Inleiding

Voor u ligt de Kadernota 2024 van de gemeente Waalwijk. In deze Kadernota kijkt het college van burgemeester en wethouders vooruit naar 2024 en legt zij hierin de uitgangspunten voor de begroting 2024 vast.

Als gemeente zijn we vol op stoom bezig met de uitvoering van het coalitieakkoord. Dit doen we in een tijd met grote uitdagingen. De afgelopen jaren bepaalde de corona epidemie deze uitdaging maar dit ligt inmiddels gelukkig weer achter ons. Daarvoor in de plaats hebben we momenteel o.a. te maken met een oorlog op Europees grondgebied, te weten in Oekraïne. Naast de vluchtelingenstroom die dit heeft opgeleverd en de verantwoordelijkheid die gemeenten hierin hebben voor de opvang van deze vluchtelingen heeft deze oorlog ook gezorgd voor sterk stijgende prijzen. Vooral op het gebied van gas en stroom. Hoewel de inflatie inmiddels weer wat afneemt raakt dit onze inwoners, bedrijven en organisaties enorm. Natuurlijk geldt dit ook voor onze gemeente. Naast deze trieste oorlog hebben we ook te maken met de impact van de stikstofcrisis. Dit zorgt voor grote vertraging bij infrastructurele projecten en de woningbouw.  Natuurlijk zorgt dit ook voor onzekere tijden voor agrariërs. Al met al zien wij ook dat deze uitdagingen polariserend werken. Dit terwijl we in tijden als deze juist samen zouden moeten werken aan oplossingen. 

Ook de financiering vanuit het Rijk zorgt voor veel onzekerheid binnen gemeenten. Zo zijn er discussies over de verdeling van gelden en de financiering van de jeugdzorg. Dit alles zorgt voor het zogenoemde ‘financieel ravijn’ waar alle gemeenten mee te maken hebben vanaf 2026. Dit betekent fors lagere inkomsten vanuit de algemene uitkering in een tijd waarin gemeenten steeds meer taken over krijgen vanuit het Rijk en te maken hebben met de eerder genoemde uitdagingen. Alsof al deze uitdagingen samen nog niet genoeg zijn hebben we ook te maken met een krapte op de arbeidsmarkt waardoor het voor bedrijven en organisaties moeilijk is om voldoende en goed personeel te vinden. Ook wij als gemeente hebben hiermee helaas te maken.

Tegen deze achtergronden is de Kadernota 2024 opgesteld. Het college heeft hierin als uitgangspunt genomen dat alleen noodzakelijke investeringen en de uitgaven om de ambities uit het coalitieakkoord te realiseren zijn opgenomen. Hierbij gold het financieel sluitend krijgen van de jaren 2024 en 2025 als richtlijn. Vanaf 2026 lukt dit echter niet meer vanwege de enorme teruggang van de algemene uitkering. Op dit moment wordt een tekort van ongeveer € 7,5 miljoen ingeschat voor 2027. 

Via (regionale) samenwerkingsverbanden en door inzet van de VNG in stevige onderhandelingen met het Rijk wordt getracht tot oplossingen te komen, zodat wij gezamenlijk met alle gemeenten en het Rijk de grote maatschappelijke uitdagingen het hoofd kunnen bieden.