4. Majeure projecten

Tijdens de behandeling van het raadsvoorstel op 12 september 2019 is toegezegd om de raad per kwartaal te informeren over de voortgang en financiële afwijkingen van de aanleg van de insteekhaven.

Met raadsinformatiebrief  035-23 (d.d. 5 april 2023) heeft u de vierde kwartaalrapportage over de insteekhaven over het jaar 2022 ontvangen. Op het moment van opstellen van dit Voorjaarsbericht is dit ook de meest actuele kwartaalrapportage.  Zie verder raadsinformatiebrief 035-23: https://waalwijk.notubiz.nl/document/11457423/1

Project: Gebiedsontwikkeling Oostelijke Langstraat (GOL).
Fase: Voorbereiding door aannemer.
Doel: Het  verbeteren van de veiligheid rondom gevaarlijke op- en afritten en meer doorstroming van het verkeer op de A59 met behoud van de natuur, meer mogelijkheden voor recreatie en economische activiteiten en een betere leefbaarheid in de kernen.

Vooraf
Voorliggende voortgangsrapportage is samengesteld ten behoeve van de projectbeheersing door de gemeenteraad. Met deze rapportage kan de gemeenteraad vaststellen en controleren of het project GOL  binnen de door haar vastgestelde beleidskaders ten uitvoer wordt gebracht. Het GOL is  een gemeentegrens overstijgend integraal project.  Gemeente Waalwijk, Heusden en waterschap Aa-en Maas zijn samen met de provincie risicodragende partijen. Er is gekozen voor een geïntegreerd contractvorm (UAV-GC) met een aanbesteding op prijs/kwaliteit. De aannemerscombinatie Mourik/Besix heeft het werk aangenomen. De combinatie is verantwoordelijk voor het ontwerp en de realisatie van het project.

De Provincie Noord Brabant is opdrachtgever en  stuurt het project aan. Samen met de stakeholders is er een ambtelijke (ABG) en politieke (stuurgroep) rapportagelijn opgezet.

Deze voortgangsrapportage is samengesteld aan de hand van de GROTICK-methodiek voor projectbeheersing. De letters van het woord GROTICK staan voor de verschillende aspecten waaraan in de voortgangsrapportage aandacht wordt besteed. Deze aspecten zijn respectievelijk:
-    Geld
-    Risico's
-    Organisatie
-    Tijd
-    Informatie
-    Communicatie
-    Kwaliteit
Binnen de projectorganisatie zijn het dezelfde aspecten die worden bewaakt om daarmee maximaal zeker te stellen dat het project zich binnen de kaders ontwikkeld die door de Raad zijn aangegeven en die de projectorganisatie zichzelf ten doel heeft gesteld. 
Hieronder wordt over elk van bovengenoemde GROTICK-aspecten verslag gedaan.

Geld
Op dit moment worden de financiën door de provincie geactualiseerd en gaan zij het dossier dat door de provinciale staten in juni 2021 is aangehouden voorzien met de meest actuele gegevens. 
De onderhandelingen met de combinatie Mourik-Besix over de vertragingskosten, stand-stil periode, Vtw’s, scope en indexering worden na beluit van de Raad van State opgestart. 
De basis voor deze onderhandelingen zijn al eerder gelegd in de voorgaande periode van juni 2021 tot einde 2022. 
Dit alles leidt tot een aanvullende financieringsvraag voor alle betalende partners en dus een nieuw besluit van de gemeenteraden. 

Hierna een opsomming van de reeds genomen besluiten;
In de raadsvergadering van 14 april 2020 zijn door de raad de benodigde middelen voor het GOL beschikbaar gesteld. In de raadsvergadering van 7 juli 2021 is een aanvullend krediet beschikbaar gesteld.

