentelijk groenafval		S	V        100	V       100	V      100	V      100	V      100
NJB22/5.04 Actualiseren huuropbrengsten en -lasten		S	N           34	N          42	N         42	N         42	N         42
NJB22/5.05 Toevoeging/storting in res. Schoenenkwartier		I	N           93
NJB22/5.06 Sepc. uitkering IJsbanen en Zwembaden 2021		I	0
NJB22/5.07 Exploitatie zwembaden		S	N           25	N          25	N        25	N         25	N          25
NJB22/5.08 Vervanging sporttoestellen		I	V           20
NJB22/5.09 Exploitatie horeca sporthallen en -zalen		I	0
NJB22/5.10 Exploitatie sporthallen en zalen		I	0
Beleidsveld 6: Sociaal domein / Integrale aanpak sociaal domein
NJB22/6.01 Exploitatiebijdrage Baanbrekers		I	N        715
NJB22/6.02 Budgetten jeugdzorg regio Hart vB en PGB		I	0
NJB22/6.03 Bijstellen budgetten WMO ZIN en WMO PGB		I	0
NJB22/6.04  Ondersteuning vrijwilligers		I	V        100
NJB22/6.05 Kwijtschelding		S	N           90	N           90	N           90	N          90	N           90
NJB22/6.06 Wijzigen doelstelling reserve corona		I	p.m.
Beleidsveld 7: Volksgezondheid en Milieu
NJB22/7.01 Vuilophaal en -afvoer		I	0
NJB22/7.02 Oud papier inzamelaars		I	0
NJB22/7.03 Grondstoffenbeleid éénmalige kosten		I	0	0
NJB22/7.04 Opbrengsten afvalstoffenheffing		I	0
NJB22/7.05 Communicatie extern riolering en waterzuiv.		S	0	0	0	0	0
Beleidsveld 8: Volkshuisvesting, ruimtelijke ordening, stedelijke vernieuwing: Ruimtelijke ordening
NJB22/8.01 KLIC-meldingen		S	N           40	N            40	N            40	N          40	N            40
NJB22/8.02  Lagere opbrengst erfpachtcanons		I	N           65
NJB22/8.03 Hogere opbrengst snippergroen		I	N           85
TOTAAL wijzigingen NAJAARSBERICHT 2022			V    4.095	V     2.182	V    1.835	V   1.019	V         442
RECAPITULATIE INCIDENTEEL en STRUCTUREEL
INCIDENTEEL:
Nadelen			N      4.235
Voordelen			V      6.542
Saldo Incidenteel			V      2.307	0	0
STRUCTUREEL:
Nadelen			N       2.505	N   1.410	N     1.380	N   1.284	N   1.290
Voordelen			V       4.293	V    3.592	V     3.215	V    2.303	V    1.732
Saldo structureel			N      1.788	N   2.182	N     1.835	N    1.019	N        442
Totaal mutaties Najaarsbericht 2022			V      4.095	V   2.182	V     1.835	V   1.019	V       442

N.B.:

Energielasten 2022
In het Voorjaarsbericht 2022 is € 89.000 aan extra energielasten 2022 opgenomen. De gemeente Waalwijk heeft de leveringstarieven voor 2022 tijdig vastgezet; deze worden in de loop van 2022 niet meer aangepast en hiervoor is in dit Najaarsbericht 2022 dan ook geen bijstelling nodig. Daarnaast verwachten wij een verschuiving in budgetten ten opzichte van de begroting tussen het gemeentehuis (voordeel) en de sporthallen (nadeel). De budgettair neutrale wijziging is opgenomen in de 3e kwartaalwijziging 2022.

In het Voorjaarsbericht 2020 is geconstateerd dat we, evenals veel andere gemeenten in onze regio en in de rest van Nederland, te maken hebben met tekorten op de begroting.
We hebben daarbij aangekondigd in de Actualisering Begroting 2021 met een evenwichtig pakket aan maatregelen te komen. Naast ombuigingen in het Sociaal Domein is in de Actualisering Begroting 2021 (raad 19 november 2020) een groot aantal ombuigingen opgenomen, die in vier categorieën zijn te onderscheiden.  Samengevat is de stand van zaken van de actuele ombuigingen bij het Najaarsbericht 2022 als volgt:

Bedragen x  € 1.000	begroting 2022	prognose 2022	verschil
5.1  Organisatie	0	0	0
5.2  Efficiency & samenwerking	173	173	0
5.3  Versoberen & eigen verantwoordelijkheid	96	96	0
5.4  Inkomsten verhogen	111	86	25
Totaal	380	355	25

De eerder al gerealiseerde structurele ombuigingen zijn uit de post taakstellende ombuiging 2022 gehaald.
Hierna wordt per categorie een toelichting gegeven, waarbij 5.1 tot en met 5.4 een verwijzing is naar de paragrafen in de Actualisering Begroting 2021.

