KN25|NV1.12 Onderhoud wegen

Lasten

Baten

N     300

Elke twee jaar worden alle verhardingen in de gemeente Waalwijk geïnspecteerd op kwaliteit.
Uit de laatste weginspectie is gebleken dat voor de komende vijf jaren een bedrag voor onderhoud benodigd is van €15.000.000. Hiermee worden de verhardingen onderhouden op het niveau conform het Beeldkwaliteitsplan Wegen, vastgesteld door de Raad d.d. 02-07-2008. Het vastgestelde niveau is tevens de ondergrens van “verantwoord wegbeheer” conform het CROW (zie uitleg verderop in document).

Het totaalbedrag van €15.000.000 is nodig voor onderhoud wanneer er verder geen andere werkzaamheden zouden plaatsvinden aan de verhardingen. We kennen in Waalwijk echter het IUP. Binnen het IUP wordt op integrale wijze een aantal civieltechnische projecten uitgevoerd. Wanneer een weg binnen het IUP wordt aangepakt hoeft er geen onderhoud meer te worden verricht. Ook vinden er steeds ruimtelijke ontwikkelingen door derden plaats waarbij vaak een deel van de openbare ruimte opnieuw wordt ingericht en wordt samen met NUTS partijen geprobeerd om werk met werk te maken. Daarnaast wordt aan enkele wegen, zoals doodlopende wegen in het buitengebied, minder onderhoud verricht.

Sinds de laatste beleidsmatige vaststelling van het benodigde onderhoudsbudget (2009) is er veel veranderd. 
In 2009 was het onderhoudsbudget € 730.931. Sinds 2009 is het areaal met 27% toegenomen en zijn de prijzen met 54% gestegen (CBS Prijsindex GWW). Op basis hiervan, ervan uitgaande dat de kwaliteit van de verharding gelijk gebleven zou zijn, zou de onderhouds-behoefte boekhoudkundig als volgt kunnen worden berekend: €730.931 x 1,27 x 1,54 = €1.429.555. 

De afgelopen jaren kon het onderhoud op redelijke wijze met de beschikbare middelen worden uitgevoerd. Dit wordt wel een steeds grotere uitdaging. We hebben te maken met prijsstijgingen en beginnen de areaaluitbreidingen een rol van betekenis te spelen. Waar de eerste jaren vanwege de nieuwe aanleg nog nauwelijks onderhoud noodzakelijk was, gaan deze verhardingen de komende jaren aanzienlijk bijdragen aan de onderhoudsbehoefte. 

Een globale inschatting (gebaseerd op de kwaliteit van de verhardingen zoals deze is vastgesteld in 2023) resulteert in een benodigd bedrag van €7.500.000 voor 5 jaar. Hiermee zou de jaarlijkse onderhoudsbehoefte voor de komende vijf jaren uit op €1.500.000 per jaar. Dit bedrag komt redelijk overeen met het bovengenoemde bedrag van €1.429.555, maar er zijn altijd meerdere invloeden op het daadwerkelijk benodigde budget. De impact van deze invloeden valt echter niet geheel precies te berekenen. 

Het jaarlijks beschikbare onderhoudsbudget vanaf 2025 is ca. € 900.000. We zien ons genoodzaakt het budget te verhogen. Tegelijkertijd staan we voor de uitdaging dit extra budget vanaf 2025 daadwerkelijk ‘weg te zetten’. Binnen de huidige personele bezetting zou dat niet kunnen, maar daar is op geanticipeerd. In de Kadernota 2024 zijn middelen beschikbaar gesteld voor een structurele formatie-uitbreiding voor één extra (voltijd) wegbeheerder bij TORV. In deze situatie kiezen we bewust voor een ‘ingroeimodel’ (een lagere edoch verantwoorde financiële impuls) en gaan uit van een jaarlijks budget van €1.200.000 voor 5 jaar. Dit betekent een substantiële budgetverhoging van €300.000 per jaar. Op een later moment (Kadernota 2026 e.v.) zal opnieuw worden gekeken of de voorgestelde budgetverhoging voldoende is en we het huidige onderhoudsniveau kunnen blijven waarmaken de komende jaren.  

 * Gemiddeld extra benodigd budget € 313.000

Voorgesteld wordt het budget onderhoud wegen structureel met een bedrag van € 300.000 te verhogen.

De Wegenwet vereist van de beheerder een ‘goed rentmeesterschap’.

De Wegenverkeerswet stelt dat de wegbeheerder ernaar moet streven om maatregelen te nemen die de veiligheid van de weggebruiker en de functionaliteit van de wegen waarborgen. Dit betekent dat de gemeente als wegbeheerder ten allen tijde verantwoordelijk is voor de kwaliteit van de verhardingen die het in beheer heeft maar ook om dit op de meest efficiënte wijze te bewerkstelligen en kapitaalvernietiging te voorkomen. 

De Wegenwet eist van de wegbeheerder dat de veiligheid en de functionaliteit van wegen wordt gewaarborgd. We doen dat in Waalwijk op een wettelijk minimumniveau. Met het genoemde budget houden we onze verhardingen in stand volgens het door de Raad vastgestelde niveau en de landelijk gehanteerde systematiek van het CROW. Het CROW is een onafhankelijk kenniscentrum voor infrastructuur, openbare ruimte en verkeer en vervoer. 

Binnen de CROW-methodiek wegbeheer wordt gesproken over een optimale manier van onderhouden van de wegen in zowel technische als financiële zin. Met deze manier wordt voldaan aan de ondergrens van “verantwoord wegbeheer” zoals deze door het CROW is gedefinieerd. Handhaving van dit kwaliteitsniveau betekent dat voldaan wordt aan de wettelijke bepalingen die gelden voor de beheerder. Tevens is de kans op schadeclaims hiermee beperkt en is er geen sprake is van kapitaalsvernietiging.

Wanneer het budget niet (voldoende) wordt verhoogd, zal de kwaliteit van de verhardingen verder achteruit gaan. Niet alleen wordt hiermee het probleem vooruitgeschoven, ook zullen de kosten in een verhoogd tempo toenemen. Waar gebreken nu nog met beperkte middelen zijn op te lossen, zullen deze bij uitstel snel groter worden en dus meer geld gaan kosten. Daarmee is kapitaalvernietiging een feit!

Daarnaast loopt de gemeente een groter risico op aansprakelijkheidsstellingen. Als gevolg van onveilige verhardingen zullen meer ongelukken plaatsvinden met schade en letsel tot gevolg.