Raadsvoorstel 14 april 2020 (begrotingswijziging 2020/06)
De totale bijdrage van het GOL door de gemeente Waalwijk bedraagt € 26,6 miljoen. Hierop kunnen een bedrag voor nog te verrekenen kosten met de provincie en de waarde van de door de gemeente voor het project ingebrachte gronden in mindering worden gebracht. Daarnaast is op 14 november 2013 al een krediet van € 1,6 miljoen beschikbaar gesteld. Verder dient rekening te worden gehouden met een bedrag voor interne kosten tijdens de realisatiefase. Er is een krediet beschikbaar gesteld van € 23.195.000. De totale jaarlijkse kapitaallasten met ingang van 2024 bedragen € 992.000.
Het afwaarderen van de ingebrachte gronden wordt ten laste gebracht van de reserve mobiliteit. Met ingang van 1 januari 2020 bedraagt het saldo van deze reserve dan € 4.927.732.
Ter (gedeeltelijke) dekking van de kapitaallasten wordt een geblokkeerde reserve gevormd. Hierin wordt het restant gestort van de reserve mobiliteit (€ 4.927.732) en een bedrag van € 4,7 miljoen vanuit de Algemene Reserve.

Raadsvoorstel 7 juli 2021 (begrotingswijziging 2021/19)
Het huidige projectbudget blijkt ontoereikend te zijn voor de uitvoering. Het tekort op het totale projectbudget wordt ingeschat op een bedrag van € 10,5 miljoen. Dit betekent voor de gemeente Waalwijk een extra bijdrage van € 3,1 miljoen (aandeel 29%). Voorgesteld wordt het in april 2020 beschikbaar gestelde krediet (begrotingswijziging 2020/06) met deze aanvullende bijdrage te verhogen. In de bijgestelde meerjarenbegroting 2022 t/m 2025 voor de Kadernota 2022, die in de raadsvergadering van 15 juli aan de orde is, is reeds rekening gehouden met een extra jaarlijkse kapitaallasten van € 120.000 met ingang van 2024. Dit geconstateerde tekort is gebaseerd op start uitvoering oktober 2021.
De dekking van de kapitaallasten (met ingang van 2024) is dan als volgt:
•    Een bedrag van € 188.000 als gevolg van een verhoging van de OZB-opbrengst;
•    Jaarlijkse onttrekking ten laste van de geblokkeerde reserve voor een bedrag van € 240.000;
•    Met ingang van 2024 een jaarlijkse kapitaallast in de begroting van € 684.000.

Organisatie
De projectorganisatie valt onder de verantwoordelijkheid van de Provincie Noord Brabant. De gemeente heeft een toetsende en vergunningverlenende rol. De aannemer heeft inmiddels het uitvoeringsontwerp afgerond.  
Door de vertraagde uitspraak van de Raad van State worden de projectorganisaties afgeschaald en beperkt in stand gehouden.

Informatie
Informatie wordt door de provincie gedeeld met de risicodragende partijen en relevante stakeholders (waaronder gemeente Waalwijk). Hiervoor zijn diverse bestuurlijke en ambtelijke overleggen geïnitieerd. Het project wordt door diverse externe partijen kritisch gevolgd. Dit zijn stichtingen ( waaronder “Van GOL naar Beter”, “Federatie Behoudt de Langstraatspoorbruggen”) en personen. Gedurende de voorbereiding van het project zijn er zienswijzen, bezwaren en beroep ingesteld. Het beroep tegen het provinciaal inpassingsplan en de daarmee gecoördineerde vergunningen wordt door de Raad van State behandeld.  

Tijd
De zitting van de Raad van State is uitgesteld door de corona crisis en heeft een jaar na oorspronkelijke planning plaatsgevonden (20 en 21 januari 2021 ). Zoals in de raadinformatiebrief op 8 december 2020 is gemeld heeft deze vertraging financiële gevolgen.
Op 15 juli 2022 hebben Provinciale Staten de gewijzigde Provinciaal Inpassingsplannen (PIP) voor de Gebiedsontwikkeling Oostelijke Langstraat Oost en West vastgesteld. En op 25 juli 2022 hebben Gedeputeerde Staten een vergunning Wet Natuurbescherming verleend. 
De Raad van State heeft een nieuwe datum voor de zitting gepland op 13 juni 2023. Na de zitting volgt minimaal 6 weken later een uitspraak (met verlengmogelijkheid van 6 weken). 