5.1   Organisatie
Eén van de elementen uit het pakket aan ombuigingen is de eigen organisatie: kritisch kijken waar we door anders organiseren of verleggen van onze focus kosten kunnen besparen. Deze ombuigingen  zijn bij de begroting van 2021 structureel doorgevoerd met het verlagen van de formatie op een aantal functies. Daarmee staan er in 2022 geen ombuigingen voor 5.1 Organisatie meer open. 

5.2 Ombuigingen efficiency & samenwerking
Eén van de elementen uit het pakket aan ombuigingen is efficiency & samenwerking: kunnen we gemakkelijk tegen minder kosten hetzelfde blijven doen of met eventueel gering effect. Deze ombuigingen  zijn grotendeels bij de begroting van 2021 structureel doorgevoerd met het verlagen van budgetten. Voor het jaar 2022 is de verwachting dat de ombuigingen 5.2 efficiency en samenwerking geheel gerealiseerd worden. 

5.3 Ombuigingen versoberen & eigen verantwoordelijkheid
Een ander element uit het pakket aan ombuigingen is versoberen & eigen verantwoordelijkheid: vanuit de filosofie van meer eigen verantwoordelijkheid kijken we of we voorzieningen, activiteiten en dienstverlening kunnen versoberen. Hierbij houden we rekening met onderdelen waar de effectiviteit nu gering van is en/of deze nog gemakkelijk terug te draaien zijn in betere tijden. Anders kan dit leiden tot onwenselijk kapitaalverlies. Deze ombuigingen  zijn grotendeels bij de begroting van 2021 structureel doorgevoerd met het verlagen van budgetten. Alle ombuigingen van 5.3 versoberen & eigen verantwoordelijkheid worden in 2022 gerealiseerd. 

5.4. Ombuigingen inkomsten verhogen
Eén van de elementen uit het pakket aan ombuigingen is het verhogen van de inkomsten; onder andere via tarieven: Wij vragen met lokale belastingen en tarieven een bijdrage aan onze inwoners om Waalwijk aantrekkelijker te maken voor iedereen. Zonder dit als “melkkoe” te gebruiken, willen we kijken wat hierin mogelijk is, passend bij ons voorzieningenniveau en met behoud van onze gunstige positie als gemeente met een lage lastendruk. Tot de nog te realiseren ombuigingen 2022 behoort de ombuiging O.062 opbrengst snippergroen (€ 45.000), waarvan in het Najaarsbericht 2022 een voorstel is opgenomen waarbij de opbrengst 2022 nog € 85.000 uitstijgt boven deze taakstelling (in 2021 was dit € 75.000 extra). Voor ombuiging O.068 opbrengst bouwleges van € 26.000 is de verwachting dat die in 2022 gerealiseerd wordt. In dit Najaarsbericht is wel een voorstel opgenomen, waarbij een structureel nadeel van € 25.000 wordt gemeld op de ombuiging hogere opbrengst  zwembaden; duidelijk is dat deze structureel niet te realiseren is. Als laatste is in de begroting nog een ombuiging van € 5.000 opgenomen voor het niet meer gratis verstekken van materialen bij evenementen; voor 2022 wordt dit incidenteel gerealiseerd door lagere lasten.

Budgetoverhevelingen: stand van zaken overhevelingen 2021 naar 2022
In de Jaarrekening 2021 is een overzicht opgenomen met de werkelijk over te hevelen bedragen die horen bij de voorstellen tot overheveling van 2021 naar 2022. Tot die overhevelingen is in het kader van het Najaarsbericht 2022 al door de raad besloten, alleen de bedragen wijken dus af.

Link naar Jaarrekening 2021:          Budgetoverhevelingen
Link naar Najaarsbericht 2021:     budgetoverhevelingen-2021-naar-2022

In dit Najaarsbericht 2022 is in het 1e deel van hoofdstuk 5 een overzicht met de stand van zaken / prognose van besteding in 2022 van de overhevelingen van 2021 naar 2022  opgenomen.

Nieuwe voorstellen tot overheveling van budgetten 2022 naar 2023
In 2e gedeelte van hoofdstuk 5 is een aantal voorstellen tot overheveling van budgetten van 2022 naar 2023 opgenomen.
Daarbij wordt onderscheid gemaakt in voorstellen vanuit exploitatiebudgetten en voorstellen die een relatie met reserves en/of voorzieningen hebben.
Totaal zijn de  nieuwe overhevelingen van 2022 naar 2023 € 1,9 miljoen, bestaande uit € 749.000 via de exploitatie en € 1.153.000 gerelateerd aan reserves en voorzieningen. Voorstel is nu akkoord te gaan met deze overhevelingen en om van deze overhevelingen van 2022 naar 2023 bij de jaarrekening 2022 de precieze hoogte van de werkelijk over te hevelen budgetten te bepalen. 

In de jaarrekening 2021 zijn de financiële gevolgen Coronacrisis al uitgebreid toegelicht, waardoor het opnemen van een dergelijke toelichting in het Voorjaarsbericht 2022 dubbelop zou zijn geweest. 

