Planning
Startdatum: 22-09-2020

In 2019 is in Waalwijk gestart met de pilot Preventief Interventieteam basisschoolkinderen (PIB). De pilot wordt ingezet voor vroegtijdige bijsturing van kinderen (5 t/m 12 jaar) die grensoverschrijdend en/of agressief gedrag vertonen. Dit om te voorkomen dat zij op latere leeftijd afglijden (en mogelijk in de criminaliteit terecht komen).

De innovatieve werkwijze van het PIB richt zich op vier pijlers en onderscheidt zich hiermee van de bestaande vormen van hulpverlening:

  1. vroegsignalering: door de intensieve relatie met basisscholen worden de kinderen al in een vroeg stadium gesignaleerd;
  2. scherpe wetenschappelijk analyse van het kind en het systeem (d.m.v. een omgevingsanalyse en een screening op sociale leerbaarheid*);
  3. maatwerk: plan van aanpak, coördineren en coachen van alle betrokken partners/ systeem om continu vanuit hetzelfde plan te handelen;   
  4. lange adem: vanaf de start (motiveren ouders) en tijdens de uitvoering (traject duurt zo lang als nodig, met op/ afschaling indien van toepassing).

In 2019 zijn er reeds 16 casussen aangemeld (dit aantal is conform projectplan) en in 2020 loopt dit op naar 32 casussen. De pilot PIB loopt af op 1 maart 2021. De huidige stand van zaken geeft een positief beeld weer voor zowel kind, gezin als school. Geen van de kinderen/gezinnen is bij team WijZ aangemeld door de preventieve inzet van de PIB-coaches. Aan de pilot nemen inmiddels 10 basisscholen deel. Na de pilotperiode worden alle scholen betrokken bij het PIB en moet er een bereik zijn van 60 kinderen (met hun gezin) per jaar. De kosten bestaan uit: 2 fte PIB-coach (totaal 64 uur) en screeningen van de kinderen.

* om erachter te komen waarom kinderen externaliserend gedrag vertonen en om dit gedrag positief te kunnen beïnvloeden, is het belangrijk om naar de onderliggende neurobiologische en cognitieve processen te kijken middels een screening op sociale leerbaarheid. De screening wordt uitgevoerd door orthopedagogen van de Universiteit van Leiden en is o.a. gericht op: de mate waarin kinderen zich kunnen inleven in anderen, gevoelens van anderen kunnen herkennen, hun emoties beheersen en sociale regels kunnen volgen.

Beoogde prestaties / effecten: Wat willen we bereiken?

  • Vroegtijdige bijsturing van kinderen met grensoverschrijdend en/of agressief gedrag om te voorkomen dat zij op latere leeftijd afglijden (en mogelijk) in de criminaliteit terechtkomen;
  • Voorkomen dat kinderen te laat en te dure ondersteuning krijgen (in jeugdhulp terecht komen);
  • De methodiek wordt sinds 2011 in Amsterdam ingezet en toont aan dat 70% van de kinderen na een jaar aanmerkelijk minder agressief en problematisch gedrag vertoont. De verwachting is dat in onze gemeente gelijke resultaten worden behaald;
  • Het PIB dient uiteindelijk een maatschappelijk rendement op te leveren. Amsterdam heeft het rendement geanalyseerd op basis van een Business Case (2013) en een MKBA (december 2017). Hieruit komt naar voren dat de maatschappelijke kosten-batenverhouding is 1,7 (iedere in PIB geïnvesteerde euro levert 1,70 euro op).

Toelichting

G

Tijd

In 2021 ondersteunen we (naar verwachting) 15 gezinnen middels de PIB methode. Onze intentie was om meer kinderen te ondersteunen. Corona was hierin een beperkende factor; enerzijds omdat de basisscholen een deel van het schooljaar gesloten waren en dus geen kinderen aanmeldden, anderzijds omdat de prioriteit van de scholen elders lag, bijvoorbeeld bij thuisonderwijs, opstarten van het onderwijs en het invoeren van het Nationaal Programma Onderwijs. Daarnaast is één van de twee PIB-coaches gestart met een andere functie elders, waardoor we te maken hadden met een hiaat in de formatie.
Inmiddels hebben we de resultaten van de twee pilotjaren (1 april 2019 tot 1 april 2021) van de PIB-methode inzichtelijk:
Zes maanden na de totstandkoming van het plan van aanpak, vindt de eerste evaluatie plaats (a.d.h.v. gedragsvragenlijsten). Op basis van de uitkomsten van deze evaluatie kunnen we zien of de kinderen daadwerkelijk stappen maken in hun ontwikkeling en waar bijstelling in het plan van aanpak nodig is. Uit de gedragsvragenlijsten die tot op heden zijn geanalyseerd door de Universiteit van Leiden, blijkt dat:
- 71% van de PIB-kinderen een positieve gedragsontwikkeling laat zien. Waar zij voorheen ernstig zorgelijk gedrag vertoonden op het gebied van regelbrekend en agressief gedrag, laten zij op beide domeinen nu positief gedrag zien.
- 29% toont een positieve ontwikkeling op regelbrekend gedrag, maar op agressief gedrag zijn nog stappen te maken.
- In de casussen die nog niet geëvalueerd zijn, horen we positieve signalen van de scholen.