Communicatie (resultaten, activiteiten)
De projectcommunicatie wordt door de provincie gedaan. De uitvoeringscommunicatie door de aannemerscombinatie. Periodiek vindt er een omgevingsoverleg plaats met de risicodragend partijen waarbij team communicatie is aangehaakt.

Kwaliteit 
Door de risicodragende partijen zijn kwaliteitseisen meegegeven. Deze zijn verwerkt in het UAV-GC contract en daarop is de aannemerscombinatie geselecteerd. Op naleving van deze eisen wordt door de Provincie gestuurd en getoetst. Eventuele afwijkingen worden gedeeld met de risicodragende partijen.

Risico’s
Beroep
Afgewacht dient te worden wanneer en hoe  de Raad van State een definitieve uitspraak doet.  Zodra de uitspraak is ontvangen zal onderzocht worden wat dit betekent voor de planning en beschikbaar gestelde middelen.

Stikstof
Op 25 juli 2022 hebben Gedeputeerde Staten een vergunning Wet Natuurbescherming verleend en heeft tot en met dinsdag 20 september 2022 ter inzage gelegen. Hierop zijn drie beroepen ingediend. De inhoud van deze beroepen richt zich voornamelijk op de onderbouwing die is geleverd op de natuurvergunning (stikstof). Ze gaan in op het extern salderen, de Brabantse Ontwikkelaanpak Stikstof (BOS) en de onderliggende verkeerscijfers (verkeersmodel GOL). Het projectteam GOL heeft samen met een advocaat een schriftelijke reactie op de beroepschriften ingediend (verweerschrift). 

Communicatie
Rapportages via allerlei gremia waardoor informatie niet op tijd of onjuist wordt gedeeld.

Sinds 12 september 2023 vangen we Oekraïense vluchtelingen en statushouders op in het hotelgebouw aan de Bevrijdingsweg 1 in Sprang-Capelle. Op deze opvanglocatie hebben we: 225 plekken voor Oekraïense vluchtelingen en 35 plekken voor statushouders.

Op 1 februari 2023 is uw raad via raadsinformatiebrief 010-23 geïnformeerd over de voortgang van de tussenvoorziening / opvanghotel. Zie raadsinformatiebrief: https://waalwijk.notubiz.nl/document/12378095/1

Vanaf nu zal over de voortgang ten behoeve van de projectbeheersing door de gemeenteraad via de P&C-cyclus worden gerapporteerd als majeur project . Met deze rapportage kan de gemeenteraad vaststellen en controleren of het project tussenvoorziening / opvanghotel binnen de door haar vastgestelde beleidskaders ten uitvoer wordt gebracht.

In deze GROTICK-rapportage staat GROTICK  voor: 

• Geld.
• Risico's.
• Organisatie.
• Tijd.
• Informatie.
• Communicatie.
• Kwaliteit
  

Geld
De uitgaven van de opvang in het hotelgebouw hebben we geraamd op € 8,2 miljoen. Het ministerie van Financiën heeft hier akkoord op gegeven. We hebben een voorschot ter hoogte van € 2,7 miljoen aangevraagd voor deze opvanglocatie. Dit bedrag is gebaseerd op het normbedrag. Dit normbedrag is voor deze locatie ontoereikend. Voor het verschil tussen het normbedrag en de daadwerkelijke kosten vragen we na het verstrijken van het eerste opvangjaar een aanvullende compensatie aan het ministerie. We zullen daarbij verwijzen naar de toezegging die het ministerie eerder gedaan heeft.
De begroting omvat onder andere de volgende kostenposten:
-    Huisvesting, inclusief catering, schoonmaak en zalengebruik.
-    Beveiliging (24 uur per dag).
-    Locatiemanagement.
-    Organisatiekosten: inschrijvingen BRP, verstrekken leefgeld, vergunning, beleid.
-    Projectleiding.
-    Recreatie & activiteitenbegeleiding.
De kosten die direct samenhangen met de opvang van Oekraïense ontheemden krijgen gemeenten vergoed. Dit is geregeld in de Bekostigingsregeling opvang ontheemden Oekraïne. Ook de kosten voor de opvang van statushouders krijgen we vergoed. De gekoppelde gemeenten vragen een vergoeding in het kader van de hotel- en accommodatie-regeling aan bij het COA. De toegekende bedragen betalen de gemeenten aan ons door.