Link naar jaarrekening 2021.  financiële gevolgen Coronacrisis.

Begin dit jaar is de Corona-crisis vooralsnog geëindigd. De vanuit het rijk beschikbaar gestelde middelen zijn nog niet allemaal benodigd geweest voor het compenseren van nadelen als gevolg van deze crisis. Het is lastig om tussentijds een complete analyse van de (restant-)gevolgen van de Coronacrisis in 2022 te maken;  bij de Jaarrekening 2022 wordt daar wel nader op gerapporteerd.

Wel is in dit Najaarsbericht vanuit het Sportbedrijf een aantal nadelen gemeld als gevolg van de Corona-crisis, per saldo in totaal voor € 185.000. Deze financiële gevolgen zijn beschreven in de voorstellen onder beleidsveld 5 / Sportbeleid en -accommodaties. Verder zijn in dit Najaarsbericht in het voorstel NJB22/0.11 een tweetal toevoegingen aan de bestemmingsreserve maatregelen Corona opgenomen.

De bestemmingsreserve maatregelen Corona geeft vanaf de jaarrekening 2021 het volgende beeld (= prognose; bedragen * € 1.000):    

Saldo na jaarrekening 2021	2.239
Onttrekkingen:
- extra investering inclusietraject	-15
- Samen RKC / Team 12	-60
- Weekmarkt / maatregelen	-10
- Parkeerinkomsten	-30
- Samen RKC Community Heroes	-15
Sub-totaal	2.109
Wijzigingen Najaarsbericht 2022:
- nadeel Sportbedrijf	-185
- toevoeging subsidieregeling instellingen Corona	+300
- compensatie inkomstenderving vanuit het rijk	+296
- bepaling effecten corona2022 bij jaarrekening 2022	p.m.
Prognose stand reserve eind 2022	2.520

Voorstel wijzigen doelstelling bestemmingsreserve maatregelen corona
Veel verenigingen, organisaties en inwoners hebben de afgelopen 2 jaar door corona behoorlijk ingeteerd op hun reserves. In vervolg op de coronacrisis hebben we nu te maken met een (energie)crisis en de inflatie is ongekend hoog. Het opvangen van deze recessie is moeilijk, en soms zelfs niet haalbaar. Gezien de nog aanwezige middelen in de bestemmingsreserve maatregelen coronacrisis en het niet meer (volledig) besteden aan dat doel, wordt voorgesteld per 1 januari 2023 de doelstelling van de reserve te wijzigen. Het is onze bedoeling een ondersteuningsfonds financieel welzijn voor inwoners, verenigingen en organisaties op te zetten die door noodzakelijke kosten of tegenvallers door de energiecrisis of inflatie in de financiële problemen komen. Met dit ondersteuningsfonds beogen we het financiële welzijn van inwoners, verenigingen en organisaties tijdelijk en gericht te ondersteunen. Zo blijven we werken aan het welzijn en geluk van onze inwoners.

Voor het uitwerken van onderliggende regelingen is nog tijd nodig. Wij stellen uw raad voor bij het Najaarsbericht 2022 een principebesluit te nemen tot wijziging van de doelstelling van de bestemmingsreserve maatregelen corona. Tevens stellen wij uw raad voor de reserve te hernoemen in bestemmingsreserve ondersteuning financieel welzijn inwoners, organisaties en verenigingen. Uiteraard volgt er later een raadsvoorstel om de nieuw in te stellen reserve te koppelen aan bijbehorende doelstellingen en regelingen voor verenigingen, organisaties en inwoners.

In de nota reserves en voorzieningen 2020 is bepaald dat de raad te allen tijde het doel of de bestemming van een (bestemmings)reserve kan wijzigen en dat daarvoor een raadsbesluit nodig is; daartoe is een apart beslispunt opgenomen.
Daarbij zijn de volgende bepalingen van belang:
a. de omschrijving van het doel waarvoor de reserve wordt gevormd; 
Op basis van nog nader uit te werken regelingen inwoners, verenigingen en organisaties tegemoet komen bij de nadelige (financiële) gevolgen van crisis.
b. De minimale en/of maximale omvang:
Maximaal het bedrag dat bij de jaarrekening 2022 wordt vastgesteld als zijnde de stand van de bestemmingsreserve maatregelen corona; minimaal € 0.
c. de omvang en de wijze van stortingen en onttrekkingen (structureel of incidenteel), inclusief onderbouwing daarvan; 
De stand van de bestemmingsreserve maatregelen corona bij de jaarrekening 2022 is het bedrag dat per 1 januari 2023 beschikbaar is. De wijze van onttrekken zal bepaald worden op basis van de regelingen die hiervoor worden gemaakt. Deze zullen nog worden voorgelegd aan de raad.
d. De looptijd.
In beginsel tot eind 2024, wanneer de middelen langer nodig zijn, zal hiertoe een voorstel worden gedaan in het Najaarsbericht 2024.