Voor u ligt de begroting 2024. In deze begroting hebben we een balans gezocht tussen onze opgaven en ambities enerzijds en de financiële en personele mogelijkheden van onze gemeente anderzijds.
Dynamiek en onzekerheid
Er komt veel op de gemeente en haar inwoners af. We willen deze gemeente aantrekkelijk en leefbaar houden. We werken samen aan grote transities, op het gebied van energie, circulariteit en mobiliteit. Inwoners maken zich zorgen over de toekomst. Er liggen grote vragen voor over de betaalbaarheid en beschikbaarheid van woningen, onderwijs en zorg. Demografische ontwikkelingen als vergrijzing, ontgroening en huishoudensverdunning vragen een andere manier van kijken naar de inrichting van onze stad. Er ligt een opgave om de stad te versterken en daarmee deze uitdagingen een hoofd te bieden en bij oplossingen te werken aan de realisatie van brede welvaart. Want tegelijkertijd constateren we dat de sociale twee- of veeldeling in Nederland toeneemt. Er zijn inwoners die zich aan het einde van de maand afvragen op welke manier zij hun rekeningen kunnen betalen. Daarnaast voelen inwoners, bedrijven en organisaties nog steeds gevolgen van de oorlog in Oekraïne en de inflatie.
Inwoners stellen hoge eisen aan de overheid en willen meepraten over te maken keuzes. Dat kan schuren en er ligt een opgave om goed om te gaan met tegengestelde belangen. We zoeken bijvoorbeeld blijvend naar de balans tussen de belangen van woningzoekenden en van huidige bewoners in de stad.
Dit alles in de context van een toenemend gemeentelijk takenpakket, met minder middelen en beperkte beleidsvrijheid vanuit het rijk. Dit moet gebeuren in een arbeidsmarkt die krap is, waarbij prioriteiten moeten worden gesteld. Specifiek voor de organisatie geldt dat we met de invoering van de Omgevingswet en de implementatie van de Koers Sociaal Domein steeds meer op andere manier moeten gaan werken en denken. Meer vanuit de bedoeling; meer vanuit wat wel kan, meer vanuit de samenleving.
Vertrouwen en keuzes maken
Tegelijkertijd zijn we positief over waar we als gemeente staan en de potentie die we hebben om het nog beter te doen. De belangrijkste onderwerpen voor 2024 zijn wat ons betreft:
• Opstellen van de strategische visie; koers bepalen om de grote maatschappelijke uitdagingen en transities het hoofd te bieden.
• Stevige inzet en lobby op verbetering van OV-verbindingen en onderzoek naar de locatie voor een HOV/BRT-station.
• Invulling geven aan duurzame verstedelijking en vervolgstappen zetten met de ontwikkeling van woningen en een stedelijk interactiemilieu door o.a. ontwikkeling van De Els, Slachthuisterrein
en de Gedempte Haven.
• Blijven inzetten voor de realisatie van de Gebiedsontwikkeling Oostelijke Langstraat (GOL) en de insteekhaven als katalysator voor onze economische ontwikkeling.
• Duurzaamheid: werken aan de uitvoering van de transitievisie warmte, het verduurzamen van ons eigen vastgoed en het verduurzamen van de bedrijventerrein. Daarnaast wordt in 2024 de beleidsvisie Grootschalige Opwek vastgesteld. Tevens wordt klimaatbestendig ontwikkelen en herinrichten van de openbare ruime verder ingebed.
• Implementatie van de Koers Sociaal Domein; het doorzetten van de beweging van curatief naar preventief. Ook de aandacht voor het gezond kunnen opgroeien van onze jongeren en het tegengaan van de braindrain maken hier onderdeel van uit.
• Omgevingswet: in 2024 wordt de Omgevingswet ingevoerd. We werken aan een Omgevingsvisie en gebiedsvisies om de ruimtelijke keuzes verder in kaart te brengen.
• Via (regionale) samenwerkingsverbanden en door inzet van de VNG in stevige onderhandelingen met het Rijk wordt getracht tot oplossingen te komen voor passende, structurele financiering van gemeenten.
• Prioritering: we maken in 2024 inzichtelijk welke prioritering we aanbrengen voor de komende jaren op basis van beschikbare mensen en middelen.
Leeswijzer begroting
De begroting is in overleg met het Auditcomité doorontwikkeld. Ambities en maatregelen zijn beter verbonden met vastgestelde beleidsnotities en het coalitieprogramma.
De opzet van de begroting is verder ongewijzigd. De begroting 2024 begint met de inleiding, waarin de bestuurlijke hoofdlijnen worden beschreven.
De beleidsbegroting
Het eerste deel van de begroting bestaat uit de beleidsmatige toelichting op de programma's Binnenstad, Duurzaamheid en Jeugd en de acht beleidsvelden. Per onderdeel is achtereenvolgens te lezen:
o Wat houdt dit programma/beleidsveld in;
o Doelstellingen per thema (Wat willen we bereiken?);
o Activiteiten (Zo gaan we dat doen).
Dit wordt bij de acht beleidsvelden aangevuld met:
o Indicatoren;
o Belangrijkste kaders;
o Wat mag het kosten?
o Verbonden partijen.
Paragrafen
Het tweede gedeelte van de begroting bestaat uit een toelichting op de acht paragrafen. Deze paragrafen geven inzicht in de financiële positie van de gemeente, beheersmatige aspecten en risico's. Wij hanteren de door de BBV voorgeschreven paragrafen. Binnen de paragraaf Bedrijfsvoering zijn de onderdelen Rechtmatigheidsverantwoording 2024 College van B&W en Gedragscode integer handelen toegevoegd. Zelf hebben we als negende paragraaf de voortgang van de ombuigingen toegevoegd.
Financiële begroting
De begroting 2024 wordt afgesloten met de financiële begroting waarin u het volgende terugvindt:
• Kerngegevens;
• Begrotingen 2024-2027 op hoofdlijnen;
• Autorisatie door de raad van de begroting 2024;
• Begroting 2024 van taakvelden;
• Overzichten van lasten en baten;
• Bezittingen en vermogen;
• EMU gegevens.