Risico's
We zien de volgende risico’s:

1.     De hotel- en accommodatieregeling (HAR) wordt niet verlengd.
In dat geval is er geen financiële vergoeding voor de opvang van statushouders. We heroverwegen dan het versneld naar de regio halen van deze groep.
De HAR is verlengd tot en met 30 juni 2023. Niet verlengen van deze regeling ligt niet in de lijn der verwachting: het COA voorziet een toename van de asielstroom en de asielketen heeft te kampen met zware (over)belasting. We achten dit risico daarom klein. 
De opvang van Oekraïense vluchtelingen komt niet in gevaar. Financiering is separaat geregeld en dekkend voor de kosten van de totale opvang.

2.    De oorlog in Oekraïne komt ten einde.
Wanneer de oorlog in Oekraïne voor het einde van de opvang mocht eindigen, dan kunnen Oekraïense vluchtelingen in principe weer huiswaarts keren en is opvang voor hen niet meer nodig. In dat geval ondersteunen we mensen om naar Oekraïne te reizen. We houden er rekening mee dat niet iedereen meteen terug kan gaan. Tijdens de afbouw zal de locatie daardoor nog enige tijd beschikbaar moeten blijven.
Afhankelijk van de noodzaak voor de opvang van statushouders bouwen we de opvang geheel of gedeeltelijk af. We gaan in overleg met onze samenwerkingspartners om tot een georganiseerde afbouw en/of afronding van de samenwerking te komen. Het ministerie van JenV heeft toegezegd de kosten van de opvang van Oekraïense vluchtelingen te vergoeden. De gemaakte kosten voor deze groep brengen we dan ook bij hen in rekening.

Organisatie
In het opvanghotel werken we samen met het Rode Kruis, het hotel en de beveiliging. Deze samenwerkingspartners huren we in. De betrokken medewerkers namens de gemeente zijn hiervoor ingehuurd of vrijgemaakt. Deze inzet leidt niet tot organisatorische problemen in het gemeentelijke apparaat.

Tijd
De huidige overeenkomst met het hotel verloopt op 12 september 2023. Het college heeft 11 april jl. besloten om de opvang met een jaar te verlengen. De nieuwe einddatum van de opvanglocatie Bevrijdingsweg 1 wordt daardoor 12 september 2024.

Informatie
Op meerdere momenten hebben we de gemeenteraad geïnformeerd over de opvanglocatie Bevrijdingsweg 1. Op 1 februari ontving de raad een nieuwsbrief (zie inleiding).
Het besluit om de opvang met een jaar te verlengen, heeft het college ook met brief 037-23 aan de raad laten weten. Deze brief is hier terug te vinden: https://waalwijk.notubiz.nl/dossiers/59358. 

Communicatie
We hebben geïnvesteerd in het betrekken van inwoners bij de opvang in het hotel. Op 5 september jl. was er een inloopavond. Inwoners konden zich opgeven als vrijwilliger, kandidaat voor de klankbordgroep en/of als ontvanger van de nieuwsbrief. Sinds de start hebben we 3 brieven aan inwoners gestuurd.

Kwaliteit
Uit onderzoek blijkt dat de mensen in de opvang tevreden zijn. Aan het onderzoek deden 49 personen mee. Het ging om zowel statushouders als Oekraïense vluchtelingen. Zij voelen zich veilig in de opvanglocatie.